Những cuộc suy thoái hay bùng nổ của nến kinh tế liên tục đến và đi. Các công ty có thể tuyên bố vỡ nợ hoặc đứng dậy từ bở vực phá sản. Để dự đoán và phản ứng với những tình huống này, các nhà đầu tư luôn phải điều chỉnh danh mục đầu tư để bảo vệlợi nhuận của mình cũng như sinh lời từ những biến động thị trường. Để thấy rõ cơ hội của các nhà đầu tư trong thị trường trái phiếu, hãy xem xét những lí do phổ biến nhất cho việc mua bán loại chứng khoán này.
Gia tăng lợi tức
Lý do phổ biến nhất khi đầu tư vào trái phiếu là để tăng lợi tức trên các danh mục đầu tư. Lợi tức là tổng lợi nhuận bạn thu được khi giữ tờ trái phiếu đến khi đáo hạn, và đầu tư nào cũng nỗ lực để tối đa hóa lợi tức này. Ví dụ, khi bạn sở hữu một khoản đầu tư với trái phiếu mức BBB trong Công ty X với lãi suất 5,50% nhưng trái phiếu mức tương tự trong Công ty Y lại cho 5,75%, bạn sẽ làm gì? Nếu bạn tin rằng rủi ro tín dụng là không đáng kể, việc bán trái phiếu X đi để mua trái phiếu Y sẽ cho bạn lợi nhuận ròng, hay phần lợi tức tăng thêm là 0,25%. Đây có lẽ là kiểu mua bán phổ biến nhất vì các mục đích của các nhà đầu tư luôn là tối đa hóa lợi nhuận.
Giao dịch dựa trên việc nâng hạng tín dụng
Nhìn chung, có ba nhà cung cấp chính trong lĩnh vực xếp hạng mức tín nhiệm tín dụng cho nợ của các công ty và quốc gia –đó là: Fitch, Moody’s và Standard and Poor’s. Mức xếp hạng tín nhiệm sẽ phản ánh đánh giá của các tổ chức trên này, dựa trên khả năng trả nợ của các công ty, và chính thay đổi trong mức độ xếp hạng tín dụng sẽ đem lại những cơ hội kiếm lời.
Giao dịch dựa trên việc nâng hạng tín dụng được sử dụng khi một nhà đầu tư dự đoán rằng một món nợ nào đó sẽ được nâng hạng trong tương lai gần. Thông thường, khi nâng hạng diễn ra đối với một nhà phát hành trái phiếu, giá của trái phiếu sẽ tăng và lợi tức giảm. Thông báo nâng hạng đưa ra bởi các tổ chức xếp hạng tín dụng cho thấy các công ty đó đang trở nên ít rủi ro hơn cũng như tình hình tài chính, kinh doanh ngày càng được cải thiện.
Trong giao dịch dựa trên việc nâng hạng tín dụng, các nhà đầu tư đang cố gắng để nắm bắt sự tăng giá bằng cách mua trái phiếu trước khi nó được nâng hạng. Tuy nhiên việc làm này đòi hỏi một số kỹ năng trong việc phân tích tín dụng. Ngoài ra, giao dịch dựa trên việc nâng hạng tín dụngthường diễn ra xung quanh ranh giới giữa mức xếp hạng đầu tư và bên dưới mức xếp hạng đầu tư. Việc nhảy vọt lên từ tình trạng trái trái phiếu lãi cao để đạt được đến điểmđầu tư sẽ đem lại lợi nhuận đáng kể cho người chơi trái phiếu. Một trong những lý do chính là vì nhiều nhà đầu tư tổ chức bị hạn chế mua các khoản nợ được xếp hạng dưới mức điểm đầu tư.
Giao dịch tín dụng phòng thủ
Hình thức mua bán phổ biến tiếp theo là giao dịch theo kiểu tín dụng phòng thủ. Trong thời kì tình hình bất ổn gia tăng trong nền kinh tế và thị trường, một vài lĩnh vực kinh doanh trở nên bất ổn và dễ bị vỡ nợ hơn những lĩnh vực khác. Kết quả là người chơi trái phiếu có xu hướng tìm đến một nơi an toàn hơn bằng việc rút tiền ra khỏi khu vực kinh doanh bị cho là bất ổn hay không có triển vọng. Ví dụ như trong cuộc khủng hoảng nợ vừa qua châu Âu trong năm 2010 và 2011, rất nhiều nhà đầu tư đã cắt giảm phần đầu tư của họ tại thị trường vay nợ ở đây do lo ngại khả năng vỡ nợ của các quốc gia tăng cao. Khi cuộc khủng hoảng nợ nàyngày càng tồi tệ, điều này chứng tỏ việc rời bỏ ngay lập tức của các nhà đầu tư là một động thái khôn ngoan.
Hơn nữa, những dấu hiệu cho thấy một ngành công nghiệp nhất định sẽ trở nên ít lợi nhuận trong tương lai chính là điểm khởi đầu cho việc thực hiện các giao dịch theo kiểu tín dụng phòng thủ trong danh mục đầu tư của bạn. Ví dụ, sự giảm bớt những rào cản gia nhập có tể tăng tính cạnh tranh trong một ngành và giảm mức lợi nhuận cho tất cả các công ty trong ngành công nghiệp đó. Kết quả là một số công ty yếu hơn bị loại ra khỏi thị trường, thậm chí phải tuyên bố phá sản.
Giao dịch xoay vòng luồng tiền giữa các ngành
Ngược lại với giao dịch tín dụng phòng thủ mà chủ yếu dùng để bảo vệ danh mục đầu tư, các hình thức giao dịch xoay vòng luồng tiền giữa các ngànhtìm cách tái đầu tư vốn cho các lĩnh vực được dự kiến sẽ vượt trội hơn so với các khu vực đầu tư khác. Ở cấp độ lĩnh vực, một trong những chiến lược thường được sử dụng là để xoay vòng trái phiếu giữa các ngành có tính chu kỳ và không theo chu kỳ, tùy thuộc vào kì vọng của bạn về xu hướng thị trường. Ví dụ, trong suy thoái kinh tế Mỹ bắt đầu từ những năm 2007-2008, nhiều nhà đầu tư và những người quản lý danh mục đầu tư luân chuyển danh mục đầu tư trái phiếu của họ ra khỏi khu vực có tính chu kỳ (như bán lẻ), và vào các lĩnh vực không theo chu kỳ (hàng tiêu dùng thiết yếu). Những người chậm chân hoặc không sẵn sàng đối với rút ra khỏi khu vực có tính chu kỳ sẽ phải chấp nhận danh mục đầu tư kém hiệu quả so với những người khác.
Sự điều chỉnh đường cong lãi suất trái phiếu
Thời hạn hiệu chỉnh của một danh mục đầu tư trái phiếu là một thước đo mức độ co giãn của giá trái phiếu đối với những thay đổi lãi suất. Trái phiếu dài hạn có độ nhạy cao hơn với những thay đổi về lãi suất so với trái phiếu ngắn hạn, và ngược lại. Ví dụ, một danh mục đầu tư trái phiếu với thời hạn hiệu chỉnh là 5 năm dự kiến sẽ dao động khoảng 5% về giá khi có sự thay đổi khoảng 1% trong lãi suất.
Kiểu giao dịch dựa theo sự điều chinh đường cong lãi suất liên quan đến việc thay đổi thời hạn hiệu chỉnh của danh mục đầu tư trái phiếu của bạn để đạt được độ co giãn it hoặc nhiều hơn đối với giảm lãi suất, điều này phụ thuộc vào cái nhìn của bạn với xu hướng của lãi suất. Bởi lẽ giá của trái phiếu tỉ lệ nghịch với với lãi suất (tức là lãi suất giảm làm giá trái phiếu tăng, và ngược lại) nên việc tăng thời hạn hiệu chỉnh của các danh mục đầu tư trái phiếu trong khi lãi suất được dự báo giảm, có thể là một lựa chọn cho các nhà đầu tư.
Ví dụ, trong những năm 1980, khi lãi suất trái phiếu đã ở mức hai con số, nếu một nhà giao dịch có thể lường trước sự giảm dần lãi suất trong những năm tiếp theo, ông ta sẽ khôn ngoan tăng thời hạn hiệu chỉnh cho các danh mục đầu tư trái phiếu của mình.
Kết luận
Bài viết này chỉ giới thiệu một vài trong những lý do phổ biến cho các nhà đầu tư mua bán trái phiếu. Đôi khi, việc mua bán khôn ngoan nhất là không mua bán gì cả. Vì vậy, thành công trong lĩnh vực kinh doanh trái phiếu, nhà đầu tư cần phải hiểu cả những lý do tại sao nên và không nên giao dịch trái phiếu