Tuy nhiên, các nhà làm luật Việt Nam vẫn còn e ngại việc cho phép chuyển đổi giới tính vì nhiều lý do...
Nửa triệu người có giới tính không trùng với giới tính hiện có
Cách
đây mấy năm, dư luận trong nước xôn xao với câu chuyện thầy giáo Phạm
Văn Hiệp quê Bình Phước đã ra nước ngoài phẫu thuật chuyển giới để trở
thành nữ giáo viên Phạm Lê Quỳnh Trâm xinh đẹp.
Tuy nhiên, khi về nước,
cô giáo Quỳnh Trâm không ít lần gặp cảnh “người một nơi, giấy tờ ghi một
nẻo” nên cô đã làm đơn gửi đến các cơ quan chức năng xin chuyển đổi lại
giới tính.
Ngày nhận được quyết định cho phép người có tên Phạm
Văn Hiệp xác định giới tính từ nam sang nữ với tên Phạm Lê Quỳnh Trâm
của chính quyền địa phương thuộc tỉnh Bình Phước, Trâm mừng rơi nước
mắt.
Nhưng rắc rối nào đã hết, quyết định trên bị nhiều luồng
quan điểm cho rằng trái pháp luật nên sau 4 năm được công nhận là giới
tính nữ và tên mới là Phạm Lê Quỳnh Trâm, tờ quyết định trên đã bị thu
hồi, hủy bỏ do còn có những vướng mắc về mặt pháp lý.
Câu chuyện
của cô giáo chuyển giới Phạm Lê Quỳnh Trâm không phải là cá biệt. Thống
kê của Viện Sức khỏe - Môi trường Y tế cho thấy hiện cả nước có khoảng
500.000 người có giới tính không trùng với giới tính hiện có. Nghĩa là
hình dáng bên ngoài là nam nhưng trong suy nghĩ của họ lại là nữ và
ngược lại.
|
Ca sĩ chuyển giới Hương Giang Idol |
Vì Việt Nam không cho phép thực hiện việc chuyển đổi giới
tính nên đến nay có khoảng 1.000 người đã ra ngước ngoài chuyển đổi giới
tính và về sống ở Việt Nam.
Việc này không chỉ gây tốn kém cho người có
nhu cầu mà có thể nhiều người thực hiện phẫu thuật chuyển đổi giới tính
“chui”, tại các cơ sở không được cấp phép nên tiềm ẩn rất nhiều nguy
cơ, thậm chí đe dọa cả tính mạng.
Bên cạnh đó, khi những người
thực hiện chuyển đổi giới tính ở nước ngoài về Việt Nam, do pháp luật
chưa công nhận phẫu thuật chuyển giới nên họ không được pháp luật thừa
nhận.
Các giấy tờ tùy thân từ chứng minh thư, hộ chiếu, tài khoản ngân
hàng không khớp với tình trạng cơ thể hiện có gây nhiều khó khăn trong
quan hệ giao dịch nhân sự cũng như trong cuộc sống hàng ngày của những
người đã thực hiện chuyển đổi giới tính.
Cho phép chuyển đổi giới tính không có nghĩa quyền đó là vô hạn
Trước
thực tế này, từ năm 2005 Bộ Y tế đã đưa ra đề xuất cho thực hiện chuyển
đổi giới tính tại Việt Nam nhưng chưa được Quốc hội thông qua.
Hiện
nay, Bộ luật Dân sự đang trong quá trình lấy ý kiến sửa đổi, bổ sung và
riêng về vấn đề cho phép thực hiện chuyển đổi giới tính, Dự thảo Bộ luật
đưa ra hai phương án: hoặc vẫn không thừa nhận việc chuyện đổi giới
tính tại Việt Nam như từ trước đến nay; hoặc cho phép thực hiện, nhưng
chỉ trong một số trường hợp đặc biệt được cơ quan có thẩm quyền công
nhận.
Nguyên nhân khiến vấn đề này bị từ chối cách đây 10 năm và
đến giờ vẫn có hai phương án để lựa chọn là vì các nhà làm luật Việt Nam
lo ngại việc cho phép chuyển đổi giới tính sẽ bị lợi dụng cho các mục
đích khác.
Đó là chưa kể đến những hệ lụy về cá nhân và xã hội mà trong
đó rắc rối nhất có thể là chuyện người chuyển đổi giới tính sẽ không bao
giờ có con, nếu họ có con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thì sẽ dễ phát
sinh các vướng mắc trong xác định là cha hay mẹ, con cái gọi như thế
nào, xã hội nhìn nhận đứa trẻ ra sao...
|
Cô giáo chuyển giới Phạm Lê Quỳnh Trâm trong công việc hàng ngày |
Được biết, khi góp ý cho Dự thảo Bộ luật Dân sự, Bộ Y tế có đề cập nội dung cho phép thực hiện chuyển đổi giới tính ở Việt Nam.
Ông
Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) ủng hộ việc cho phép
thực hiện chuyển đổi giới tính ở Việt Nam vì “Hiến pháp nước ta ghi
nhận quyền con người, quyền công dân, trong đó có quyền được sống, tự do
và quyền mưu cầu hạnh phúc.
Quyền mưu cầu hạnh phúc bao gồm cả quyền
được sống thật với giới tính của mình. Có thể nói dù muốn hay không thì
vấn đề chuyển giới là một thực tế tồn tại. Nếu chúng ta không cho phép,
người ta vẫn làm thì không thể bắt người ta quay trở lại hình thể cũ,
không thể né tránh được”.
Nhưng ông Quang cũng không quên nhấn
mạnh, pháp luật cho phép chuyển đổi giới tính không có nghĩa quyền đó là
vô hạn. Và, pháp luật cũng cần cân nhắc cho phép thực hiện trong một số
trường hợp đặc biệt, để tránh tâm lý đua đòi của một bộ phận trong giới
trẻ hiện nay.
Như vậy, nếu như việc chuyển đổi giới tính được cho
phép ở Việt Nam thì dù chỉ trong khuôn khổ những trường hợp đặc biệt
được cơ quan có thẩm quyền công nhận, vẫn là niềm hạnh phúc vô hạn với
những thân phận đang phải sống kiếp “hồn bướm, thân sâu”. Hay nói cách
khác, họ sẽ tìm được hạnh phúc của mình trong giới hạn có thể.
Xác định lại giới tính đã được cho phép từ năm 2008
Năm 2008, Nghị định 88/2008/NĐ-CP quy định về xác định lại giới tính
đã được ban hành. Nghị định 88 là bước cụ thể hóa Điều 36 Bộ luật Dân sự
năm 2005 về quyền xác định lại giới tính.
Theo Nghị định 88, trường hợp được phẫu thuật xác định lại giới tính
bao gồm: khuyết tật bẩm sinh về giới tính là những bất thường ở bộ phận
sinh dục của một người ngay từ khi mới sinh ra, biểu hiện ở một trong
các dạng như nữ lưỡng giới giả nam, nam lưỡng giới giả nữ hoặc lưỡng
giới thật; giới tính chưa được định hình chính xác là những trường hợp
chưa thể phân biệt được một người là nam hay nữ xét về cả bộ phận sinh
dục và nhiễm sắc thể giới tính.
Nghị định cũng quy định chỉ xem xét giải quyết các trường hợp “xác
định lại giới tính” chứ không cho phép “chuyển đổi giới tính”.