1. Nói chuyện thật nhiều với bé
Hầu
hết những đứa trẻ trong giai đoạn từ 18 tháng đến 2 tuổi
học hỏi về thế
giới xung quanh hàng tuần. Ở vào giai đoạn 2 tuổi, chúng có thể nói từ
50 đến 100 từ. Theo biên tập viên Tracy Cutchlow của cuốn sách
Brain Rules for Baby (
Tạm dịch: Những quy tắc để trẻ thông minh và hạnh phúc), bạn càng
nói chuyện với bé nhiều, khả năng học hỏi
ngôn ngữ của bé càng phát triển, đó cũng là bài học
nuôi dạy con thông minh đầu tiên cho mọi bậc cha mẹ.
Các
chuyên gia khuyên rằng, bạn nên “kể về ngày của bạn”. Tức là bạn nói
cho bé nghe những việc bạn đang làm, đây là cách rất tốt giúp bé học từ
mới một cách phong phú thông qua câu chuyện thường nhật của bạn.
Nói chuyện với con hàng ngày là cách tốt nhất để giúp con phát triển ngôn ngữ.
Chắc
hẳn các mẹ đều thường xuyên đọc sách, truyện cho bé được khi đi ngủ?
Vậy thì một lưu ý nhỏ cho bạn là, nên thay đổi giọng nói sao cho thú vị,
hoặc phù hợp với nhân vật trong truyện để bé dễ tưởng tượng và học hỏi.
Để
chắc chắn rằng con bạn có một nền tảng ngôn ngữ vững chắc, bạn tuyệt
đối không nên cho bé học nói qua tivi. Tại sao ư? Tốc độ nói của ti vi
thông thường rất nhanh và không phù hợp. Bé sẽ rất khó để “giải mã” và
ghi nhớ loại ngôn ngữ này. Trong khi bé nghe mọi người nói chuyện, bé
cũng cần đến sự tương tác của mọi người để có thể hiểu được nhiều nhất
những gì nghe thấy.
Cutchlow cho biết, để duy
trì cuộc nói chuyện, bạn nên sử dụng đa dạng các từ vựng, việc này sẽ
giúp hình thành rất tốt kĩ năng đọc, viết và đánh vần cho con bạn.
2. Xây dựng cho bé hệ thống cảm xúc
Theo
GS Ross Flom – Giáo sư môn tâm lý học của trường ĐH Brigham Young
University ở Provo, Utah (Mỹ) việc phát triển cảm xúc đóng vai trò vô
cùng quan trọng trong sự phát triển kĩ năng xã hội và nhận thức của bé.
Bạn cũng nên dạy bé đọc các kí hiệu cảm xúc – một kĩ năng cuộc sống rất
cần thiết cho bé sau này.
Nếu một đứa trẻ nào đó
không may đụng phải con bạn trong lúc chơi, bạn nên giải thích với bé đó
là một tai nạn. Như thế con bạn sẽ không “ôm hận” với người bạn kia.
Chỉ một câu rất đơn giản kiểu như “À, bạn chỉ nhỡ làm con đau thôi con
trai” là đã có thể giải quyết mọi vấn đề, giúp con bạn hiểu được chuyện
gì vừa xảy ra.
Trong lúc chơi, bạn có thể gợi ý
với bé về việc chia sẻ
đồ chơi, đồ ăn hay bất cứ thứ gì của bé với bạn
bè và cho bé nhìn thấy kết quả của
hành động chia sẻ dễ thương đó của
bé. Những câu nói đơn giản “Con nhìn này, bạn ấy đã rất vui khi con chia
cho bạn đồ chơi/đồ ăn đấy!”. Bằng việc giúp bé học cách kết nối cảm xúc
với hành động, bạn đang dần xây dựng cho bé một hệ thống cảm xúc, điều
này rất có ích cho cuộc sống sau này của bé.
3. Cùng bé chơi những trò chơi trí tuệ
“Chơi
trò Đóng kịch rất có ích trong việc thúc đẩy khả năng kiểm xoát cảm xúc
và sự tự điều chỉnh của trẻ” – Tracy Cutchlow cho biết. Những trò chơi
như ghép hình, vỗ tay theo nhịp mẫu, đóng kịch.... đều yêu cầu con bạn
phải dừng lại vài giây để suy nghĩ và sau đó đưa ra đáp án thay vì để bé
phản ứng theo bản năng. Các trò chơi này nên dành cho bé từ 3-4 tuổi.
Ảnh minh họa.
Khả
năng tự điều chỉnh và kiểm soát suy nghĩ có liên quan mạnh mẽ đến kĩ
năng toán học cũng như khả năng quản lý của bé - đó là chức năng vạch ra
những dự định, đặt ra mục tiêu và hoàn thành nhiệm vụ của não bộ. Thông
qua chức năng quản lý này, có thể đánh giá được khả năng thành công của
một người chính xác hơn
chỉ số IQ.
Để
giúp phát triển tính sáng tạo của bé, bạn nên cho bé một không gian để
bé có thể thỏa sức tưởng tượng. Nó hoàn toàn không phải việc bạn mua cho
bé một món đồ chơi mới nhất hay đắt nhất, mà chỉ đơn giản là một cái
hộp trống và 2 cây bút màu thôi. Thêm nữa, bạn cần cho con bạn thời gian
và không gian để khám phá những thứ mới mẻ.
Bạn
hoàn toàn có thể biến những không gian phức tạp trở thành không gian
sáng tạo cho bé. Ví dụ như, một chỗ dành cho âm nhạc, một chỗ dành để
vẽ, chỗ khác để đặt đồ chơi và một chỗ để quần áo – bất cứ thứ gì có thể
giúp cho khả năng sáng tạo của bé bạn đều nên thử.
5. Khen ngợi những cố gắng của bé
Các
nghiên cứu chỉ ra rằng bé sẽ học tập và làm việc chăm chỉ hơn nếu bố mẹ
tán dương những cố gắng và hành động của bé thay vì
khen ngợi trí tuệ
của bé.
Vì thế, bạn nên nói “Wow, con đã làm
việc thực sự chăm chỉ đó!” cho dù khi ấy bạn có muốn nói “Cục cưng của
mẹ giỏi lắm!” đi chăng nữa. Vấn đề nằm ở chỗ, bé mong muốn được nhìn
thấy những nỗ lực trong quá trình làm việc thay vì được khen ngợi nhờ
kết quả tốt. Điều này giúp bé nhận ra, chỉ có chăm chỉ mới giúp bé thành
công.
Ảnh minh họa.
Khi
bé lớn dần lên, bé sẽ hình thành “tư duy tăng trưởng”, điều này khiến
bé tin rằng, chỉ cần bé cố gắng, bé có thể làm được mọi thứ thay vì “tư
duy cố hữu” (tức là bé tin rằng tất cả những gì bé có thể làm đều chỉ
dựa vào chỉ số IQ thiên bẩm mà thôi).
“Hơn 30 năm
nghiên cứu, trẻ em có “tư duy tăng trưởng” sẽ có thái độ lạc quan hơn
đối với thất bại. Chúng ít khi nghiền ngẫm lại những sai lầm mà chỉ đơn
giản nhận ra rằng lỗi lầm mới là vấn đề và sẽ nhanh chóng tìm ra cách
giải quyết”, GS Ross Flom cho hay.
6. Làm hành động chỉ tay vào đồ vật
Khoảng
9 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu bắt chước hành động chỉ tay của bạn. Các
nghiên cứu cho thấy, trẻ con sẽ học ngôn ngữ nhanh hơn nếu bạn chỉ vào
những đồ vật khi bạn nói đến từ đó.
Có được sự
tương tác này bởi bé có khả năng giao tiếp với bạn về những đồ vật, sự
vật hay người nào đó bên ngoài bạn và bé. Và một khi con bạn đã có được
khả năng này rồi việc giao tiếp của bé sẽ tinh tế hơn.
Một
ví dụ đơn giản là bạn có thể đưa bé đến vườn thú, ở đó hãy chỉ vào một
con vật rồi nói về nó, miêu tả nó để phát triển kĩ năng xã hội, nhận
thức và chức năng ngôn ngữ của bé.
Theo Trí thức trẻ