Hà Giang đang là địa điểm “hot” đối với khách du lịch bởi một rừng tam giác mạch mê hoặc lòng người chờ đón phía trước, không những thế còn có ruộng bậc thang Hoàng Su Phì ấn tượng; dinh thự Mèo tại thung lũng Sà Phìn – nơi ẩn chứa ngôi nhà quyền lực nhất Hà Giang; cột cờ Lũng Cú... đều là những nơi thôi thúc bạn tham gia chuyến du lịch Hà Giang trong đời. Không chỉ có du chơi, nơi đây cũng chính là thiên đường cho những kẻ thích thưởng thức những món ngon độc đáo như: thịt trâu gác bếp, cháo ấu tẩu, mật ong bạc hà...

Thịt trâu, lợn gác bếp

Nói đến Hà Giang, món đặc sản đầu tiên không thể không nhắc đến là món thịt trâu, lợn gác bếp. Do đặc điểm dễ ăn, thơm ngon, lại có thể để được lâu, dễ bảo quản, thịt trâu, bò gác bếp luôn là món quà quý mà khách du lịch nào đến đây cũng phải mua về sau chuyến thăm tỉnh cao nguyên đá.
 

Thịt trâu hoặc lợn được thái dọc thớ từng miếng dài, rồi đem ướp với gia vị như ớt, gừng, đặc biệt không thể thiếu là mắc khén, sau đó được xiên vào những que to và treo lên gác bếp. Sau một thời gian, những miếng thịt sẽ se lại nhưng vẫn giữ được gia vị hòa quện trong từng miếng thịt và mang hương vị rất đặc trưng, càng ăn càng nghiện. Món ăn này giòn dai vừa thơm ngon, thích hợp cho những cuộc nhậu của đấng mày râu.

Thịt chuột La Chí

Người dân La Chí thường coi món thịt chuột là món ăn hàng ngày, quanh năm suốt tháng cũng giống như người Kinh ăn thịt lợn vậy. Khi đến mùa lúa chín, đàn ông thường kéo nhau đi săn chuột khắp huyện. Cho tới khi mùa gặt kết thúc, chuột đồng hết chỗ ẩn nấp sẽ trốn vào rừng thì người ta lại vào rừng đặt bẫy, đào hang bắt chuột ở rừng vầu, rừng tre, rừng chít. Với những con chuột như vậy, họ có thể chế biến thành vô vàn những món ăn khác nhau như: xào, nướng, hay treo gác bếp...
 

Bước đầu, người dân sẽ đun nước sôi, sau đó nhúng chuột vào, vặt lông, xiên từ phần hậu môn lên đầu bằng một que tre rồi đem thui với rơm nếp đến khi vàng ruộm, mổ bụng, lọc bỏ nội tạng, rửa sạch, sau đó thêm gia vị như: mắm, muối, mì chính, thảo quả, tiêu rừng cùng các gia vị khác. Nếu chọn cách ăn nướng thì chỉ cần kẹp que nướng trên bếp than củi giữa nhà cho chín là ăn được ngay. Mới nhìn những con chuột còn sống, có thể những người kén ăn sẽ không dám thưởng thức, nhưng khi đã chế biến thành công, mùi thơm ngậy của nó không thể cưỡng lại những kẻ sành ăn. 

Mật ong bạc hà

Nhắc đến Hà Giang không thể bỏ qua món đặc sản nổi tiếng nơi đây, đó chính là: Mật ong bạc hà. Mật ong bạc hà Đồng Văn có vị ngọt thơm khác hẳn với những loại mật ong ở vùng khác, sản phẩm do chính tay những người nông dân làm ra, ngày đêm chăm sóc những chú ong để lấy mật. 

 

 

Những giọt mật tinh túy đặc trưng của cao nguyên núi đá mang lại giá trị kinh tế, giúp đồng bào nơi đây ổn định cuộc sống hơn. Không những vậy, đây còn là một vị thuốc với những dược tính đặc biệt để bồi bổ sức khỏe, công dụng chữa các bệnh về hô hấp, đường tiêu hóa. 

Mật ong bạc hà được những chú ong hút mật từ hoa những cây bạc hà mọc trên cao nguyên đá Hà Giang. Đây là một loài cây dại, hoa có màu tím hồng, nên rất thu hút những chú ong đến săn, hoa nở rộ từ tháng 9 đến tháng 12 (âm lịch). Nếu có cơ hội đặt chân đến đây, bạn cũng đừng quên thưởng thức chúng và mua về làm quà sau chuyến đi của mình.

Cháo ấu tẩu

Thêm một món ăn tới Hà Giang mà bạn không thể bỏ lỡ, đó là món cháo ấu tẩu. Từ một loại củ ấu tẩu ở khu núi rừng này, người dân đã chế biến thành món ăn rất tốt cho sức khỏe. Cháo ấu tẩu được nấu từ gạo tẻ và gạo nếp; còn ấu tẩu, trước khi mang nấu cùng gạo, phải được ngâm kỹ trong nước vo gạo một đêm, sau đó rửa sạch, ninh ấu tẩu thêm khoảng 4 giờ cho mềm và bở ra. Sau đó sẽ cho hỗn hợp ấu tẩu, gạo và nước dùng từ chân giò lợn nấu cùng với nhau.
 

Cháo chín, cho thêm gia vị như: ớt, tiêu, hành, rau mùi và không quên cho thêm quả trứng gà.  Nhiều người không ăn quen vì vị đắng từ củ ấu tẩu, nhưng càng ăn, vị cay đắng hoàn quện càng hấp dẫn, khiến ai ăn cũng muốn ăn mãi không thôi.

Rêu nướng

Tưởng chừng như chỉ là một loài thực vật bị bỏ quên, nhưng những cây rêu lại làm nên món ăn đặc sản nơi núi rừng Hà Giang này. Rêu nướng là món ăn không thể thiếu trong những bữa ăn của người dân tộc Tày, xã Xuân Giang. Dần dần món ăn quen thuộc hàng ngày lại là món ăn đặc sản không thể bỏ qua khi du khách ghé thăm Hà Giang. Rêu được người dân tộc Tày đi lấy ở những khe đá dưới suối, đem về rửa sạch, vò hết nhớt rồi làm thành món rêu nướng. Khi thưởng thức, ta sẽ cảm nhận được vị lạ, ngon bổ không thể nhầm lẫn với một món ăn nào khác.
 

Rêu được tẩm cùng những gia vị cần thiết đậm đà, gói lại chặt và dùng 2 chiếc que kẹp chặt 2 đầu cho lên bếp than nướng. Rêu nướng không chỉ là món ăn được nhiều đồng bào dân tộc ưa thích, mà còn có khả năng chữa nhiều bệnh, giúp lưu thông khí huyết, giải độc, giải nhiệt, ổn định huyết áp và tăng cường sức đề kháng.

Rượu ngô

Mỗi tỉnh miền núi phía Bắc đều có riêng cho mình loại chế biến rượu mang hương vị đặc trưng, và rượu ngô Thanh Vân của bà con tỉnh Hà Giang cũng vậy. 
 
Rượu ngô ở Hà Giang được nấu từ ngô do chính người dân tộc ở đây trồng ra. Ngô được ủ với lọai men lá truyền thống nên khi uống rượu du khách sẽ thấy vị ngọt, thơm của ngô cùng vị cay cay nóng nóng của men. Rượu ngô có độ cồn không cao như những loại rượu gạo miền xuôi, trung bình khoảng 25 – 30 độ nên người uống rượu sẽ không quá lo bị say hay mệt. Trong tiết trời vùng cao giá lạnh, người lấp trong sương mà được tấp vào quán tránh rét nhấp môi chén rượu ngô thì thật tuyệt vời. 
Theo Depplus