Con trẻ ở tuổi nào cũng ngang bướng, nhưng cũng rất dễ bảo. Bạn nên để ý và giáo dục con ngay từ thuở nhỏ để trẻ sớm hình thành thái độ lễ phép và cách hành xử lễ độ. Trong đó, việc dạy con biết cách xin lỗi nên được mọi cha mẹ quan tâm và cân nhắc trong việc chỉ dạy con.
Ảnh minh họa.
1. Hãy là một tấm gương sáng
Có con nhỏ trong gia đình đồng nghĩa với việc bạn có rất nhiều trách nhiệm và nghĩa vụ phải làm. Việc làm gương cho con là điều rất cần thiết, hãy xin lỗi khi bạn làm điều gì sai với người trong nhà. Đừng nghĩ việc này là nhỏ nhặt mà cho qua, bởi con bạn rất dễ để ý và ghi nhớ những điểm này để có thể phản bác lại bạn nếu bạn có la rầy con.
Nếu con hỏi vì sao bạn phải xin lỗi dù hoàn cảnh không phải hoàn toàn bạn gây ra, hãy giải thích một cách phù hợp với lứa tuổi của con về giá trị của hai từ này, và trường hợp tốt nhất xảy ra sau khi xin lỗi. Điều này sẽ giúp con hiểu được đôi khi một lời xin lỗi là điều cần thiết nhất.
2. Luôn khách quan
Rất khó để biết ai mắc lỗi mỗi khi trẻ nói "Không phải con làm" hay "Lỗi của bạn ấy".
Đừng vội tìm nguyên nhân và ép trẻ xin lỗi. Giải thích để trẻ thấy cãi nhau là không đúng, và trước hết cả hai phải cảm thấy có lỗi vì đã xử sự không hay như vậy, còn ai mắc lỗi sẽ từ từ tìm hiểu.
Sự khách quan nhìn nhận vấn đề của người lớn giúp trẻ bình tĩnh và không cảm thấy bị xử oan. Để con trẻ biết tự nguyện nhận lỗi, cha mẹ phải phân xử để chúng ‘tâm phục, khẩu phục', vì vậy, hãy thận trọng khi là trọng tài trong các cuộc cãi lộn hay hành vi sai trái của trẻ.
Dạy trẻ dũng cảm nhận lỗi và xin lỗi rất quan trọng, vì đó là một trong những yếu tố duy trì tình bạn, tình yêu và thành công trong cuộc sống.
3. Không ép buộc
Khi trẻ mắc lỗi, bạn trừng mắt ‘xin lỗi đi!'. Một số trẻ sợ sẽ ấp úng nói theo, nhưng số khác sẽ làm ngơ vì câu nói này đã vô tình ‘khiêu chiến' tính bướng bỉnh và cái tôi của trẻ, khiến trẻ càng muốn hành động ngược lại những gì bạn nói.
Nên giải thích cho trẻ hiểu xin lỗi không phải là hèn nhát mà là người có lòng tự trọng và có trách nhiệm. Giúp trẻ nhận thức được rằng khi gây ra một sai phạm gì đó, cách tốt nhất là nói thật cho cha mẹ hoặc người lớn biết - Đó là một phẩm chất dũng cảm.
Hãy để con tích lũy được bài học khi mắc lỗi thay vì nói xin lỗi như một con vẹt.
4. Dạy con điều đúng từ lỗi sai của con
Nếu trẻ đã làm sai, bạn nên bình tĩnh phân tích cho con thấy hậu quả từ việc làm của mình. Nên giả sử đặt trường hợp con bị đối xử như thế thì sẽ cảm thấy sao? Hãy hướng dẫn con suy nghĩ theo hai chiều để trẻ có thể tự cảm nhận được lỗi sai của mình và chủ động xin lỗi. Việc tự giác luôn tốt hơn là cách làm đối phó hay ép buộc, và quan trọng là con bạn phải rút ra được bài học sau khi xin lỗi.
5. Dạy con không nên đổ thừa
Điều này đòi hỏi trẻ phải nhận ra được lỗi của mình và có trách nhiệm cao với việc làm ấy. Nên nhận lỗi đầu tiên về mình, không đổ thừa hay vòng vo để trốn tội. Bạn nên thể hiện sự đánh giá cao khi con biết nhận lỗi về mình, hoặc có những hình phạt thích hợp để trẻ hạn chế tính đổ lỗi cho người khác.
6.Khen ngợi khi trẻ nhận lỗi
Hãy khen ngợi trẻ khi chúng dám nói ra sự thật về bản thân. Những câu đại loại như "Con rất dũng cảm, biết nhận lỗi như thế là đã lớn". Đưa ra cho trẻ những ví dụ rằng kể cả người lớn đôi khi cũng mắc sai lầm và nói thật ra để mọi người cùng góp ý, sửa chữa mới đáng khen và được tha thứ. Trong những trường hợp khác nhau, tất nhiên không phải lúc nào cũng ngợi khen nhưng khi trẻ có ý muốn 'tự thú' cho dù chúng "bóng gió" thì bạn hãy tỏ ý cho trẻ biết rằng nói thật là điều nên làm hơn.
Ảnh minh họa
7. Cha mẹ biết nói xin lỗi con
Cha mẹ thường dạy con cái khi làm sai hay không vâng lời phải biết xin lỗi. Ngay cả cha mẹ nếu có lỗi với ai ngoài xã hội cũng cảm thấy áy náy, nhanh nhanh tìm cách xin lỗi họ. Nhưng nếu cha mẹ có lỗi với con thì sao? Có phải xin lỗi con không?
Một số phụ huynh bảo thủ nói rằng: "Tôi đẻ ra nó mà lại đi xin lỗi nó ư?". Đừng quên rằng "Xin lỗi" cũng là một cách tôn trọng con và dạy con tôn trọng cha mẹ. Được tôn trọng, con sẽ trưởng thành hơn trong giao tiếp.
Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cũng cần xác định "điểm dừng" cho các con trong mỗi lần xin lỗi con bởi nếu để con "lấn lướt" quá đà, sẽ là nguồn cơn gây ra tính ích kỷ ở trẻ. Bố mẹ hãy nói xin lỗi, nhưng cũng định hướng cho con, cần phải ứng xử thế nào trước những lỗi lầm của người xung quanh.
8. Hướng dẫn con cách xin lỗi
Tất nhiên sẽ xảy ra rất nhiều trường hợp và đòi hỏi cách xin lỗi như thế nào cho phù hợp, nhưng trước tiên bạn cần dạy con xin lỗi bằng sự chân thành và hối cải (nếu đó thật sự là lỗi của con bạn). Lời nói phải rõ ràng và đi kèm với ánh mắt hối hận trước người cần được xin lỗi cũng là điều cần thiết.
THƯƠNG THƯƠNG (Tổng hợp)/ Theo ĐSPL