Đã
có không ít phụ nữ ngay lần đầu tiên làm mẹ đã gặp phải cú sốc đau lòng
này. Ung thư
nhau thai có xuất độ khá cao ở Việt Nam và nhiều quốc gia
châu Á khác so với châu Âu và Mỹ, với khoảng 30/1.000 ca sinh và
2,6/1.000 ca có thai.
Nếu
người bệnh không phát hiện và điều trị kịp thời, các
tế bào ung thư sẽ
di căn đến những cơ quan nội tạng và gây nguy hiểm cho tính mạng.
Khi bánh nhau bất thườngBánh
nhau được cấu thành từ nhiều thành phần, trong đó tế bào nuôi giữ chức
năng chính của bánh nhau, đóng vai trò
dinh dưỡng bằng cách tiết ra các
hoạt chất giúp thai phát triển. Có một dạng bệnh lý đặc biệt của
bánh nhau gọi là bệnh lý tế bào nuôi.
Đây
là tình trạng phát triển bất thường của tế bào nuôi, làm hoạt
động của các nhóm tế bào này không bình thường, dẫn đến bánh nhau không
làm tốt nhiệm vụ dinh dưỡng cho thai, hoặc tế bào bánh nhau hoạt động ở
nơi khác không phải ở
tử cung, hay vào thời điểm không còn cần tới bánh
nhau nữa (sau sinh, sau
sẩy thai).
Nguồn
gốc của bệnh là từ sự sai lệch di truyền của tế bào hợp tử,
có thể do giao tử của mẹ hay của bố hoặc của cả hai. Bệnh bao
gồm thai trứng và u tế bào nuôi các loại (thường gọi chung là
ung thư nhau).
Khoảng
20% trường hợp thai trứng tiến triển thành các bệnh u tế bào nuôi, số
còn lại do tế bào nuôi tiếp tục phát triển sau một tình trạng
thai sẩ̉y, thai lưu hay thai ngoài tử cung.
Lý
do thúc đẩy thai trứng trở thành bệnh ác tính hiện vẫn chưa rõ, chỉ
thấy tế bào nuôi trong trường hợp này phát triển và xâm lấn rất dữ vào
các mạch máu, gây ra hiện tượng xuất huyết và hoại tử, cũng như tạo
thuận lợi cho di căn xa theo đường máu:
Thai
trứng: còn gọi nhau nước, do các gai nhau bị phù, thoái hoá
trở thành những tổ chức mất chức năng, chứa nhiều nước trông
giống những chùm trứng mọng nước. 90% các thai trứng toàn phần
có nguồn gốc từ sai lệch tinh trùng.
Triệu
chứng thai trứng là tình trạng nghén rất dữ dội, bụng to
nhanh và lớn hơn nhiều so với tuổi thai, không thấy thai máy tương
ứng kích thước bụng, xuất huyết âm đạo đỏ tươi, không kèm cơn đau
bụng, đôi khi thấy lẫn trong máu là những chùm trắng trong như trứng.
Các
triệu chứng này xuất hiện khoảng cuối ba tháng đầu và kéo dài
đến ba tháng thứ hai. Những dấu hiệu hiếm gặp hơn là bướu cổ, run tay,
lồi mắt, cao huyết áp, thiếu máu, kém dinh dưỡng… Thai trứng có thể
diễn tiến tới sẩ̉y thai tự nhiên, thường gây xuất huyết rất
nhiều lúc sẩy, vào khoảng 15 – 16 tuần trở đi.
U
tế bào nuôi các loại: được chia ra nhóm có di căn hay không di căn,
có
nguy cơ cao hay thấp, gồm: thai trứng tồn lưu hay xâm lấn (là
tình trạng thai trứng với mô bệnh xâm nhập và bám chặt lấy
thành tử cung; sau khi nạo xong thai trứng,
nồng độ beta HCG vẫn
tiếp tục tăng cao, tổ chức bệnh vẫn còn tồn tại và phát
triển tại tử cung), ung thư nhau (là loại ung thư ác tính của
các tế bào nuôi, cho di căn xa rất sớm, thường di căn phổi, âm
đạo, gan, thận, não…), u tế bào nuôi tại bánh nhau (hiếm gặp
hơn).
Ai dễ vướng ung thư nhau thai?U
tế bào nuôi các loại sẽ được chia làm nguy cơ cao hay thấp, dựa
vào một số yếu tố như tuổi mẹ, tiền căn thai kỳ, khoảng cách
các lần thai, khoảng cách từ lần thai (hay sẩy thai) đến khi phát hiện
bệnh, nhóm máu của mẹ, kích thước khối u, số lượng và vị trí
các tổn thương di căn, nồng độ beta HCG…
Nhóm
bệnh này thường xảy ra trên thai phụ dưới 20 tuổi hoặc nhóm thai
phụ lớn tuổi, quanh tuổi mãn kinh. Thai phụ trên 45 tuổi có nguy cơ
bệnh cao gấp 20 lần so với những người dưới 40 tuổi.
Sau
khi chẩn đoán đúng thai trứng, sản phụ phải sắp xếp lấy thai
ngay. Thủ thuật này phải làm ở các cơ sở lớn, đầy đủ phương
tiện gây mê hồi sức và có chuyên môn cao về sản phụ khoa vì
khả năng mất máu nhiều, cũng như khả năng thủng tử cung rất cao
vì tử cung to và mềm nhão.
Sau
nạo thai, còn cần theo dõi tình trạng bệnh nhân và xét nghiệm
nội tiết tố bánh nhau để tránh nguy cơ tiến triển sang bệnh lý
ác tính của tế bào nuôi.
Nên
nghĩ đến ung thư nhau thai khi có dấu hiệu chảy máu bất thường một thời
gian ngắn sau sinh, sẩy thai hay thai ngoài tử cung. Để chẩn đoán chính
xác còn phải nhờ đến siêu âm, xét nghiệm nội tiết tố bánh nhau, các xét
nghiệm khác tìm di căn như X-quang phổi, MRI… Sau khi chẩn đoán u tế
bào nuôi, cần chẩn đoán thêm bệnh đã di căn đến các cơ quan
khác chưa, xác định mức độ nguy cơ...
Hoá trị có thể khỏi hoàn toànUng
thư nhau nếu không điều trị đúng cách và kịp thời sẽ làm xuất
huyết trầm trọng, gây ra các rối loạn cơ thể có tính hệ thống,
thậm chí di căn xa và gây tổn hại tại nơi di căn. Tuy nguy hiểm nhưng
bệnh lại rất đáp ứng với điều trị hoá chất, khỏi hoàn toàn
và không để lại di chứng nếu phát hiện và điều trị kịp thời.
Các
loại thuốc để hoá trị đã sẵn có ở Việt Nam và cũng không đắt lắm.
Mặc dù có một số tác dụng phụ khi dùng thuốc (đôi khi khá trầm
trọng) nhưng với phác đồ điều trị ngắn hạn trong thai trứng và
bệnh tế bào nuôi, hầu như các bệnh nhân có thể chịu đựng được
các tác dụng phụ này.
Khi
điều trị, nhất thiết phải có sự theo dõi sát sao của bác sĩ.
Trong trường hợp nhiều nguy cơ, có khi còn cần phẫu thuật lấy
đi cả tử cung. Ngoài ra, còn có yêu cầu tránh thai sau điều
trị, thời gian tuỳ mức độ của bệnh, tối thiểu thường là một năm.
AloBacsi.vn
Theo PV - Sài Gòn Tiếp Thị