Nhiều bác sĩ điều trị bệnh tim thường có khuynh hướng kê đơn những loại thuốc được gọi là Statin như Lipitor, nhưng một số bác sĩ khác ở Canada lại đang cố gắng thử nghiệm một phương pháp điều trị mới mẻ: ăn chay trị bệnh. Tim mạch là nguyên nhân đứng thứ hai trong việc gây chết người ở Canada. Theo một thống kê, bệnh tim mạch đã giết chết 47.627 người Canada mỗi năm. TS Shane Williams là một chuyên gia tim mạch cộng đồng ở Bracebridge, Ontario. Ông đã bắt đầu nghiên cứu về ăn chay từ năm 2010. Những người ăn chay không hề đếm xỉa tới thịt, cá, gia cầm, trứng, các sản phẩm từ sữa hay mật ong. Tuy vậy, họ lại ăn các loại trái cây, rau các loại, ngũ cốc, các loại hạt và nhiều loại đậu. TS Shane Williams phát biểu trên hãng tin CBC News: “Đã từ lâu, người ta quên đi sức mạnh của thực phẩm”.
Trong vòng 4 năm qua, TS Williams đã dần dần tái kiểm soát việc thay đổi lối sống các bệnh nhân của mình. Ông thừa nhận: “Thách thức khá mất thời gian”. Bắt đầu từ năm 2011, ông Williams đã áp dụng chế độ ăn uống thuần rau cỏ cho các bệnh nhân, họ cũng tỏ ra quan tâm tới các khóa tư vấn về việc ăn chay. Ông Williams quả quyết điều này đã làm nên sự khác biệt lớn ở các bệnh nhân, những người sẵn lòng tiếp nhận một chế độ ăn uống mới. Vị tiến sĩ khẳng định: “Lần đầu tiên, mọi thứ diễn ra quá tuyệt vời!”. Liam Cragg, 59 tuổi, đến từ Bracebridge (Ontario) là một trường hợp bệnh nhân điển hình. Năm 2012, ông Cragg đã buộc phải nhập viện vì ông có những dấu hiệu của một cơn đau tim. Sau một tuần theo dõi sức khỏe của thân chủ, vị bác sĩ gia đình của Cragg đã gợi ý ông nên gặp TS Shane Williams.
Chuyên gia tim mạch, TS Shane Williams đang nắm giữ các khóa tư vấn thông tin về ăn chay tại phòng khám của ông ở Bracebridge, Ontario, Canada
Sau 4 tháng tiến hành một chế độ ăn uống thuần thực vật, ông Lim Cragg đã cảm nhận về một sự thay đổi to lớn trong cơ thể mình. Cragg vui vẻ thổ lộ: “Tôi đã sụt ít nhất là 30 cân Anh thể trọng dư thừa, vòng eo cũng giảm đi cỡ 4 inch, đầu gối chẳng còn thấy đau tẹo”. TS Williams nói rằng với các bệnh nhân có những đánh giá ban đầu về sức khỏe của họ, ông thường dành 60 phút để tiếp xúc với họ. TS Williams giải thích: “Theo kinh nghiệm của tôi, phần lớn các chuyên gia tim mạch thường có khuynh hướng dành từ 15 đến 25 phút để xem xét các bản đánh giá đầu tiên, nhằm xoáy sâu vào cơ chế của một bệnh nhân và các thói quen ăn uống từ họ”. TS Williams muốn nhìn thấy một cách tiếp cận mới mẻ của các bác sĩ trong điều trị bệnh nhân, đặc biệt là kiểm soát hành vi ăn uống của con bệnh. Ông Williams phát biểu: “Điều tôi quan tâm chính là hầu hết bác sĩ không nhận thức về quyền năng của thực phẩm như một biệt dược thay thế thuốc”. Không chỉ có những lý thuyết suông mà TS Williams còn nhấn mạnh đến việc ăn chay và bệnh tim mạch.
Nhân loại là động vật ăn cỏ
TS William Roberts, một nhà nghiên cứu bệnh tim mạch kỳ cựu, ông đồng thời còn là biên tập viên của tạp chí Tim mạch Mỹ, Roberts cũng tin rằng một chế độ ăn chay là giải pháp để chữa lành bệnh tim mạch trong thế giới phương Tây. Ông Roberts lập luận rằng nguyên nhân hình thành bệnh tim mạch làm gia tăng lượng cholesterol trong máu chính là không ăn chay, Robert giải thích: “Con người vốn là động vật ăn cỏ hơn là loài ăn thịt”. Một số chuyên gia lập luận rằng cấu trúc của răng và chiều dài của đường ruột con người là những dấu hiệu khẳng định rằng nhân loại có khuynh hướng ăn cỏ. Trong khi động vật ăn thịt có hàm răng sắc nhọn thì phần lớn chúng ta có hàm răng bằng tịt, điều đó quan trọng cho việc nghiền nát trái cây, rau củ.
Các loài động vật ăn thịt có đường ruột ngắn trong khi ở người lại dài. Việc tiêu thụ thịt đã liên đới tới rủi ro cao của căn bệnh tim mạch, ung thư và tiểu đường và nhiều bằng chứng còn gắn kết với cái chết và bệnh tật. Chẳng hạn như trong các nền văn hóa thuần thực vật ở Trung Quốc, Trung Phi, dân cao nguyên Papua ở Tân Guinea và người Anh-điêng Tarahumara ở miền Bắc Mexico, ở những người này hầu như không có sự tồn tại của căn bệnh động mạch vành. Khi những người này tiếp nhận lối sống phương Tây, và chuyển sang chế độ ăn dựa trên thịt động vật thì rất nhanh chóng họ đã phát triển căn bệnh tim mạch. TS William Roberts khẳng định chế độ ăn uống dựa trên thực vật là ít tốn kém và an toàn. Ông phân tích: “Nếu chúng ta áp đặt dùng thuốc thì sau đó hàng ngàn người sẽ hứng chịu các tác dụng phụ, vì vậy dĩ nhiên ăn chay là ít tốn kém và an toàn nhất, nghĩa là nó đã đạt mục tiêu ngăn ngừa dịch bệnh”.
Một số chuyên gia cho rằng con người là động vật ăn cỏ.
Các loại thuốc từ Statin có thể hiệu quả
Nhưng Statin, những loại thuốc làm giảm lượng cholesterol, là một trong những loại thuốc được sử dụng thông dụng nhất ở Bắc Mỹ, được xem là có hiệu quả nếu được điều trị đúng cách. Một nghiên cứu được công bố trong Biên niên sử y học gia đình vào tuần qua, đã tiến hành phân tích từ 16.712 ý kiến phản hồi từ những người ở độ tuổi tầm 30 đến 79. Theo đó, người Mỹ đã sử dụng ít nhất 2 loại thuốc Statin đã được chỉ định. Theo các tác giả nghiên cứu, nhiều người có rủi ro cao mắc bệnh tim mạch đã không dùng Statin phù hợp. TS Michael Johansen, tác giả nghiên cứu chính, phát biểu: “Rất nhiều người không được hưởng lợi từ Statin, chúng tôi không rõ lý do tại sao”. Cũng theo sự phân vân của ông Johansen, điều này có thể bắt nguồn từ một số lý do, chẳng hạn như các bác sĩ đã không kê loại thuốc này cho bệnh nhân, bệnh nhân không có bảo hiểm y tế hay người đó không dùng thuốc này khi được bác sĩ kê đơn.
TS Michael Johansen lập luận: “Là bác sĩ, chúng ta cần phải đảm chắc rằng bệnh nhân của mình phải hiểu được lợi ích dùng thuốc, và phải tuân thủ. Chúng ta cần chắc chắn rằng mọi bệnh nhân đều có thể tiếp cận những loại thuốc này từ một cơ quan bảo hiểm, cũng như tiếp cận với các quan điểm chăm sóc sức khỏe”. Còn TS John McDougall, một bác sĩ người Mỹ, đồng thời ông còn là chuyên gia hàng đầu về chế độ ăn uống và bệnh tim mạch, cho rằng dùng Statin nên là giải pháp cuối cùng. Ông John McDougall nghĩ rằng bệnh tim mạch có thể phòng ngừa và điều trị bằng một chế độ ăn uống bao gồm tinh bột, rau củ và trái cây, hạn chế hay từ bỏ dùng các sản phẩm động vật hay dầu ăn. TS John McDougall quả quyết: “Statin chỉ nên dùng cho những ai mắc bệnh tim mạch nặng, và một chế độ ăn uống lành mạnh nên dành cho tất cả mọi người”. Trở lại Bracebridge, ông Williams và McDougall đều tiến hành những buổi tư vấn sức khỏe bệnh nhân trên ứng dụng Skype vào cuối mùa hè hay đầu mùa thu.
Dùng thực phẩm trước thuốc
“Cách tốt nhất để ngừa bệnh tim mạch là ăn chay, không ăn thịt”, theo lời TS William Roberts, chuyên gia hàng đầu về sức khỏe tim mạch.
Đối với TS Williams, vấn đề cấp thiết bây giờ là nên chú trọng vào phòng ngừa bệnh tật. Ông lập luận: “Điều mà chúng tôi đã nói với các công ty dược phẩm là chỉ có 10% lượng cholesterol trong máu chúng ta, đó là những gì chúng ta đã tiêu thụ, và phần còn lại do gan của chúng ta đảm trách. Thứ mà các hãng dược không nói cho chúng ta là chế độ ăn uống phương Tây có thể khiến cho gan sản sinh ra quá nhiều cholesterol”. Các mảng bám tích tụ trong động mạch của chúng ta là căn nguyên hình thành cholesterol, nhưng khi cholesterol của chúng ta đủ thấp thì cơ thể chúng ta lại không sinh ra các mảng bám. TS William Roberts kết luận: “Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh tim mạch là hãy ăn chay thuần rau củ quả, hạn chế hay không ăn thịt và tuyệt đối hạn chế hấp thụ các chất béo không bão hòa”.
NGUYỄN THANH HẢI (CBC/2014)