Thưa bác sĩ, có người khuyên ăn mỡ động vật cho đủ chất, có
người khuyên ăn dầu thực vật. Theo bác sĩ thì ăn thế nào tốt nhất.
Khối lượng
thế nào là đúng tiêu chuẩn theo từng độ tuổi, có cần tránh cho đối tượng nào
không?
Trả lời
Dầu thực vật và mỡ động vật (gọi chung là chất béo – lipid)
đều cần phải có trong khẩu phần ăn của mọi lứa tuổi, nhưng nhu cầu về lượng chất
béo và tỷ lệ dầu mỡ cần như thế nào thì khác nhau theo từng lứa tuổi.
Đối với người bình thường, tiêu thụ quá thấp lipid trong bữa
ăn hàng ngày ảnh hưởng đến chức phận nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là
não bộ và thần kinh ở trẻ em va trẻ nhỏ. Hậu quả là chậm tăng trưởng và thiếu
dinh dưỡng do thiếu protein năng lượng.
Tiêu thụ quá nhiều lipid có thể dẫn đến TC-BP, có liên quan
đến các bệnh mạn tính không lây và hội chứng rối loạn chuyển hóa.
Trong các mỡ động vật có nhiều acid béo no, trong các dầu thực
vật có nhiều acid béo chưa no.
Các acid béo no trong mỡ ĐV vận chuyển cholesterol từ máu tới
các tổ chức và có thể tích lũy ở các thành động mạch. Các acid béo chưa no
trong dầu TV đưa cholesterol từ các mô đến gan để thoái hóa.
Các chất béo khi phối hợp hợp lý chúng cung cấp vitamin A,
các vitamin khống tan trong chất béo và các axít béo chưa no cần thiết.
Khi ăn quá nhiều hoặc mất cân đối nghiêng về mỡ động vật sẽ
dẫn tới việc thừa mỡ trong máu, cholesterol máu tăng là tiền đề dẫn đến vữa xơ
động mạch rồi ảnh hưởng đến cơ tim, ảnh
hưởng đến thiếu máu cục bộ ở não gây mất ngủ, nhức đầu, ù tai, chóng mặt, hay
quên, giảm khả năng tư duy, tập trung tư tưởng.
Khi ăn quá thừa dầu thực vật gây tăng quá cao các acid béo
không no dẫn đến mất cân bằng tỷ lệ acid béo không no và acid béo no sẽ gây
tăng sử dụng vitamin E, một chất chống oxy hóa của cơ thể dễ dẫn đến thiếu
vitamin E có thể làm tăng các phản ứng lão hóa của cơ thể.
Vì vậy tỷ lệ dầu: mỡ nếu quá chênh lệch đều dẫn đến hậu quả
xấu cho cơ thể.
Theo khuyến cáo của FAO và WHO, đối với người trưởng thành,
lipid tối thiểu cần đạt 15% năng lượng khẩu phần (ví dụ khẩu phần ăn thơng thường
cho người trưởng thành khơng muốn bị tăng cân là 1800kg thì cần 30g chất béo,
acid béo no không vượt quá 10% năng lượng, acid béo chưa no phải đảm bảo 4-10%
năng lượng. Như vậy với người trưởng thành khuyến nghị tỷ lệ mỡ động vật/dầu thực
vật là 50:50.
Trẻ em cần cao hơn nhiều từ 30-40% năng lượng khẩu phần, tỷ
lệ acid béo no: acid béo không no (mỡ ĐV:dầu TV) là 70:30 do cơ thể trẻ đang
phát triển nhanh rất cần acid arachidonic, một acid béo không no có nhiều trong
mỡ động vật.
Theo BS-ThS. Phan Bích Nga (Viện Dinh dưỡng Quốc Gia)
Đẹp Online