Bài thuốc dân gian
Điều đặc biệt rằng bà Lỵ không tự nhận mình là “thần y” hay “lang y”,
chưa từng đọc một quyển sách về y dược, chưa từng một lần qua đào tạo
chữa bệnh. Bí quyết của bà chỉ là công thức chữa bệnh viêm xoang được mẹ
truyền lại từ cả nửa thế kỷ trước đây và “bao đời nay các cụ đã dùng có
hiệu quả, nay con cháu cứ thế mà làm theo” như lời bà mộc mạc.
Theo bà lão này, trước hết muốn trị được viêm xoang phải biết được
các nguyên nhân phát bệnh. Chẳng hạn như mũi bị viêm nhiễm làm cho sự
lưu thông không khí giữa các xoang ứ lại, chất nhầy ở niêm mạc các xoang
tiết ra không được lưu thông, tạo điều kiện thuận lợi cho vi trùng phát
triển. Có thể do cơ địa từng người bị dị ứng với phấn hoa, hóa chất,
hoặc đang bị di ứng về mũi.
Hay các nguyên nhân khác như viêm da dị ứng,
viêm mũi dị ứng kéo dài; do mất vệ sinh răng miệng; người mắc bệnh hô
hấp như viêm phế quản, hen phế quản, giãn phế quản, dùng chất kháng sinh
nhưng bị vi khuẩn kháng lại; do môi trường khói, bụi không trong sạch…
đều là những nguyên nhân dẫn đến viêm xoang.
Nửa thế kỷ tiếp xúc với hàng ngàn bệnh nhân cùng mắc bênh này khiến
bà có thể dễ dàng tổng kết các dấu hiệu nhận biết bệnh viêm xoang như
sau: Đầu tiên là đau nhức vùng má, nhức vùng gáy, nhức giữa hai lông
mày, hai mắt vào khoảng 10 giờ sáng.
Thứ hai là chảy dịch, thường chảy
qua mũi và họng; có hiện tượng dịch loãng và dịch đặc, dịch màu xanh và
dịch màu trắng đục hay màu vàng có mùi hôi. Thứ 3 là nghẹt một bên hay
cả hai bên mũi; mũi ngứa khó chịu. Thứ 4 là điếc mùi, đây là giai đoạn
nặng, phù nhiều, mùi không thể len lỏi vào khứu giác; nếu không chữa
được thì sẽ ăn lên mũi, xuống cổ.
Công thức đơn giản
Bài thuốc chữa viêm xoang của bà rất đơn giản: Chỉ với 7 cây cỏ dại.
Bà lão không biết gọi tên những cây thuốc ấy bằng tiếng phổ thông hay
tên khoa học của chúng mà liệt kê ra những cái tên người dân địa phương
vẫn gọi dân dã:
1. Cây cứt lợn; 2. Cây chà là; 3. Cây hang đẻo; 4. Cây
mạy đúc phi; 5. Cây càng cật; 6. Cây khẩu mẩu; 7. Cây giàng giàng đen
đặc trị vùng ngứa (là loại cây thấp hơn, cứng hơn cây giàng giàng bình
thường). Những cây này khi lấy về cần được thái nhỏ, phơi khô trong hai
tuần nắng.
Những cây thuốc trên sau khi cho vào đun sôi khoảng bốn tiếng đồng hồ
mới bắc xuống. Người bệnh trước tiên phải múc một bát thuốc để uống,
sau đó mới xông. Trong khi xông cần lấy khăn trùm lên đầu để thuốc có
thể lan tỏa khắp vùng xoang, tạo điều kiện làm thông mũi, diệt xoang và
làm tan dịch nhầy.
Kết thúc giai đoạn xông xoang, cần lấy nước ấm khoảng
35 độ, thái mấy lát tỏi bỏ vào, hòa thêm một ít muối, lấy nước này rửa
vùng mũi và vùng mặt để khử trùng.
Đó mới chỉ là bài thuốc chính. Để trị bệnh viêm xoang hiệu quả hơn
thì người ta cần “chế” thêm một bài thuốc phụ. Bài thuốc này gồm hai
loại cây là cây mạy nát phi (tiêu gió), cò kèng (trị ngứa). Những cây
này dùng để làm nước tắm, cứ mỗi một loại lấy nửa cân để đun nước cho 3
lần tắm.
Một lưu ý tuyệt đối phải tuân thủ theo lời bà lão này là thời gian
uống thuốc, người bệnh phải kiêng tuyệt đối những chất có thể phá thuốc.
“Kiêng tuyệt đối chất tanh như tôm cua cá, không được ăn thịt trâu,
thịt lợn sề, không uống rượu, bia, không được hút thuốc.
Nếu như không
kiêng được sẽ rất khó chữa khỏi, khi đã khỏi hẳn thì sẽ không phải kiêng
nữa, cứ yên tâm rằng bệnh sẽ không bao giờ tái phát”, những bệnh nhân
nào hỏi đều được bà dặn dò rất kỹ lưỡng như vậy.
Chữa bệnh với giá chưa bằng một… bát phở
“Lang y chân đất” này cho biết có thể không cần lặn lội đến nơi thăm khám bệnh, cũng có thể tự chế bài thuốc chữa viêm xoang với những công thức đơn giản dưới đây.
Đã gần 70 tuổi, chân bắt đầu yếu, mắt có dấu hiệu mờ nhưng bà lão
nhân hậu này vẫn không quản ngại khó khăn, ngày ngày đi vào rừng tìm
thuốc, đặc biệt lưu tâm đến loại cây giàng giàng đen thời gian gần đây
ngày càng hiếm dần do bị cánh thương nhân thu mua giàng giàng, và người
dân đã vô tình tận diệt cả giàng giàng đen.
Có thể vất vả mới tìm ra đủ
vị thuốc, nhưng điều đặc biệt hơn nữa là những người mắc viêm xoang đến
nhờ bà chữa giúp thì đều được khỏi bệnh với giá rẻ bất ngờ: 20 ngàn đồng
một thang thuốc – số tiền chưa đủ ăn một bát phở ở Hà Nội.
Bà lão cười: “Giúp người là chính, tiền đó chỉ là tiền công tôi đi
tìm thuốc. Nếu ai không có tiền thì tôi biếu luôn”. Anh con trai ở cùng
bà cũng vui vẻ: “Mỗi lần thấy bà đi lấy thuốc vất vả như thế, lại tuổi
cao sức yếu mà đi khắp các vùng rừng thiêng nước độc thì con cái cũng ái
ngại. Nhưng thấy các cụ chữa được bệnh cho người tôi cũng vui lây. Bố
mẹ làm theo cái tâm cho thanh thản, khỏe mạnh là hạnh phúc rồi”.
Ông Lã Văn Lợi, Hội trưởng hội Đông y xã Bắc Lãng xác nhận về hiệu
quả bài thuốc của bà lão: Do Lạng Sơn hấp thụ được khí trời của núi cao,
cộng với cái lạnh của vùng đất cao, một phần khí hậu khô nóng từ những
vùng biển phía đông nên đã có những cây thuốc nam đặc biệt hiệu nghiệm,
vì thế nhiều người vẫn thường coi đây là “vựa thuốc nam” vùng Đông Bắc.
“Ở đây có rất nhiều thầy lang có những bài thuốc quý, chúng tôi cùng với
hội Đông y xã Bắc Lãng đang sưu tầm lại những bài thuốc hay của bà con
dân tộc. Việc bà Lỵ chữa được bệnh viêm xoang là có thật, những bài
thuốc chúng tôi cũng đã sưu tầm để truyền lại đời sau”, ông Lợi cho
biết.
AloBacsi.vn
Theo Sống khỏe mỗi ngày