Trên các kệ sữa trong siêu thị, bạn có thể bắt gặp nhiều loại sữa khác bên cạnh sữa bò như sữa dê, sữa đậu nành hay các loại sữa làm từ các loại hạt khác. Nhu cầu về các sản phẩm này là rất lớn. Hiện cứ 10 gia đình ở Anh thì có 4 gia đình sử dụng các sản phẩm thay thế sữa truyền thống trong các loại đồ uống, ngũ cốc hay trong nấu nướng.
Lý do đầu tiên là nhiều người cảm thấy khó tiêu hóa sữa bò và gặp các chứng như đầy hơi, tiêu chảy… Điều này có thể do lượng enzym lactase trong ruột non thấp dẫn tới khó dung nạp lactose từ sữa. Một số người lại gặp chứng không dung nạp protein từ sữa hay nghiêm trọng hơn là bị dị ứng với các chế phẩm từ sữa.
Dị ứng sữa cũng là loại dị ứng thức ăn phổ biến ở trẻ nhỏ, ảnh hưởng đến 2-3% trẻ em ở Anh. Dị ứng gặp phải ở các mức độ khác nhau, từ dị ứng ngoài da đến các vấn đề về tiêu hóa.
Sữa tách kem, tách kem bán phần hay sữa toàn kem?
Nghiên cứu mới nhất cho thấy, sữa tách kem không phải là sự lựa chọn lành mạnh duy nhất. Nó ít béo và calo nhưng giàu canxin hơn sữa toàn phần nhưng một số chuyên gia cho rằng chất béo bão hòa có trong sữa không hẳn gây ra vấn đề về tim mạch. Thực sự thì uống sữa tách kem đồng thời khiến chúng ta bỏ qua các chất dinh dưỡng tan trong chất béo như vitamin A và E.
Sữa tách kem bán phần có thể xem là thức ăn ít béo nhưng đồng thời cũng chứa ít vitamin tan trong chất béo hơn sữa toàn phần. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đã được bổ sung loại dưỡng chất này từ các sản phẩm khác như các loại salad đầy màu sắc hay các loại rau ăn kèm với dầu gia vị.
Loại sữa nào tốt cho bé?
Bộ Y tế khuyên các bà mẹ nên cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và bắt đầu các sản phẩm sữa bò từ khi 6 tháng cho đến lúc bé được 1 năm. Sữa tách kem bán phần có thể được sử dụng khi bé được 2 tuổi và sữa tách kem toàn phần chỉ nên sử dụng khi bé đã được 5 tuổi. Hãy hỏi bác sỹ hoặc chuyên gia dinh dưỡng của bạn để được tư vấn nếu bé bị dị ứng sữa. Một số sản phẩm thay như như sữa đậu nành có thể không phù hợp với bé.
Lựa chọn sản phẩm sữa phù hợp
Một số hướng dẫn dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn cho mình sản phẩm phù hợp. Dù bạn có chọn các sản phẩm từ sữa hay không, phải luôn đảm bảo rằng bạn được bổ sung đủ canxi từ nhiều nguồn khác nhau, từ cả những sản phẩm không phải từ sữa trong thực đơn như cá hồi và cá mòi đóng hộp, rau lá xanh, các loại hạt và rau mầm, bao gồm hạnh nhân và hạt vừng.
Một số sản phẩm sữa cho bạn lựa chọn
Bbcgoodfood.com đưa ra những chỉ dẫn chỉ tiết giúp bạn chọn lựa loại sữa phù hơp với bản thân:
1. Sữa bò truyền thống
Là sản phẩm tự nhiên, giàu protein và canxi. Sữa hữu cơ chứa hàm lượng cao các axit béo omega-3 lành mạnh. Và tất nhiên những chú bò cũng ít có khả năng tiếp xúc với thuốc kháng sinh và thuốc trừ sâu. Sữa bò phù hợp với nhiều người và dùng để sử dụng cùng với ngũ cốc, đồ uống nóng, tự nhiên và bổ dưỡng. Sữa bò có vị kem nhẹ nhàng.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml sữa bò: 68 kilocalo; 122mg canxi; 4g chất béo; 2,6g chất béo bão hòa; 4,7g đường; 3,4g protein
2. Sữa bò không chứa lactose
Đây là sản phẩm sữa bò đã hoàn toàn được loại bỏ lactose, đồng thời bổ sung enzym lactase. Nó chứa các loại dưỡng chất như sữa thông thường. Loại sữa này phù hợp với những người không dung nạp lactose với hương vị và cách sử dụng như sữa bò thông thường.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml: 58 kilicalo; 135mg canxi; 3,5g chất béo; 2g chất béo bão hòa; 2,7g đường; 3,9g protein.
3. Sữa bò a2
Là loại sữa chỉ chứa vitamin a2. Sữa bò chứa rất nhiều loại protein khác nhau trong đó có nhóm casein với hai loại chính là a1 và a2. Nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, protein a1 có thể gây khó chịu đường ruột – nếu bạn đã loại trừ được khả năng không dung nạp lactose, hãy thử sử dụng sữa chỉ chứa protein a2. Loại sữa này có lượng protein, công dụng và hương vị tương tự sữa bò.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml: 64 kilocalo; 120mg canxi; 3,6g chất béo; 2,4g chất béo bão hòa; 4,7g đường; 3,2g protein.
4. Sữa dê
Là sản phẩm tự nhiên có giá trị dinh dưỡng tương tự sữa bò. Đây là một lựa chọn hữu ích đối với những người không thể tiêu hóa sữa bò bởi nó chứa ít các thành phần chất béo cũng như lactose hơn sữa bò. Loại sữa này có thể dùng trong trà, cà phê và sôcôla nóng. Sữa dê có vị đậm, ngọt nhẹ, đôi khi hơi cảm nhận được vị mặn, phù hợp với hầu hết các công thức nấu nướng.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml: 61 kilocalo; 120mg canxi; 3,6g chất béo; 2,5g chất béo bão hòa; 4,3g đường; 2,8g protein.
5. Đậu nành hoặc sữa đậu nành
Sữa đậu nành là sản phẩm chứa protein được so sánh với sữa bò và chứa ít chất béo hơn. Các loại thực phẩm từ đậu nành có thể giúp kiểm soát lượng cholesterol, mặc dù để làm được điều này bạn cần khoảng 25g đậu nành hay 3-4 ly sữa đậu nành mỗi ngày.
Những người không uống sữa tìm kiếm một loại đồ uống có thể thay thế thường kiểm tra rằng thương hiệu họ đang xem có được bổ dung canxi và vitamin A và D hay không. Hỗn hợp này có thể sử dụng được với trà và cà phê. Sữa đậu nành có vị hấp dẫn của hạt, dày vị nhưng không khó chịu. Sản phẩm này có thể được sử dụng để làm bánh.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml sữa đậu nành: 37 kilocalo; 120mg canxi; 1,7g chất béo; 0,26gr chất béo bão hòa; 0,8g đường; 3,1g protein.
6. Sữa hạnh nhân
Đây là một loại thức uống gồm hạnh nhân và nước suối, được bổ sung thêm canxi và vitamin, trong đó có vitamin D và B12. Sản phẩm thích hợp cho những người ăn chay và kiêng các sản phẩm làm từ động vật bởi nó có bổ dung vitamin B12.
Loại sữa này có thể dùng cho các loại thức uống nóng nhưng có vẻ phù hợp nhất với cà phê với hương vị hấp dẫn tinh tế. Và hãy chọn loại không đường để sử dụng hàng ngày. Sản phẩm này có thể dùng như sữa bò – đặc biệt phù hợp với bánh nướng.
7. Sữa dừa
Là loại nước làm từ dừa ép có bổ sung canxi. Nó chứa ít canxi hơn với lượng chất béo bão hòa cao hơn so với hầu hết các sản phẩm làm từ thực vật khác. Đây cũng là gợi ý cho những người ăn chay. Hãy thưởng thức nó với ngũ cốc, trà hay cà phê. Nó có vị dừa nhẹ. Sữa dừa là lựa chọn tuyệt vời cho các loại bánh nướng bởi hương vị dừa sẽ không át các loại thực phẩm khác. Nó giúp cho các loại bánh không sử dụng sữa có vị nhẹ như sữa và bạn sẽ không cần nhiều trong bột bánh.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml: 25 kilocalo; 120mg canxi; 1,8g chất béo; 1,6g chất béo bão hòa; 1,6g đường; 0,2g protein.
8. Sữa yến mạch
Làm từ yến mạch, bổ sung thêm vitamin và canxi với lượng chất béo bão hòa thấp. Đây là một lựa chọn phù hợp cho những người thích ít béo với các ích lợi của yến mạch. Nó có vị kem với dư vị bột nhẹ, sử dụng trong các loại nước sốt trắng.
Hàm lượng dưỡng chất trên 100ml: 45 kilocalo; 120mg canxi; 1,5g chất béo; 0,2g chất béo bão hòa; 4g đường; 1g protein.
9. Sữa gạo
Sữa gạo là loại sữa ngọt, ít protein và bổ sung canxi, phù hợp cho những người không tiêu hóa được sữa và đậu nành. Sản phảm có vị ngọt trung tính và không nên cho vào các loại đồ uống nóng có màu trắng đục. Tuy nhiên, khi sử dụng cho nước sốt, bạn cần cho thêm một ít bột.
Hàm lượng dưỡng chất trên 10ml: 47 kilocalo; 120mg canxi; 1g chất béo; 4g đường; 0,1gr protein
Theo chuyên đề
Sức khỏe gia đình (NXB Y học)