Bổ sung canxi như thế nào cho đúng?

(Webphunu.net) - Bổ sung can xi đúng cách và vừa đủ sẽ giúp phòng ngừa được các bệnh loãng xương và một số chứng bệnh do thiếu canxi mang lại.

15.5691

Canxi có thể được nạp vào cơ thể bằng bữa ăn hàng ngày thông qua một số loại thực phẩm như: Sữa, các chế phẩm từ sữa: sữa bò, sữa dê, pho mát, sữa chua... và hải sản: tôm, tép, cua, rong biển, hải sâm, ốc, trai, cá chép...
 
Canxi là khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, cung cấp đủ canxi giúp cơ thể khỏe mạnh và phát triển chiều cao. Tuy nhiên, thừa hay thiếu can xi đều không có lợi cho sức khỏe. Bổ sung can xi đúng cách và vừa đủ sẽ giúp phòng ngừa được các bệnh loãng xương và một số chứng bệnh do thiếu canxi mang lại.
 

Canxi với cơ thể

 
Canxi là nguyên tố hoạt động nhất trong cơ thể con người. Canxi là thành phần chủ yếu cấu tạo nên xương và răng, nhưng cũng là một yếu tố không thể thiếu tham gia vào quá trình đông máu và còn tham gia vào các hoạt động co giãn tế bào cơ. 
 
Canxi xếp thứ 5 trong các nguyên tố quan trọng cần thiết cho cơ thể, chủ yếu là sự hình thành và tồn tại của hydroxyl calcium phosphate. Là thành phần chính trong xương, là kết cấu để nâng đỡ toàn bộ cơ thể trong suốt quá trình phát triển. Canxxi duy trì sự hoàn chỉnh cho cơ thể và đảm bảo cho quá trình trao đổi chất, tuần hoàn máu, động tụ máu, sự hưng phấn của thần kinh, truyền đạt thông tin, duy trì các chức năng của tế bào, duy trì phản ứng nhanh nhẹn và tác dụng của các hoóc môn.
 
Theo các tài liệu nghiên cứu đã được công bố, một người bình thường có: 2% canxi trên tổng trọng lượng cơ thể; trong đó: 0,9 % canxi có trong tế bào, 0,1% có trong máu,  99% canxi còn lại có ở trong xương và răng. 
 
Trong cơ thể con người có đến 60 chục ngàn tỷ tế bào và canxi đi vào từng tế bào. Canxi có ở trong mỗi tế bào và canxi ở bên ngoài theo tỷ lệ cân bằng 1:10.000. Canxi được vận chuyển đến tế bào trong khắp cơ thể thông qua các mạch máu và chúng sẽ bị mất đi mỗi ngày qua mồ hôi và bài tiết. Thậm chí ngay cả khi nghỉ ngơi chúng ta cũng bị mất đi canxi, theo một tài liệu nghiên cứu của Nhật, số liệu đưa ra là: khi vận động chúng ta mất: 300mg canxi, còn khi nghỉ ngơi chúng ta mất 180mg canxi. Chính vì vậy việc bổ sung canxi là rất cần thiết cho cơ thể, bởi bản thân canxi luôn luôn có chế độ tự tiêu hao.
 
Nếu canxi không được bổ sung mỗi ngày, chúng ta sẽ gặp rất nhiều bệnh như: loãng xương, chứng nhạy cảm với lạnh, rắc rối ở tuổi dậy thì – mãn kinh, thậm chí là khởi nguồn của bệnh tiểu đường, cao huyết áp, giảm trí nhớ,..
 
Bên cạnh đó, do có liên quan đến hoạt động của hormone ở nữ giới nên đây là nguyên nhân dẫn tới chứng nhạy cảm với lạnh, những rắc rối ở tuổi dậy thì và mãn kinh. 
 
Hoóc môn tuyến cận giáp (PTH) lấy canxi từ xương để bù phần canxi đã mất qua mồ hôi và bài tiết nên lượng canxi trong máu luôn được ổn định. Nếu không thường xuyên bổ sung canxi sẽ xảy ra biến cố trong cơ thể gọi là: Nghịch lý canxi. PTH sẽ lấy canxi từ xương quá mức nếu thiếu canxi liên tục mặc dù không bổ sung canxi thường xuyên nhưng canxi trong máu vẫn tăng nên các canxi dư thừa sẽ đi vào trong các tế bào cứ như thế dẫn tới một số tế bào bị huỷ diệt. 
 
Thông thường, mạch máu sẽ phình lên rồi co lại để điều tiết lưu thông máu, nghịch lý canxi làm cho canxi sẽ bám vào thành mạch máu làm cho mạch máu bị cứng và thu hẹp lại, chính điều này làm máu lưu thông nhanh; đây chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh cao huyết áp. 
 
Khi xảy ra Nghịch lý canxi, mạch máu sẽ co và rút lại khiến oxy, chất dinh dưỡng và nhiệt lượng sẽ khó đi đến các tế bào ở vùng ngoại biên như đầu ngón tay, ngón chân; đây chính là chứng nhạy cảm với lạnh. Đặc biêt đối với phụ nữ càng dễ bị chứng này hơn vì họ có nhiều mỡ dưới da nên các mạch máu dễ bị chèn ép. 
 
Canxi trong máu luôn ổn định nhờ sự hoạt động của PTH vận chuyển canxi từ xương sang. Tuy nhiên, nếu PTH hoạt động quá mức lượng canxi trong máu sẽ tăng lên nhanh chóng, từ đó dẫn đến Nghịch lý canxi bởi canxi đi vào các tế bào nhưng thông thường chỉ có một canxi vào trong tế bào. Sau khi đã truyền tin xong và đi ra thì canxi tiếp theo mới được vào. Tại đây, có một màng điều chỉnh việc ra vào của canxi những tế bào hoạt động nhiều do vận động sẽ bị thiếu oxy làm cho màng này yếu đi. Khi Nghịch lý canxi xảy ra các tế bào có màng yếu nhưng lại có nhiều canxi chèn vào sẽ bị co rút và không giãn lại được, điều này dẫn đến chứng chuột rút 
 
Canxi còn liên quan đến chức năng truyền tải thần kinh vì những căng thẳng có khuynh hướng làm tiêu hao canxi khi PTH cố gắng để vận chuyển canxi sẽ kích thích lên thần kinh giao cảm, vì vậy khi bạn phải làm việc quá nhiều dễ xảy ra chứng cáu gắt, mệt mỏi thậm chí là stress.
 

Loãng xương là căn bệnh rất dễ xảy ra với những người bị thiếu canxi hoặc bổ sung canxi không đúng cách.
 

Cung cấp canxi như thế nào là đủ?
 

Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Thị Hải Hà (Phó Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Lão Khoa Trung ương) cho rằng: Canxi rất khó hấp thụ vào cơ thể vì nó cần phải vượt qua hai rào cản là: tỷ lệ ion hoá tỷ lệ hấp thụ qua đường ruột. 
 
Canxi là nguyên tố không ổn định nên bình thường nó bám vào các nguyên tố khác, tuy nhiên nếu như thế, nó không hấp thụ vào cơ thể qua đường ruột mà phải tự tách ra vào một phần sẽ được hập thụ vào cơ thể. Mặc dù đã bị ion hoá nhưng canxi không được hấp thụ 100% qua đường ruột mà còn tuỳ thuộc vào loại thực phẩm cũng như chế phẩm mà chúng ta nạp vào cơ thể. 
 
Lượng canxi cần hấp thụ vào cơ thể trong một ngày có sự khác nhau về giới và tuổi của mỗi người:
 
- Phụ nữ (~ 30 tuổi) mỗi ngày cần: 600mg
- Nam giới (~ 40 tuổi) mỗi ngày cần: 900 mg
- Trẻ em (~ 10 tuổi) mỗi ngày cần: 1.200 mg
 
Mặc dù có nhiều trong thực phẩm nhưng đối với một số đối tượng có nhu cầu canxi lớn như trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi… thì phải bổ sung thêm. Phương pháp bổ sung canxi hiệu quả nhất chính là thông qua các loại thực phẩm thiên nhiên đầy đủ dinh dưỡng và thông qua món ăn bổ dưỡng nhất dành cho trẻ là sữa mẹ.

Canxi có thể được nạp vào cơ thể bằng bữa ăn hàng ngày thông qua một số loại thực phẩm như: Sữa, các chế phẩm từ sữa: sữa bò, sữa dê, pho mát, sữa chua... và hải sản: tôm, tép, cua, rong biển, hải sâm, ốc, trai, cá chép...Đậu và các chế phẩm từ đậu: đậu nành, đậu phụ, đậu Hà Lan, đậu Nhật Bản.. Các loại rau: rau cần, cà rốt, vừng, mộc nhĩ, nấm, rau mùi, củ cải đỏ...
 
Lưu ý: các loại rau như rau chân vịt, rau muống, măng, hoa lơ, bắp cải, cải xoăn đều chứa axid oxalic, dễ ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ canxi. Do đó, nên trần qua nước sôi trước khi chế biến.
 
Một số vitamin cần thiết hỗ trợ cho quá trình bổ sung canxi như:
 
Vitamin K trong rau xanh là yếu tố hình thành của osteocalcin, giúp tích tụ canxi vào xương.
 
Vitamin D là nguyên tố có ảnh hưởng chủ yếu đến quá trình hấp thụ canxi của cơ thể. Vitamin D trong thực phẩm kết hợp với chất hóa học trong da của chúng ta dưới ánh nắng mặt trời có thể hỗ trợ rất tốt cho việc hấp thụ canxi. 
 
Magiê: canxi và magiê được ví như anh em song sinh, thường đi cùng nhau. Tuy nhiên, việc hấp thụ canxi của cơ thể sẽ thuận lợi hơn với tỉ lệ canxi:magiê là 2:1. Do đó, chị em cũng cần chú ý đến việc nạp thêm magiê cho cơ thể khi bổ sung canxi. Các thực phẩm chứa hàm lượng magiê cao: lạc, hạnh nhân, hạt dẻ, hạt bí đỏ, hạt hướng dương, kê, đại mạch, tép, cá ngừ...
 
Vitamin C: các loại quả chứa nhiều vitamin C như bưởi, quýt, cam, chanh... cũng giúp canxi được hấp thụ tốt hơn trong cơ thể.
 
Tuy nhiên, khó có thể cân đong đo đếm chính xác hàm lượng canxi nạp vào từ những bữa ăn cũng như phải cân bằng các nhóm chất khác trong khẩu phần. Thông thường, cơ thể chỉ nạp khoảng 20% lượng canxi qua thức ăn, còn lại sẽ bài tiết ra ngoài. 
 

Bổ sung như thế nào là đúng cách?

 
Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Thị Hải Hà cho biết thêm: Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại canxi với nhiều dạng thuốc viên, siro, cốm… với các tên gọi khác nhau như canxi gluconat, canxi carbonat, canxi photphat... Các canxin này đã có vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi tốt hơn. Nếu dùng các loại canxi không có vitamin D thì phải dùng kèm thêm vitamin D.
 
Lượng canxi bổ sung mỗi ngày không thể bù đắp cho lượng canxi đã mất đi. Do đó, việc bổ sung canxi phải được thực hiện đều đặn mỗi ngày. Cách tốt nhất nên bổ sung canxi lâu dài với lượng ít số lần nhiều để tránh lãng phí, chị em không nên nạp một lượng canxi quá lớn trong một lần, như vậy cũng không tốt cho việc hấp thụ của cơ thể.
 
Bên cạnh đó còn cần tích cực vận động nhằm kích thích hệ xương, tăng cường tuần hoàn máu và thúc đẩy trao đổi chất, giúp giảm khả năng bị mất dần canxi, làm chậm quá trình lão hóa. Đồng thời việc vận động cũng có lợi cho việc thúc đẩy quá trình hấp thụ canxi của cơ thể. Và cũng không quên tắm nắng thường xuyên vì tia tử ngoại có khả năng thúc đẩy việc hình thành vitamin D của cơ thể, có lợi cho việc hấp thụ canxi. Tuy nhiên, chị em không nên tắm nắng qua cửa kính, bởi tia tử ngoại không có khả năng xuyên qua lớp kính.
 

Bổ sung canxi phải được thực hiện đều đặn mỗi ngày thông qua thực phẩm và sản phẩm bổ sung.
 

Tuy nhiên, khi bổ sung canxi cũng cần phải lưu ý một số điểm sau:

 
- Nên uống canxi vào buổi sáng, sau bữa ăn khoảng 1 giờ, vì ánh nắng có thể làm tăng khả năng hấp thụ canxi. Dùng canxi làm nhiều lần trong ngày.
 
- Không ăn quá mặn vì có thể tăng thải canxi qua nước tiểu.
 
- Không uống canxi cùng với sữa và các chế phẩm của sữa.
 
- Không nên uống chung canxi với sắt cũng như một số khoáng chất khác như kẽm, đồng… cùng một lúc mà nên tách ra sáng, chiều, tối…
 
- Hạn chế sử dụng thuốc lá và rượu vì sử dụng hai thứ này cũng khiến cơ thể khó hấp thu canxi./.
Ngọc Nguyễn (Thep Đẹp & Khoẻ)


0--1

Liên hệ xóa tin: [email protected]