Mụn được hình thành theo hai giai đoạn: thành lập cồi mụn và viêm nhiễm cồi mụn (tạo thành mụn đỏ, cứng dưới da hay mưng mủ) với 4 loại mụn thường gặp là: mụn đầu trắng, đầu đen, mủ, nang (mụn bọc).
Mụn đầu trắng (mụn trứng cá đóng): Chất bã tập trung ở dưới nang lông làm lỗ chân lông bị bít hoàn toàn. Các chất nhờn và xác tế bào bên dưới da lấp đầy lỗ chân lông và tạo nên một nốt có màu trắng.
Mụn đầu đen (mụn trứng cá mở): Khi mụn đầu trắng bị hở ra, lỗ chân lông bị bít một phần, một ít chất bã nhờn bên trong nang lông trồi lên ở trên bề mặt da và bị oxy hóa với không khí bên ngoài sẽ chuyển thành màu đen nên được gọi là mụn đầu đen.
Mụn mủ: Nếu mụn đầu đen không được điều trị đúng cách sẽ bị nhiễm trùng, hình thành các loại mụn nặng hơn. Mụn to lên chứa mủ bên trong, sưng đỏ tại lỗ chân lông do bị bít và nhiễm trùng bởi vi khuẩn Propionibacterium acne gọi là mụn mủ. Mụn này có thể để lại sẹo.
Mụn nang là hiện tượng mụn chứa đầy mủ và bị viêm nặng, to lên tạo thành nang, bọc. Các thành phần bên trong lỗ chân lông bị bít có thể thấm xuống lớp bì. Viêm và nhiễm trùng nặng gây nên đáp ứng miễn dịch nghiêm trọng: các bạch cầu sẽ đến tràn ngập và làm cho vùng này bị sưng phồng và đau. Đây chính là sự hình thành của nang mụn và sẽ để lại sẹo lồi, lõm.
Những bạn có làn da dầu, da hỗn hợp (dầu nhiều ở vùng chữ T) thường dễ bị mụn. Tuy nhiên các bạn có làn da khô cũng không nên chủ quan vì bạn chỉ nhìn thấy lớp da khô ở trên bề mặt mà thôi, còn lớp dưới thì tuyến bã nhờn vẫn hoạt động. Khi tuyến bã nhờn rối loạn có thể bài tiết ra nhiều chất bã gây ứ động lỗ chân lông. Ngoài ra, da khô cũng có thể bị mụn do rối loạn nội tiết khi sử dụng mỹ phẩm không đúng cách hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ, có chứa các chất độc hại như thủy ngân, corticoid làm tổn thương lớp màng bảo vệ da. Đối với những trường hợp này việc điều trị rất khó khăn.
Dựa vào các yếu tố ảnh hưởng đến việc tạo thành mụn, chúng ta có thể chia làm 2 nhóm biện pháp ngừa mụn chính là giảm tiết bã nhờn và hạn chế vi khuẩn Propionibacterium acne.
Tránh những yếu tố làm tăng lượng hoocmôn Androgens làm tăng tiết bã nhờn: căng thẳng, áp lực, môi trường nóng ẩm, ô nhiễm; sử dụng thuốc hay mỹ phẩm không đúng cách; thói quen trong sinh hoạt làm mụn nặng hơn như mặc đồ chật, kẹp tóc chặt, sờ, nặn mụn; hạn chế chất béo, tăng cường chất xơ có nhiều trong rau xanh, trái cây, uống khoảng 2 lít nước mỗi ngày….
Sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ thấm hút chất nhờn dư trên da, giữ da sạch nhờn, ngăn ngừa khuẩn mụn Propionibacterium acne. Sau khi hết mụn, bạn vẫn nên sử dụng các kem rửa mặt ngăn ngừa mụn trở lại.
Sử dụng kem trị mụn có thành phần giảm nhờn và kháng khuẩn, trị mụn như: Benzoyl Peroxide, Salicylic acid, Isopropyl Methylphenol, Sulfur, Stearyl Glycyrrhetinate… giúp giảm bã nhờn, mềm lớp sừng, giảm viêm, ngăn ngừa mụn.
Bạn phải kiên nhẫn điều trị mụn trong một khoảng thời gian nhất định (khoảng 4-8 tuần) và đến khám, tư vấn ở các bác sĩ chuyên khoa da liễu, đặc biệt đối với tình trạng mụn nặng.
Các bước chăm sóc da và trị mụn với Acnes:
Bước 1: Rửa mặt sạch: dùng dung dịch tạo bọt Acnes Foaming Wash và kem rửa mặt Acnes Creamy Wash .
Bước 2: Kiểm soát chất nhờn: dùng sữa dưỡng thấm nhờn ngừa mụn Acnes Powder Lotion, kem kiểm soát chất nhờn Acnes Oil Solution
Bước 3: Trị sạch mụn: dùng gel trị mụn Acnes Sealing Jell giúp diệt khuẩn mụn, kháng viêm với Sulfur và Stearyl Glycyrrhetinate.
Bước 4: Trị sẹo và vết thâm do mụn: thoa gel trị vết thâm và liền sẹo Acnes Scar Care. Bạn có thể sử dụng Acnes Washing Bar để ngăn ngừa và trị mụn cho mặt và toàn thân, nhất là vùng lưng, ngực, cổ.
Acnes là bộ chăm sóc da và trị mụn có doanh số đứng đầu Nhật Bản. Chuyên mục được tư vấn bởi bác sĩ Ngọc Ánh - giảng viên trường Đại học Y Phạm Ngọc Thạch - chuyên khoa da liễu.
Minh Thảo