Có rất nhiều cách để đưa thuốc vào cơ thể. Mỗi cách lại có những ưu điểm, nhược điểm riêng. Vì vậy cần hiểu và sử dụng đúng nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong điều trị bệnh tật.
Ngậm và nhai: Để có tác dụng tức thời hoặc tác dụng tại khoang miệng, hầu họng, dạng thuốc ngậm thường được sử dụng. Thuốc ngậm dưới lưỡi như adalat, nitroglycerin có tác dụng sau vài phút có giá trị cấp cứu tăng huyết áp, bệnh mạch vành. Một số thuốc tai mũi họng, viêm đường hô hấp trên ngậm trong miệng có tác dụng tại chỗ chống viêm.
Thuốc nhai có tác dụng sớm từ miệng và kéo dài theo ống tiêu hóa ví dụ như gavisncon có tác dụng chữa chứng khó tiêu, có loại thuốc uống không được nhai thông thường là loại có vỏ bọc như viên con nhộng. Một số ít thuốc hạ sốt, giảm đau nếu nhai có thể hỏng niêm mạc miệng lưỡi.
Loại uống: Để tác dụng tại dạ dày gồm các loại thuốc trung hòa acid: maalox, phosphalugel... Để thuốc phát huy tác dụng tại ruột không bị dạ dày làm ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc, cũng như ngược lại chính thuốc gây ảnh hưởng xấu tới dạ dày như xuất huyết tiêu hóa, có các thuốc được bao phim để khỏi bị dịch acid dạ dày phá hủy, như aspirin PH8 có vỏ bọc để giảm tác dụng phụ của thuốc tại dạ dày. Subtilis, ultralevue có tác dụng quân bình vi khuẩn trong đường ruột. Thuốc nhuận tràng có tác dụng hút nước, tăng khối lượng phân, tăng nhu động ruột đều phải qua đường uống.
Thuốc uống chữa hầu hết các bệnh ngoài đường tiêu hóa, nhưng lại chuyển hóa nhiều ở gan. Các thuốc gây độc cho gan như thuốc chống lao, paracetamol liều cao kéo dài, tagamet phải được chú ý, giảm liều.
Thuốc bơm qua ống thông: Khi bệnh nhân bị hôn mê hoặc không ăn uống được phải bơm thuốc qua ống thông mũi miệng, thuốc được tán nhỏ hoặc dạng nước, khi chảy máu dạ dày, bệnh nhân được rửa sạch dịch và máu, bác sĩ bơm phosphalugel liều cao cấp cứu.
Thụt giữ thuốc và bơm thuốc vào đại tràng: Thuốc được thụt giữ để chữa bệnh đại tràng: smecta. Các loại thuốc creame, thuốc mỡ được bơm vào hậu môn để chữa bệnh trĩ, bệnh hậu môn trực tràng.
Thuốc đạn đặt hậu môn không những chữa được bệnh trĩ mà còn chữa các bệnh nôn ói, hạ sốt, thấp khớp, chống dị ứng, giảm đau.
Tóm lại, có rất nhiều cách đưa thuốc vào cơ thể để chữa bệnh. Tùy tình trạng bệnh và từng cá thể mà thầy thuốc sẽ chỉ định dạng dùng thuốc phù hơp nhất cho mỗi bệnh nhân.
BS. Thu Hương