Những chia sẻ dưới đây của Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Đức sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn và phòng tránh bệnh đầy hơi:
Đầy hơi còn được mô tả rộng hơn bởi những rối loạn kèm theo như: chướng bụng, no lâu, muốn ói, bụng ọc ách, ợ chua, chán ăn, đau bụng lâm râm… Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng đầy hơi. Trước hết là sự tích khí trong đường tiêu hóa, đặc biệt ở dạ dày. Khí được tích lại trong dạ dày không thoát được, khiến cơ thể có cảm giác bị đè ép và căng ở vùng thượng vị, nói gọn hơn là bụng ọc ách.
Lòng dạ dày khi bị đầy hơi chứa đầy bọt. Bọt hình thành do dịch tiêu hóa (dịch tiêu hóa ở dạ dày là dịch vị) bao quanh khí tạo thành bọt làm khí không thoát ra được. Nếu có cách làm vỡ các bọt khí (tức làm vỡ màng dịch tiêu hóa bao bọt khí), khí thoát ra và thoát khỏi dạ dày theo miệng ra ngoài (thoát ra nhiều sẽ tạo thành ợ hơi), khi đó con người sẽ giảm chứng đầy hơi chướng bụng.
Bên cạnh sự tích khí còn có các rối loạn khác như dư acid dạ dày hoặc rối loạn nhu động dạ dày. Dư acid dạ dày là do sự tiết acid dịch vị quá nhiều đưa đến, ngoài đầy hơi còn có ợ chua (trường hợp này do trào ngược dạ dày thực quản), đau bụng lâm râm (nếu có viêm loét dạ dày). Còn rối loạn nhu động dạ dày là do sự co bóp của dạ dày, nhằm tiêu hóa thức ăn bị sút giảm, đưa đến thức ăn bị giữ lâu trong dạ dày không tiêu hóa tốt. Điều đó khiến cho ngoài đầy hơi, bệnh nhân còn có triệu chứng no lâu, chán ăn, muốn ói.
Dưới đây là một số giải pháp giúp cải thiện tình trạng đầy hơi, chướng bụng:
1. Dùng đơn chất Simethicone chống đầy hơi, chướng bụng
Loại thuốc được dùng từ lâu chữa chứng đầy hơi hiệu quả là Simethicone. Đây thực chất là hợp chất vô cơ có tên polydimethylsiloxan ở dạng polymer dạng lỏng nhớt (tức hợp chất cao phân tử). Tác dụng của simethicone là giảm "sức căng bề mặt" của chất lỏng bao quanh bong bong hơi khiến chúng kết hợp lại, tạo thành bong hơi lớn hơn và bị vỡ. Tức dịch tiêu hóa tạo màng của bọt khí tạo sự đầy hơi trong dạ dày bị tác dụng của simethicone, làm cho màng này bị phá vỡ, bọt khí bị vỡ gây sự thoát khí từ dạ dày ra ngoài.
 |
|
Đầy hơi là một chứng bệnh tiêu hóa thường gặp, gần như ai cũng từng mắc, không đe dọa đến tính mạng nhưng khiến bệnh nhân đau âm ỉ, giảm chất lượng sống. Ảnh minh họa. |
Nói vắn tắt, simethicone là chất chống đầy hơi có tác dụng phá bọt và trợ giúp sự tống hơi của đường tiêu hóa làm giảm sự no hơi, chướng bụng. Do có tính trơ hóa học, tức không gây hoặc không bị tác động của phản ứng hóa học, nên simethicone không được hấp thụ ở dạ dày, ruột để vào máu và vì thế không gây tác dụng dược lý có hại.
Với tác dụng trên, simethicone được dùng đơn chất để trị chứng đầy hơi, chướng bụng xảy ra sau bữa ăn thịnh soạn, chứa nhiều chất ngọt. Người dân còn có thể dùng simethicone đơn chất để trị chứng chướng bụng trong phẫu thuật, nhằm làm giảm các hình ảnh của bóng khí, giúp quan sát bằng mắt rõ hơn. Đơn chất này được dùng trước khi nội soi dạ dày và trước khi chụp X-quang dạ dày ruột, túi mật, thận.
2. Phối hợp Simethicone với thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa khác
Đầy hơi có thể kết hợp với các rối loạn khác ở đường tiêu hóa, theo đó, simethicone ngoài dùng như đơn chất có thể phối hợp với thuốc khác để trị những bệnh tiêu hóa thông thường sau:
 |
|
Sơ đồ tóm tắt việc dùng Simethicone để điều trị chướng hơi, đầy bụng. |
- Đầy hơi dư acid dạ dày (do có sự tăng tiết acid dịch vị): simethicone được dùng kết hợp với thuốc kháng acid chứa nhôm và magiê (simethicone + Al(OH)3 + Mg (OH)2). Điều này giúp kháng acid chứa Al, Mg trung hòa acid, simethicone giúp chống đầy hơi.
- Đầy hơi và ợ chua (do trào ngược dạ dày-thực quản): simethicone kết hợp với thuốc domperidon. Tác dụng: domperidon điều hòa nhu động đường tiêu hóa giúp giảm trào ngược, simethicone chống đầy hơi. Hoặc simethicone kết hợp với thuốc kháng acid chứa alginat (simethicone+Na alginat+ NaHCO3+CaCO3). Tác dụng: thuốc kháng acid chứa alginat trong trường hợp trào ngược dạ dày lên thực quản sẽ cung cấp alginat bao phủ, che chở niêm mạc thực quản, còn simethicone chống đầy hơi.
- Đầy hơi và no lâu (do chậm tiêu, kém tiêu hóa): sử dụng simethicone kết hợp với thuốc là enzym tiêu hóa (simethicone + pancreatin). Tác dụng: Pancreatin là dịch tụy cung cấp các enzym chymotrypsin, amylase, lipase giúp tiêu hóa tốt thức ăn, trong khi simethicone chống đầy hơi. Hoặc simethicone kết hợp với thuốc domperidon (simethicone+domperidon). Tác dụng: Domperidon có tác dụng điều hòa nhu động đường tiêu hóa giúp tiêu hóa tốt hơn, simethicone chống đầy hơi.
- Đầy hơi và đau dạ dày (do viêm loét dạ dày-tá tràng): nếu gặp trường hợp này: phải đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác bệnh. Nếu nội soi có viêm loét, bác sĩ sẽ chỉ định simethicone kết hợp với thuốc kháng thụ thể H2 (ranitidin, famotidin…) hoặc với thuốc ức chế bơm proton (omeprazol, lansoprazol, pantoprazol…). Nếu xét ngiệm có nhiễm Helicobacter pylori (Hp), bác sĩ thường chỉ định simethicone kết hợp với phác đồ tiệt trừ Hp bằng kháng sinh (ức chế bơm proton+amoxicillin+clarithromycin).
Ngọc Bích