Hiện nay, các tỉnh phía Bắc đang bước vào những ngày
nắng nóng mùa hè
với
nhiệt độ ban ngày luôn ở 38-39
0C. Nhiệt độ cao chính là nguyên
nhân khiến nhiều người mắc phải các bệnh như
say nắng, say nóng, đột
quỵ,
ngộ độc thực phẩm… Vì thế, phòng bệnh trong những ngày nắng nóng là
điều mọi người cần hết sức lưu ý.
Say nắng, say nóng
Khi
nhiệt độ lên đến 38-39
0C,
cơ thể bị mất nước nhiều vì tiết mồ hôi,
thân nhiệt cơ thể không
điều hòa được khi bị
ánh nắng mặt trời gay gắt
chiếu vào, dẫn đến say nắng.
Cơ thể bị mất nước có thể kèm theo rối loạn điều hòa thân nhiệt, rối
loạn vận mạch mà bản chất là do trung tâm điều hòa thân nhiệt không
thích ứng với điều kiện thời tiết xung quanh. Ánh nắng mặt trời và sức
nóng là 2 tác nhân vật lý có thể gây stress với cơ thể.
Hiện
tượng này thường hay gặp ở những người làm việc ở môi trường ngoài trời
như công nhân xây dựng, người nông dân… Khi nhiệt độ ngoài trời quá
cao, cùng với việc phải phơi mình quá lâu dưới ánh nắng mặt trời hoặc
phải làm việc trong điều kiện môi trường nhiệt độ cao nóng bức… sẽ dẫn
đến hiện tượng lượng nhiệt sinh ra và lượng nhiệt hấp thu lớn hơn nhiều
so với lượng nhiệt cơ thể tỏa ra môi trường xung quanh.
Biểu
hiện của người say nắng, say nóng thường là mệt mỏi,
hoa mắt chóng mặt,
nhức đầu, tăng nhịp thở, hồi hộp trống ngực rồi đến trạng thái mệt mỏi,
hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, tay chân rã rời, kích thích nhẹ, khó thở
tăng dần, chuột rút... Tình trạng say nắng nếu không được cấp cứu kịp
thời còn có thể dẫn đến
đột quỵ, ngất,
hôn mê, trụy tim mạch, kéo theo
các di chứng thần kinh không hồi phục và tử vong.
Đột quỵ
Đột quỵ do nắng nóng mùa hè
(ĐQDNN) là bệnh chúng ta cũng hay gặp trong mùa hè, khi tình trạng thân
nhiệt trung tâm cao trên 400C, do cơ thể tiếp xúc kéo dài với môi
trường có nhiệt độ cao như ở ngoài trời nắng nóng hoặc phải làm việc
trong các lò gốm sứ, lò rèn, lò luyện kim... với điều kiện độ ẩm không
khí cao, không thông thoáng… Những người làm trong môi trường này kéo
dài có thể dẫn đến da nóng, khô kèm theo các rối loạn về thần kinh trung
ương như run cơ, co giật và thậm chí có thể hôn mê.
Các
biểu hiện ban đầu của đột quỵ thường bao gồm: vã mồ hôi, đau đầu, khó
chịu, mặt đỏ, đỏ da toàn thân, cảm giác nghẹt thở, thở nhanh, nông, có
khi đau bụng, nôn mửa, sau đó xuất hiện chóng mặt, hoa mắt, mặt tái
nhợt, mạch nhanh, ngất lịm, chuột rút, tiểu ít, sốt cao (có khi tới trên
400C), da và niêm mạc khô, trụy mạch...
Cá biệt có trường hợp có tụ
máu dưới màng cứng và trong não. Nặng hơn, nạn nhân sẽ có biểu hiện
thương tổn thần kinh như li bì, giãy giụa, mê sảng, hôn mê và có thể tử
vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Ngộ độc thực phẩm
Mùa hè đến cũng là thời điểm mùa du lịch trải dài trên diện rộng khắp đất nước, hầu hết tại các khu du lịch là nơi vấn đề về vệ sinh an toàn thực phẩm đáng báo động.
Ngoài
ra khi thời tiết nóng, ruồi nhặng và vi khuẩn dễ sinh sôi khiến thức ăn
bị bẩn và ôi thiu nhanh. Nếu không cẩn thận sẽ dễ bị ngộ độc thức ăn và
tiêu chảy, nhất là khi nhiệt độ kéo dài ở mức 37 - 380C.
Trong
mùa nắng, ruồi, muỗi, chuột, gián cũng phát triển nhiều hơn nên dễ làm
lây lan các mầm bệnh qua thực phẩm và nước uống. Vì vậy chúng ta rất có
thể mắc các bệnh về đường ruột, ngộ độc thực phẩm bởi do E.coli, thương
hàn, lỵ, đặc biệt nguy hiểm là vi khuẩn tả hoặc bệnh liên cầu lợn hoặc
tụ cầu vàng…
Triệu chứng điển hình của ngộ độc
thực phẩm là đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy cấp, nếu không cấp cứu
kịp thời có thể trụy tim mạch, tử vong.
Để hạn chế mắc các bệnh về mùa hè BS Thu Hoài nguyên bệnh viện Thanh Nhàn lưu ý: Giữ
vệ sinh cá nhân sạch sẽ, nhất là thường xuyên rửa tay với xà phòng để
loại trừ mầm bệnh, nhất là các người chăm sóc trẻ, các bà mẹ để phòng
bệnh cho trẻ. Không ăn những thức ăn chưa nấu chín
như tiết canh, nem chua, chạo chua, thịt các loại nấu tái, trứng sống,
gỏi cá; không ăn uống ở những hàng quán không có đủ nước sạch và không
hợp vệ sinh. Hạn chế đi ra ngoài trời khi ở nhiệt
độ lên cao vào buổi trưa và khi cần ra ngoài thì phải mặc áo quần che
kín da và đội nón rộng vành che phủ kín vùng cổ gáy phòng say nắng. Nếu
gặp một người say nắng, say nóng cần nhanh chóng giảm thân nhiệt cho
nạn nhân, cởi bỏ bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối, chườm lạnh
bằng khăn mát… nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Để có sức khỏe phòng bệnh tốt trong mùa hè cần ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và uống nước ít nhất 2lít/ngày. Khi
có dấu hiệu của các bệnh trên, không tự ý dùng thuốc kháng sinh khi
chưa có sự chỉ dẫn của bác sĩ, khi có biểu hiện những bệnh trên cần đến
các cơ sở y tế gần nhất để có những phác đồ điều trị.
|
Theo Minh Tuyết - Trí thức trẻ