Mẹ tôi 70 tuổi, Tết vừa rồi đi ra gió nhiều nên bị ho. Mẹ tôi lấy thuốc nhỏ mũi có chứa kháng sinh để nhỏ vào mũi với hy vọng thuốc chảy xuống họng sẽ khỏi ho, nhiều lần làm như vậy mẹ tôi đều thấy hiệu nghiệm. Xin bác sĩ tư vấn giúp: làm như mẹ tôi có nên không? Cách chữa ho như thế nào?
Bùi Hoàng Hinh (Hà Nội)
Ho là một phản ứng của cơ thể nhằm tống dịch tiết và/hoặc các chất không phải là không khí ra khỏi đường thở để bảo vệ phổi. Như vậy, ho cũng là một phản xạ có lợi của cơ thể, chính vì thế người thầy thuốc thường không điều trị cắt cơn ho mà điều trị nguyên nhân gây ra triệu chứng ho, trừ trường hợp ho xảy ra thành cơn ảnh hưởng tới ăn, ngủ...
Ho có nhiều nguyên nhân: ho khan - thường bắt nguồn từ viêm mũi xoang, viêm phổi, phế quản, ho ông ổng như tiếng chó sủa - viêm phù nề hạ thanh môn, ho thành cơn hoặc ho từng cái, ho ban đêm hay ban ngày nhiều hơn, ho vào lúc nằm - ho ngang trong trào ngược dạ dày - thực quản, ho kèm theo tức ngực hoặc có tiếng rít khi ho có thể là hen phế quản...
Như vậy, nếu mẹ bạn ho do viêm mũi xoang thì nhỏ thuốc mũi cũng thấy khỏi, thường là chỉ đỡ ho mà thôi cũng là hợp lý.
Tuy nhiên, viêm mũi xoang không phải chỉ nhỏ thuốc là khỏi nên ho sẽ tái diễn và ngày càng nặng nếu không điều trị dứt điểm bệnh viêm mũi xoang. Một trong những biến chứng của viêm mũi xoang rất nguy hiểm cho người già là hội chứng xoang - phế quản: viêm xoang kéo dài sẽ gây giãn phế nang không hồi phục nên mẹ bạn cũng rất cần lưu ý vấn đề này.
Mặt khác, một số thuốc nhỏ mũi có thời gian sử dụng nhất định, thường là dưới 7 ngày vậy nếu sử dụng thuốc nhỏ mũi quá thời gian mà loại thuốc đó quy định có thể gây viêm mũi do thuốc rất khó điều trị. Bên cạnh đó, một số thuốc nhỏ mũi cũng ảnh hưởng tới tình trạng toàn thân, nhất là ở người có tuổi như mẹ bạn có thể làm tăng huyết áp với những thuốc co mạch, thuốc có corticoid, loại thuốc này còn có thể gây suy tủy thượng thận khi thời gian sử dụng thuốc không hợp lý, tăng giữ muối, nước, ứ đọng mỡ ở một số bộ phận như mặt, cổ, tăng đường huyết.
Do vậy, nếu ho không phải do viêm mũi xoang mà do một số bệnh lý khác thì thời gian sử dụng thuốc chữa bệnh không hợp lý sẽ làm cho bệnh nặng dần lên.
Cách tốt nhất để chữa bệnh là đi khám để xác định đúng nguyên nhân và điều trị đúng, tránh tác dụng phụ của thuốc cũng như dùng thuốc hợp lý và hiệu quả.
TS.BS. Phạm Thị Bích Đào