Có nên dạy con học tại nhà?

Vừa qua, rất nhiều người đang xôn xao về Mật Ong (tên thật là Phạm Hà Hân Yên), con gái chị Bùi Hà Uyên, đang sinh sống tại TP. Hồ Chí Minh, cô bé được gia đình quyết định cho theo mô hình học home-schooling (áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới, khi trẻ không đến trường mà chỉ tự học tại nhà).

Ở độ tuổi lên 3, cô bé đã tự dùng dao nĩa để cắt thịt, tự đi siêu thị mua đồ, tự xới cơm không làm vãi hạt nào, tập yoga theo bài bản,...và được học mọi thứ về cuộc sống qua chính các trải nghiệm hằng ngày chứ không tham gia trường lớp. Điều này dấy lên sự quan tâm của không ít bậc cha mẹ về phương pháp dạy con này.

Bé Ong học cách tự bới cơm mời bố mẹ, xong rồi tự bới cơm ăn.

20 tháng tuổi, Mật Ong đã biết nhặt rau, rửa rau thành thạo.

Mật Ong được mẹ cho tập các bài tập Yoga dành cho trẻ và bé thực hiện theo khá chuẩn.

Chị Uyên cho biết, chị sẽ để con được tuỳ thích làm bất cứ điều gì mà con có hứng thú. Được làm việc yêu thích giúp con có khả năng tập trung cao độ và xây dựng được sự tự tin làm chủ bản thân mình.

Mật Ong biết nói chuyện nhỏ tiếng, không nghịch ngợm khi đi ra ngoài và ngồi ăn cực kỳ nghiêm túc khi đi ăn ở nhà hàng mà không phiền bố mẹ phải nhắc nhở.

Không chỉ biết tự dọn đồ chơi sau khi chơi xong. Cô bé còn phát triển trí lực theo từng ngày. Thay vì nhặt từng cái ở chỗ này rồi chạy bỏ vào sọt ở chỗ khác như trước, giờ bé Ong đã biết tha cái sọt theo, đi tới đâu nhặt tới đó.

Cô bé 3 tuổi tự làm kem với sự hỗ trợ của mẹ.

Để bé Mật Ong được như bây giờ, hai vợ chống chị đều đã bỏ việc hành chính chuyển sang làm nghề tự do để có nhiều thời gian dành cho con và nuôi dạy con theo tinh thần: Có thể làm bất cứ điều gì mình thấy vui và thích, chỉ cần nằm trong giới hạn: không làm phiền đến người khác, không gây nguy hiểm cho bản thân và sẽ được bố mẹ hỗ trợ hết mức có thể.

Do đó, cuộc sống hàng ngày không đến trường của cô bé 3 tuổi đầy những trải nghiệm thú vị: đi chợ với bố, đi chơi công viên, tìm hiểu cuộc sống thiên nhiên, giúp bố mẹ nấu ăn, đọc sách trước khi ngủ, được đi bơi, chơi những trò chơi vận động…

Mỗi ngày, vợ chồng chị đều ngồi nói chuyện với nhau để tự vấn xem như thế là đã tốt cho con chưa. “Nhưng tốt vẫn còn chưa đủ, mọi thứ còn phải đúng nữa. Như thể, chỉ yêu thương con là chưa đủ, còn phải biết yêu thương con đúng cách nữa vậy. Và bố mẹ, đã luôn nỗ lực vì điều đó. Như cách bố đã bỏ việc để dành thời gian nhiều hơn cho con”.

Những chia sẻ này khiến nhiều phụ huynh tò mò, thắc mắc về phương pháp "home-schooling" và có nhiều ý kiến trái chiều. Tuy nhiên, đây vẫn là một vấn đề cần được cân nhắc bởi hiện tại, về thủ tục hệ thống các trường học của Việt Nam không thể nhận các học sinh học tại nhà vào học.

Ông Ngô Thanh Hải, Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Quyền (Q.7, TP.HCM) cho biết, ở hệ thống trường công lập không có quy định nào để nhận những học sinh này. Ở hệ thống trường tư thục, ông Bùi Gia Hiếu, Hiệu trưởng Trường THPT Nhân Việt, cho biết ở Việt Nam dù bậc học nào cũng không cho phép nhận các học sinh này.

Ở hệ thống trường quốc tế, hiếm có HS xin vào học sau khi học tại nhà. Bà Nguyễn Thị Kiều Oanh, Chủ tịch HĐQT Trường quốc tế Canada, cho biết cũng có 1 - 2 trường hợp con người nước ngoài học tại nhà một thời gian xin vào học nhưng các HS này rất khó hòa nhập.

Ý kiến các chuyên gia về mô hình học home-schooling

- Tiến sĩ Trần Vinh Dự (Chủ tịch Trường CĐ Nghề Việt - Mỹ): "Điều kiện quan trọng nhất để VN có thể cho phép học tại nhà là có hệ thống khảo thí thật tốt và minh bạch. Khi đó HS này có thể vào học bất kỳ bậc học nào sau đó nếu muốn."

- Nguyễn Thị Kiều Oanh (Chủ tịch HĐQT Trường quốc tế Canada): "Tôi không ủng hộ học tại nhà vì việc này mang đến nhiều thiệt thòi cho trẻ. Học tại gia phụ thuộc rất nhiều vào tư duy của cha mẹ. Nếu cha mẹ không theo phương pháp tiến bộ sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của các em."

- Tiến sĩ Giáp Văn Dương (Người sáng lập trường trực tuyến Giapschool): "Tôi ủng hộ học tại nhà. Đây là xu hướng không tránh khỏi của thế giới và ở VN. Giáo dục đôi khi đang áp dụng việc quản trị công nghiệp, điều này khiến nhiều phụ huynh muốn dạy cho con ở nhà. Sáng tạo mang dấu ấn cá nhân và tôi cũng không ủng hộ sản xuất đại trà theo một mẫu chung hàng loạt. Vả lại, hiện nay xu hướng làm việc tại nhà tại VN đang tăng rất nhanh. Vậy thì tại sao không thể cho con học tại nhà? Không nhất thiết phải sửa đổi luật giáo dục mà chỉ cần công nhận và cho phép phụ huynh đăng ký cho con hình thức học này."

Trên thực tế, việc cho con học tại nhà mang lại cả lợi ích và rủi ro, do đó bố mẹ phải tùy vào trường hợp cụ thể để cân nhắc nên cho con học ở nhà hay đến trường sẽ luôn có chất lượng cao hơn. Và không phải ai cũng có điều kiện dạy dỗ con tốt và trẻ con cũng cần có bạn bè.

Nhật Mỹ (t/h)