Cứu thành công sản phụ bị thuyên tắc mạch ối

“Ban đầu người nhà bệnh nhân đã điều hẳn 2 ôtô từ quê ra để gây áp lực cho bệnh viện (BV), nhưng sau khi BV cứu thành công hai mẹ con thì họ kéo về...” - TS. Vũ Bá Quyết - Phó Giám đốc BV Phụ sản T.Ư mở đầu câu chuyện với phóng viên báo SK&ĐS về ca cấp cứu thành công sản phụ bị thuyên tắc mạch ối gây suy đa phủ tạng,

0
"Ban đầu người nhà bệnh nhân đã điều hẳn 2 ôtô từ quê ra để gây áp lực cho bệnh viện (BV), nhưng sau khi BV cứu thành công hai mẹ con thì họ kéo về..." - TS. Vũ Bá Quyết - Phó Giám đốc BV Phụ sản T.Ư mở đầu câu chuyện với phóng viên báo SK&ĐS về ca cấp cứu thành công sản phụ bị thuyên tắc mạch ối gây suy đa phủ tạng, nguy hiểm đến tính mạng của cả hai mẹ con do các thầy thuốc của BV vừa thực hiện. Thành công của ca cấp cứu này đã ghi thêm một dấu son trong ngành sản khoa Việt Nam...

Cứu sống cả sản phụ và thai nhi, vẫn giữ nguyên tử cung của mẹ

23 giờ ngày 4/9/2013, sản phụ Nguyễn Thị Vinh (sinh năm 1992, ở thôn Lạt Dương, xã Hồng Thái, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) được người nhà đưa vào nhập viện tại BV Phụ sản T.Ư. Sau khi thăm khám, các bác sĩ nhận định trong hồ sơ bệnh án chuyển dạ con so, thai 37 tuần tuổi, tất cả các chỉ số siêu âm, điện tim, tim thai của sản phụ và thai nhi hoàn toàn bình thường.
 
Đến 8 giờ sáng ngày 5/9, sản phụ có dấu hiệu chuyển dạ, tuy nhiên âm đạo ra nhiều máu thẫm, loãng, không đông, liên tục lên những cơn khó thở, tím tái toàn thân và suy hô hấp nặng. BV Phụ sản T.Ư đã mời bác sĩ gây mê hồi sức cấp cứu BV Việt Đức và BV Bạch Mai đến hội chẩn và xác định sản phụ bị thuyên tắc mạch ối gây suy đa phủ tạng với các biểu hiện rõ ràng co giật, tím tái bất ngờ, suy tuần hoàn, suy hô hấp, rối loạn đông máu... Ngay lập tức, TS. Vũ Bá Quyết đã chỉ đạo kíp mổ, tiến hành mổ ngay, đặt nội khí quản đường thở hồi sức tích cực, thắt động mạch hạ vị và động mạch tử cung, trực tiếp vừa mổ vừa cầm máu lấy thai nhi, cứu sản phụ.
 
 TS. Vũ Bá Quyết động viên, thăm hỏi bệnh nhân Vinh sau mổ.
Điều đáng nói ở đây là ca mổ đã thành công cứu sống được cả sản phụ và thai nhi, nhưng vẫn giữ nguyên tử cung của mẹ. Trước đó, hội chẩn đã xác định cắt tử cung sản phụ. Đây được coi là một thành công mới của ngành sản khoa trong việc cứu thành công sản phụ và thai nhi trong khi vẫn bảo toàn được tử cung người mẹ.

Đến nay, sản phụ đã khỏe mạnh, bé gái nặng 2,4kg, tất cả các chỉ số sinh hóa trở về bình thường. Thực hiện ca mổ này các bác sĩ phải dùng đến 32 đơn vị máu (tương đương 8 lít máu).

Tại sao thuyên tắc ối gây

tử vong cao?

Quá trình mang thai tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ nguy hiểm tới tính mạng sản phụ, thuyên tắc ối là một căn bệnh như thế. Có tần suất rất thấp, với tỷ lệ 1/8.000 – 1/80.000 ca sinh, nhưng tỷ lệ tử vong rất cao, thường trên 90%. Biến cố xảy ra thường trong giai đoạn cuối của chuyển dạ, với cơn co tử cung mạnh và vỡ ối, trên một sản phụ hoàn toàn khỏe mạnh và chuyển dạ bình thường. Đây được coi là một tai biến sản khoa đáng sợ nhất. Nước ối với các thành phần của nó như phân su, lông tóc, các chất gây và tế bào được bơm vào tuần hoàn của mẹ do cơn co tử cung dễ dàng gây thuyên tắc mạch phổi. Bệnh nhân đột ngột tím tái, trụy tim mạch và tử vong nhanh chóng. Nhẹ hơn, sẽ có hiện tượng rối loạn đông máu và tử vong trong vài giờ.

Khó giải thích với người nhà bệnh nhân

Các chuyên gia sản phụ khoa cho biết, thuyên tắc ối không thể dự báo, không có cách dự phòng và là một cấp cứu sản khoa không điều trị được, hiếm gặp nhưng gây ra hậu quả nghiêm trọng. Trong khi chuyển dạ cần nhanh chóng ghi nhận các dấu hiệu và triệu chứng, hồi sức tích cực và điều trị hỗ trợ là điều kiện tiên quyết có thể mang lại hy vọng cứu sống mẹ và thai nhi. Đây là nỗi "kinh hoàng" cho những người làm công tác sản phụ khoa. Đa số sản phụ bị thuyên tắc ối tử vong trong giờ đầu, 85% số sản phụ sống sót có di chứng về thần kinh. Tỉ lệ tử vong thai nhi 21 - 32%. Nếu tim thai vẫn còn trong lúc xảy ra tai biến, gần 70% sẽ sống được nếu mổ lấy thai kịp thời, nhưng 50% số trẻ sống sót có tổn thương thần kinh. Tỉ lệ mắc bệnh 1/8.000 - 1/80.000.

Theo TS. Vũ Bá Quyết, thuyên tắc ối xảy ra rất đột ngột, tương tự sốc thuốc và không dự báo được. Người nhà sản phụ thường khó chấp nhận lời giải thích của nhân viên y tế. Vì mới trước đó, sản phụ vẫn bình thường và không có biểu hiện gì. Việc chẩn đoán tắc mạch ối thường rất khó. Hiện cũng chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu mà chủ yếu bệnh nhân được dùng thuốc, truyền dịch, truyền các chế phẩm của máu, được đặt ống nội khí quản giúp thở để duy trì chức năng tim mạch và hô hấp. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng điều trị thành công.

Đối với trường hợp này, người nhà bệnh nhân lúc đầu đã điều 2 xe ôtô từ quê ra để gây áp lực cho BV, nhưng sau khi BV đã cứu thành công hai mẹ con thì họ kéo về. Anh Nguyễn Văn Hiệp - chồng sản phụ Vinh xúc động nói: "Gia đình chúng tôi vô cùng hạnh phúc và biết ơn, chân thành cảm ơn các bác sĩ đã cứu sống vợ con tôi, thật tình tôi không biết căn bệnh tắc mạch ối là nguy hiểm như thế nào! Đã có lúc chúng tôi mất khôn. Hôm nay, được nghe, được giải thích gia đình cảm thấy hối hận vô cùng".

Bài và ảnh: Trần Lâm

0--1

Liên hệ xóa tin: [email protected]