Suy tim là căn bệnh nguy hiểm, khó có thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng nếu phát hiện sớm căn nguyên suy tim và điều trị kịp thời thì bệnh tình sẽ giảm đáng kể.
Thời gian gần đây, bác Nguyễn Lam Minh (55 tuổi, ngụ ở phường Bến Nghé, Q.1, Tp.HCM) hay cảm thấy mệt mỏi trong người, liên tục ho. Trước kia, sức khỏe của bác tương đối ổn định, nhưng từ lúc nghỉ hưu, bác thường xuyên bị ốm vặt. Ban đầu, bác không quá lo lắng bởi nghĩ đơn giản đó là bệnh tuổi tác.
Mỗi khi gắng sức làm việc gì đó, bác Minh lại cảm thấy khó thở và ho nhiều hơn, thậm chí còn khạc ra đờm. Dần dà, ngay cả lúc nằm hoặc ngồi nghỉ bác Minh cũng gặp khó khăn khi thở. Mỗi ngày bác lại cảm thấy mệt mỏi hơn, các cơn ốm tưởng vặt vãnh mà cứ dây dưa mãi nên bác quyết định bảo con trai đưa đi khám. Sau khi đến Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn, hai mẹ con bác hết sức bất ngờ khi được bác sĩ chẩn đoán bị suy tim trái.
TS. BS. Phạm Mạnh Hùng, Tổng thư ký Hội Tim mạch học Việt Nam cho biết, suy tim thường là hậu quả của nhiều bệnh tim gây ra. Đây là trạng thái bệnh lý trong đó cơ tim bị giảm khả năng cung cấp máu theo nhu cầu cơ thể. Bình thường tim có khả năng dự trữ ôxy để đáp ứng nhu cầu của cơ thể trong các thời điểm khác nhau; khi bị suy tim, cơ thể thiếu ôxy nên phát sinh hàng loạt triệu chứng bệnh lý, trong đó phổ biến là khó thở, ho, phù… Suy tim diễn tiến chậm trong nhiều năm, có nhiều biện hiện giống với một số bệnh về đường hô hấp nên khó chẩn đoán.
Vì đâu con tim suy yếu?
Các chuyên gia phân chia các loại suy tim thành: suy tim trái, suy tim phải và suy tim toàn thể. Theo đó, tất cả các bệnh làm ứ đọng máu trong thất trái hoặc làm cho thất trái làm việc quá nhiều đều gây suy tim trái như: bệnh hở lỗ van hai lá, hở van động mạch chủ, tăng huyết áp động mạch, nhồi máu cơ tim, viêm cơ tim do thấp tim hoặc do nhiễm độc, nhiễm khuẩn, nhất là viêm cơ tim do siêu vi trùng.
Ngoài ra, các trường hợp cản trở quá trình đẩy máu từ tim phải lên phổi đều gây suy tim phải như: hẹp van hai lá, bệnh phổi mạn tính (hen phế quản, xơ phổi, dính màng phổi, giãn phế quản… ), bệnh tim bẩm sinh (hẹp động mạch phổi). Bên cạnh các nguyên nhân trên, suy tim còn là hậu quả của tình trạng rối loạn nhịp tim nhanh kéo dài, mạn tính. Bệnh nhân bị đái tháo đường, người sử dụng hóa chất để điều trị ung thư, bệnh cơ tim do uống quá nhiều rượu… cũng có khả năng bị suy tim.
Bệnh suy tim có nhiều biểu hiện khác nhau, trong đó khó thở có thể là một trong những dấu hiệu phổ biến. Tuy nhiên, theo Viện Tim mạch học Việt Nam, không phải cứ khó thở khi làm việc nặng là bị suy tim bởi đôi khi rất khó có thể phân biệt được chính xác nguyên nhân các dấu hiệu trên là do suy tim hay do bệnh ở phổi hoặc các bệnh hô hấp khác. Ho cũng là một biểu hiện khác của bệnh này. Ho có thể kéo theo khạc ra đờm lẫn máu, ho tăng khi nằm ngủ. Viêm cơ tim, tắc động mạch vành gây suy tim còn khiến người bệnh gặp phải những cơn đau xương ức lan ra cánh tay trái. Mệt mỏi, phù, tiểu đêm cũng là một trong những dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán suy tim.
Khác với suy tim trái, khi bị suy tim phải, máu về tim phải khó nên ứ lại ở ngoại biên làm ảnh hưởng đến gan. Ngoài triệu chứng khó thở, người bệnh sẽ có biểu hiện xanh tím do lượng huyết cầu tố khử tăng lên, môi, lưỡi dễ bị tím, có khi là tím toàn thân.
Xác định và điều trị suy tim
Các bác sĩ chuyên khoa tim mạch cho biết, nguyên tắc cơ bản trong điều trị suy tim đó là xác định căn nguyên gây suy tim. Muốn xác định căn nguyên này, các bác sĩ sẽ tiến hành nhiều xét nghiệm để chẩn đoán và đánh giá mức độ nặng của bệnh. Hiện nay, phương pháp siêu âm tim được áp dụng phổ biến, cho phép đo đạc kích thước buồng tim, phát hiện các bệnh lý van tim, đánh giá sức co bóp cơ tim.
Ngoài ra, suy tim còn có thể được xác định bằng chụp xạ hình cơ tim, chụp cản quang buồng tim… Bằng cách đo nồng độ chất NT-proBNP trong máu, các bác sĩ không những chẩn đoán chính xác suy tim mà còn giúp phát hiện sớm suy tim ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.
Theo BS. Phạm Mạnh Hùng, điều trị suy tim phải bắt đầu từ giai đoạn sớm vì khi tổn thương cơ tim đã hình thành ở giai đoạn nặng thì khó có thể cứu vãn. Khi đã xác định rõ nguyên nhân dẫn đến suy tim, các bác sĩ sẽ tiến hành mổ hoặc sửa van tim hay dùng thuốc để ngăn chặn diễn tiến của bệnh theo chiều hướng xấu.
Lối sống cho người suy tim
Suy tim là căn bệnh nguy hiểm, vì vậy người bệnh cần chú ý giữ gìn sức khỏe, đồng thời có chế độ dinh dưỡng hợp lý để không ảnh hưởng tới tình trạng của bệnh:
– Kiểm soát cân nặng của cơ thể bởi tăng cân là dấu hiệu nhận biết sớm tình trạng ứ nước trong cơ thể, cảnh báo suy tim nặng lên.
– Hạn chế cung cấp nước vào cơ thể, nhất là các bệnh nhân bị suy tim nặng, kể cả từ đường uống và đường ăn.
– Giảm hàm lượng muối và tránh các thức ăn có hàm lượng muối cao, thực phẩm chế biến sẵn.
– Nên ăn nhiều rau quả để tạo môi trường kiềm, ngoài ra, trong rau quả chứa nhiều kali nên có tác dụng lợi tiểu.
– Lựa chọn hình thức vận động phù hợp theo lời khuyên của bác sỹ nhằm tránh tình trạng ứ máu gây tắc mạch.
– Tránh sử dụng các loại thức ăn sinh hơi và thực phẩm lên men như trứng, đậu vì nó đẩy cơ hoành lên, làm ảnh hưởng đến tim.
– Hạn chế các thức ăn ức chế thần kinh như chè, cà phê, rượu, các loại gia vị; hạn chế ăn chất béo.
– Tránh bị stress, mất ngủ vì nó sẽ làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch.
Theo Suckhoegiadinh.com.vn