Đến nay ngay cả khi không có kinh cũng có thể nắn thấy tại đó một khối hơi phồng lên và khi có kinh thì nó sưng lên gây đau nhức nhiều. Xin hỏi đó là bệnh gì và cách chữa như thế nào?
Trần Thị Như (Hà Nội)
Như thư chị kể thì rất có thể chị đã bị chứng “lạc nội mạc tử cung” sau lần sinh đẻ đầu tiên cách đây 3 năm. Đây là một chứng bệnh đặc biệt ở phụ nữ mà nhiều khi không thể giải thích nguyên nhân gây ra một cách cụ thể. Bình thường niêm mạc lót mặt trong tử cung chỉ phát triển tại chỗ, biến đổi dày dần lên dưới ảnh hưởng của nội tiết buồng trứng từ đầu chu kỳ kinh. Khi phát triển đến cực độ, lượng nội tiết này giảm sút (do hoàng thể ở buồng trứng teo đi) thì lớp niêm mạc này bong ra gây chảy máu từ tử cung gọi là kinh nguyệt hay thấy kinh, hành kinh. Trường hợp tế bào niêm mạc tử cung không chỉ nằm trong lòng tử cung mà lại chui sâu vào lớp cơ tử cung, có khi đi qua ống dẫn trứng vào trong ổ bụng sẽ tạo nên ở đấy các điểm có tế bào nội mạc tử cung. Các tế bào này cũng phát triển dưới tác động của nội tiết buồng trứng và khi lượng nội tiết giảm sút vào cuối chu kỳ kinh thì cũng bong ra gây chảy máu tại các điểm có lạc nội mạc đó. Tình trạng này gây đau đớn trong những ngày hành kinh nhiều hay ít cho người phụ nữ tùy mức độ các đám lạc nội mạc này nhiều hay ít, to hay nhỏ. Lạc nội mạc tử cung có thể ở vùng sau âm hộ, nơi có vết rách hoặc cắt trong quá trình sinh đẻ. Một số tế bào niêm mạc tử cung ở lớp đáy theo máu chảy ra khi đẻ có thể đã bám vào vết rách hoặc cắt đó và khi vết rách được khâu lại sẽ chứa các tế bào niêm mạc tử cung bên trong. Những tế bào này được nuôi dưỡng, phát triển nhiều lên và chịu ảnh hưởng của nội tiết nên cũng bong ra làm chảy máu tại chỗ và gây sưng, đau tại đó.
Trường hợp của chị có thể đi khám tại các phòng khám phụ khoa. Tại đây các thầy thuốc chuyên khoa sẽ khám cho chị và nếu đúng là bị lạc nội mạc tử cung thì có thể tiêm vào mông hoặc tiêm tại chỗ một chất nội tiết dạng progestin liều cao, mà một trong các thuốc đó thường được dùng là DMPA (viết tắt của hoạt chất dehydro medroxy progesterone acetate) có hàm lượng mỗi lọ 150mg. Thuốc có thể làm teo các tế bào nội mạc tử cung, hạn chế sự phát triển của nó và giảm đau đớn cho chị. Tuy nhiên thuốc này cũng là thuốc ngừa thai, tiêm một mũi có tác dụng ngừa thai trong ba tháng. Vì thế chị cũng nên biết để quyết định có dùng nó hay không. Trường hợp khối lạc nội mạc to, thầy thuốc có thể mổ nạo vét các đám tế bào niêm mạc lạc chỗ này nhưng sau mổ vẫn có khả năng tái phát. Với người bị lạc nội mạc tử cung đã lớn tuổi, khi mãn kinh, nghĩa là lúc buồng trứng không còn tiết ra chất nội tiết nữa thì các triệu chứng đau do nội mạc tử cung cũng mất đi.
BS. Phó Đức Nhuận
Theo Suckhoedoisong