Câu hỏi: Chào bác sĩ! Em là nam 18 tuổi, em mắc bệnh quai bị, và bị biến chứng sưng tinh hoàn bên phải em đã tiêm vắc-xin và uống thuốc giờ tinh hoàn bên phải không sưng nữa đã bằng bên trái vậy xin hỏi bác sĩ em có hết bệnh chưa và có bị vô sinh không thưa bác sĩ?
Trả lời:
Chào bạn,
Bệnh quai bị là bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây dịch, do vi-rút quai bị gây nên. Vi-rút quai bị có ái tính đặc biệt với các tuyến nước bọt, tuyến sinh dục (tinh hoàn, buồng trứng), tụy tạng và hệ thần kinh. Bệnh thường gặp ở trẻ em và lứa tuổi thanh thiếu niên. Nói chung bệnh thường diễn biến lành tính và khoảng 30% các trường hợp nhiễm vi-rút nhưng không có biểu hiện lâm sàng. Sau khi bị bệnh tạo được miễn dịch suốt đời.
Ảnh minh họa
Nhiễm vi-rút quai bị có thể gặp dưới 2 hình thức:
- Có biểu hiện lâm sàng với đặc trưng là sưng tuyến mang tai.
- Thể ẩn (không có biểu hiện lâm sàng nhưng có mặt kháng thể trong huyết thanh).
Tuy nhiên quai bị có thể biểu hiện bệnh lý ở các cơ quan khác (còn gọi là biến chứng của quai bị) gồm có: Viêm tinh hoàn ở nam, viêm buồng trứng ở nữ, viêm tụy, biểu hiện ở hệ thống thần kinh như viêm màng não, viêm não, viêm tuyến lệ, viêm thanh khí phế quản, viêm phổi..
Viêm tinh hoàn thường gặp ở khoảng 20 – 30% các trường hợp quai bị ở người lớn. Thường gặp ở thanh thiếu niên sau tuổi dậy thì, đã trưởng thành về sinh dục. Sưng tinh hoàn xảy ra sau khi sưng mang tai 7 – 10 ngày, nhưng có thể sưng đồng thời với sưng tuyến mang tai.
Khi các triệu chứng viêm tuyến mang tai đã dịu hơn bệnh nhân có sốt cao trở lại 39-40 oC, rét run, nhức đầu, mê sảng, mệt nhọc, buồn nôn hoặc nôn. Đau nhói tinh hoàn lan xuống đùi, nhất là khi đi lại. Da vùng bìu đỏ, sờ nắn tinh hoàn rất đau nhưng thừng tinh và mào tinh vẫn bình thường. Tinh hoàn có thể sưng to gấp 2-3 lần bình thường.
Sau 7 – 10 ngày dịu dần, hết sốt, giảm sưng, tinh hoàn trở lại kích thước bình thường. Đôi khi sưng tinh hoàn mà không có sưng tuyến mang tai. Hầu hết là sưng một bên tinh hoàn (80-90%). Nhưng phải sau 2-6 tháng mới đánh giá được tinh hoàn có teo hay không. Nếu bị teo một bên thì thường không ảnh hưởng gì đến khả năng sinh sản.
Điều trị bệnh quai bị chủ yếu là điều trị triệu chứng. Ngoài việc chủng ngừa cho người chưa mặc bệnh thì không có thuốc đặc trị cho người mắc bệnh cũng như không có thuốc ngăn chặn tinh hoàn đừng bị viêm hay đã bị viêm đừng teo. Các thuốc dùng chỉ để điều trị triệu chứng như chống viêm phù nề, giảm đau, hạ sốt.
Qua mô tả của bạn: Bạn bị quai bị và chỉ có sưng 1 bên tinh hoàn bên phải thì thường không ảnh hưởng đến khả năng vô sinh. Tuy nhiên phải từ 2 – 6 tháng sau đó mới đánh giá được tinh hoàn có teo hay không. Thông thường những trường hợp bị teo cả hai tinh hoàn mới dẫn đến vô sinh. Để cho chắc chắn, bạn nên đi đến các cơ sở y tế Nam học để có thể khám và theo dõi cụ thể cho bạn.
Chúc bạn luôn khỏe!
BS. Đinh Thị Thu Hương