Phật Viện Đồng Dương, thuộc xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam là Phật viện lớn nhất Đông Nam Á thế kỷ thứ 9 của vương quốc Champa xưa được công nhận là di tích lịch sử đã được xếp hạng cấp Quốc gia năm 2000. Do thiếu đầu tư tôn tạo và tác động của thời tiết làm cho di tích này đang dần trở thành phế tích.
Phật viện Đồng Dương ở xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam được phát hiện hơn 100 năm trước- năm 1902. Hiện nay, di tích cấp quốc gia này hoang tàn như phế tích. Đường vào khu Phật Viện Đồng Dương vắng vẻ, cây cối, dây leo phủ đầy âm u. Cổng Tháp Sáng là công trình duy nhất còn sót lại của công trình Phật viện Đồng Dương.
Di tích Phật viện Đồng Dương đang xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: Báo Quảng Nam
Trước nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào của công trình này, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Nam đã tiến hành chống đỡ bằng hệ thống sắt thép chằng chịt. Ông Trà Tấn Trai, ở xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam cho biết: nhiều đoàn khảo sát về đây đưa ra các phương án phục dựng, vừa bảo tồn di tích vừa khai thác du lịch nhưng tất cả hiện nay đều chỉ nằm trên “ý tưởng”.
Bà Phan Thị Hiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam cho hay, di tích Phật viện Đồng Dương hiện đã xuống cấp trầm trọng do không được bảo vệ, trùng tu. Đáng nói là một số khu vực trong di tích bị những người tìm kiếm cổ vật đào xới thêm phần nguy hại cho di tích này. Khả năng của chính quyền địa phương cũng chỉ nằm ở trách nhiệm quản lý nhà nước chung chung, bởi không có nguồn lực đầu tư.
“Địa phương chỉ quản lý về mặt nhà nước của di tích. Hiện nay, di tích đã xuống cấp rất nặng. Hiện nay, kinh phí để trùng tu, phục dựng di tích thì cũng chưa có. Xã thì không có kinh phí để thực hiện”, bà Phan Thị Hiệp cho biết.
Phật viện Đồng Dương cũng chỉ là một trong hàng chục di tích cấp quốc gia, cấp tỉnh của tỉnh Quảng Nam rơi vào cảnh “công nhận rồi để đó”. Nếu không sớm được quan tâm đầu tư phục dựng thì toàn bộ quần thể di tích Phật viện Đồng Dương sẽ nhanh chóng vĩnh viễn biến mất./.