Cột sống gồm 33 - 34 đốt sống, trong đó có 7 đốt sống cổ, 12 đốt sống ngực, 5 đốt sống thắt lưng, các đốt sống cùng và cụt dính liền nhau tạo thành xương cùng và xương cụt.
Các đốt sống kết nối với nhau bằng dây chằng và được nâng đỡ bởi hệ thống cơ từ xương sọ tới xương chậu. Phía sau cột sống là ống sống, bên trong ống sống chứa tủy và các rễ thần kinh, mạch máu.
Thoái hóa xương cùng cụt là biểu hiện của thoái hóa cột sống. Đây là tình trạng mà hầu hết mọi người đều mắc phải, do quá trình lão hóa cột sống xảy ra đồng thời với sự già đi của cơ thể.
Ảnh minh họa
Nguyên nhân:
Thực ra, thoái hóa xương cùng cụt không phải là bệnh mà là tình trạng lão hóa của xương khớp. Tuổi càng cao thì quá trình thoái hóa càng nhiều. Sự thoái hóa làm cho bao xơ của đĩa đệm bị giòn và nứt nẻ, tạo khe hở cho nhân nhầy ở bên trong thoát ra ngoài, gây nên thoát vị đĩa đệm.
Các dây chằng thoái hóa cũng bị giòn, cứng, giảm độ đàn hồi, phình to ra, chất vôi lắng đọng lại hoặc hóa xương trở nên sần sùi, chèn ép vào các rễ thần kinh gây đau.
Bệnh gây đau khớp, viêm khớp, hẹp khe khớp, mọc gai xương ở các đốt sống, làm giảm sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Thoái hóa còn gây thoát vị đĩa đệm, sinh ra gai cột sống và đau thần kinh tọa.
Điều trị:
- Thoái hóa cột sống là một phần tự nhiên của quá trình cơ thể già đi, do đó không cần điều trị nếu bệnh không gây ra triệu chứng.
- Nếu bệnh gây đau nhiều ở vùng xương cùng cụt và thắt lưng thì có thể sử dụng các phương pháp không dùng thuốc như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, chườm ngải cứu, dán cao, thuốc bôi, xoa ngoài...
- Điều trị thuốc: có thể dùng một thuốc hoặc phối hợp các thuốc giảm đau như acetaminophen, salicylat, diclofenac, các thuốc chống viêm không steroid khác. Thuốc bổ sung chất nhầy cho khớp. Thuốc dinh dưỡng sụn khớp: glucosamine, sụn vi cá mập có tác dụng tăng cường tái tạo sụn, ức chế các men phá hủy sụn.
- Với những trường hợp nặng có thể phải phẫu thuật điều trị thoát vị đĩa đệm, cắt bỏ gai cột sống, giải phóng chèn ép thần kinh.
Việc điều trị cần kết hợp với giảm cân nặng, chống béo phì.
Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao nhẹ nhàng.
Thực hiện chế độ ăn đảm bảo dinh dưỡng hợp lý, phòng chống loãng xương.
Hạn chế hoặc bỏ hút thuốc, rượu bia.
Lao động phù hợp với sức khoẻ.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai