Hạ canxi máu - Những điều cần biết

Nếu ion canxi máu hạ thấp ở mức độ nhẹ thì có thể không phát hiện ra, nhưng khi cơ thể bị hạ ion canxi nhiều có thể gây rối loạn các hoạt động thần kinh cơ.

Dấu hiệu nhận biết là cảm giác tê bì ở tay chân, lưỡi, quanh miệng; cảm giác hồi hộp, lo âu, mệt mỏi; sau đó là chuột rút (vọp bẻ), co thắt các cơ ở tay chân (co cơ ở tay tạo kiểu dáng bàn tay đỡ đẻ hoặc duỗi cứng đùi, cẳng chân và các ngón gây khó cử động), co giật tay chân hoặc toàn thân, co thắt thanh môn gây khó thở, hoa mắt, thậm chí ngất xỉu.

Những người đã bị hạ canxi máu một lần thì dễ có những cơn hạ canxi máu tái phát, nhất là khi có phối hợp thêm những đợt suy nhược cơ thể do ăn uống kém hay tức giận, lo lắng.

Cách xử trí lúc này là cho người bệnh nằm yên ở một mặt phẳng thấp an toàn (tránh bị co giật lại rơi xuống đất và bị chấn thương thêm) một thời gian sẽ tự hồi phục từ từ. Nếu đến cơ sở y tế, người bệnh sẽ được tiêm một liều canxi vào máu và sẽ giúp hồi phục nhanh chóng.

Nguyên nhân hạ canxi máu là do thiếu canxi, thiếu vitamin D (hoặc cả hai). Người đã bị cắt đoạn ruột, rối loạn nội tiết như suy giáp, ung thư giáp, giảm đạm máu, tăng phosphat máu, dùng thuốc lợi tiểu Furosemide, kháng sinh Aminoside... cũng rất dễ hạ canxi máu.

Thường thì canxi trong bữa ăn, cơ thể chỉ hấp thu được khoảng 20 - 30%. Sự hấp thu canxi có thể giảm nếu bị gắn kết với một số chất khác trong bữa ăn như xơ, phytate, oxalate...; cạnh tranh hấp thu với các chất khoáng khác như sắt, đồng, kẽm...

Chế độ ăn nhiều đạm, đặc biệt là đạm động vật (thịt, cá, tôm...), hoặc nhiều muối có thể gây ra tăng thải và mất canxi qua nước tiểu.

Độc giả cần lưu ý khi uống thuốc bổ không nên uống chung canxi với sắt cũng như một số khoáng chất khác như kẽm, đồng cùng một lúc mà nên tách ra từng buổi sáng, chiều, tối.

Vitamin D rất cần thiết để cơ thể hấp thu canxi. Vitamin D một phần nhỏ là từ thức ăn đưa vào, phần lớn là do da tổng hợp khi có ánh nắng mặt trời để cơ thể sử dụng. Vì vậy nếu chỉ uống sữa mà không tắm nắng thì kah3 năng hấp thụ canxi của cơ thể sẽ rất thấp.

 BS. ĐÀO THỊ YẾN THỦY - Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM (DNSG)