Tôi có con được 3 tuổi, vừa rồi cho cháu đi tiêm vaccin phòng cúm thấy bác sĩ có giới thiệu vaccin phòng viêm não mô cầu và nói rằng sắp đến mùa của căn bệnh này. Xin hỏi quý báo vaccin này được sử dụng khi nào và hiệu quả như thế nào?
Nguyễn Thị Ngọc Hà (Hà Nội)
Viêm màng não mô cầu (VMNMC) có thể xuất hiện quanh năm nhưng tỷ lệ mắc bệnh tăng cao hơn trong thời tiết đông xuân. Sau khi xâm nhập vào tế bào đường hô hấp trên vi khuẩn tiếp tục xâm nhập vào máu qua hệ bạch huyết, vào khoang não tủy hoặc một số cơ quan khác như khớp, màng tim... gây viêm, đau ở các cơ quan này, bệnh có thể gây tử vong.
Bệnh do vi khuẩn nên biện pháp sử dụng thuốc kháng sinh là một chỉ định đặc hiệu. Đây là bệnh phòng ngừa được bằng vaccin. Tuy nhiên, cho đến nay tại Việt Nam chỉ mới có vaccin phòng VMNMC týp A và C. Hiện nay chưa có loại vaccin phòng viêm màng não do mô cầu týp B. Vaccin viêm màng não do mô cầu có đặc điểm tương tự như các vaccin polysaccharide khác (vaccin phế cầu) mà một trong những đặc điểm quan trọng nhất là đáp ứng của cơ thể với vaccin phụ thuộc vào tuổi người được tiêm. Sau khi tiêm vaccin khoảng 7-10 ngày, nồng độ kháng thể đạt tới mức đủ để bảo vệ người được tiêm. Đối với những trẻ dưới 5 tuổi, kháng thể chống lại vi khuẩn týp A và C giảm đáng kể sau 3 năm nếu tiêm 1 mũi duy nhất. Các nghiên cứu cho thấy khả năng sinh miễn dịch kém nếu tiêm cho trẻ dưới 2 tuổi. Tiêm nhắc lại có thể được chỉ định cho những trẻ có nguy cơ bị nhiễm bệnh cao (ví dụ trẻ hiện đang sống trong vùng có dịch xảy ra), đặc biệt là những trẻ khi được tiêm liều vaccin thứ nhất lúc dưới 4 tuổi. Những trẻ này nên được tiêm nhắc lại sau 2-3 năm nếu chúng vẫn có nguy cơ bị bệnh cao.
BS. Đỗ Minh Hải