Khó nuốt khi nào?
Sức khỏe và đời sống cho biết, khó nuốt xảy ra khi có bất kỳ bất thường nào ở các cơ quan tham gia trong hoạt động nuốt; hoặc khi có tắc nghẽn đường di chuyển thức ăn từ miệng đến dạ dày. Khó nuốt thường do các nguyên nhân sau:
- Rối loạn vận động các cơ hầu họng, thực quản; tâm vị không giãn; trào ngược dạ dày
- thực quản; các tổn thương về thần kinh như bệnh Parkinson, đột quỵ; tổn thương cột sống; các bệnh lý nội khoa khác như xơ cứng bì, đái tháo đường, nhược cơ,...
- Khó nuốt thường gặp ở người cao tuổi, sa sút trí tuệ, càng lớn tuổi hiện tượng khó nuốt càng tăng. Còn khó nuốt ở trẻ em là do hệ thần kinh chi phối hoạt động của trẻ chưa hoàn thiện, thường gặp ở một số trẻ đẻ non, nhẹ cân.
- Khó nuốt do có dị tật bẩm sinh như hở màn hầu, lưỡi to, môi nứt,...
- Khó nuốt do tắc nghẽn: do dị vật, túi thừa ở thực quản, hẹp thực quản sau biến chứng của bệnh lý ở thực quản; các khối u, polyp, sẹo do bỏng,…
Biểu hiện chung của khó nuốt thường gây ho, nghẹn, cảm giác thức ăn bị vướng ở cổ họng, vướng lại trong ngực dọc theo xương ức, tăng tiết nước bọt, sặc thức ăn lên mũi…
Riêng ở trẻ sẽ khó cho ăn, nước dãi chảy nhiều, ăn lâu trên 30 phút, bị trớ thường xuyên, hay hắt hơi sau khi ăn, giọng nói bị biến đổi sau khi ăn, giảm cân, hay tái phát viêm phổi.
Các dấu hiệu đi kèm nuốt đau
Trang thông tin điện tử của Bệnh viện Hồng Ngọc cho biết, đau khi nuốt có thể đi kèm với chứng khó nuốt mặc dù một phản xạ nuốt bình thường và không có trào ngược. Nuốt đau cũng có thể là bệnh cảnh của chứng đau miệng, trong trường hợp này, cơn đau càng trầm trọng hơn khi nuốt.
Trong số các nguyên nhân gây viêm đau miệng, có khi cơn đau lan xuống vùng cổ họng, thường đi kèm đau tăng lên khi nhai, uống và nuốt.
Đau khi nuốt cũng có thể được nhận thấy khi bạn dùng một số loại thực phẩm, như thức ăn hoặc thức uống nóng; cũng có thể đi kèm với một số khó chịu và đau nhẹ được biểu lộ vào buổi sáng sau khi thức dậy và giảm bớt trong ngày.
Nếu như đồ uống và thức ăn nóng gây đau đớn khi nuốt là dấu hiệu của tổn thương ở cổ họng, như bị viêm hoặc loét. Nuốt đau vào buổi sáng có thể liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) gây ra viêm họng.
(Ảnh minh họa)
Nuốt đau có đi kèm biểu hiện khó thở hoặc khàn giọng có thể là dấu hiệu của bệnh lý trong thanh quản hoặc khí quản hoặc tắc nghẽn một phần vùng họng.
Ngoài ra, còn một số dấu hiệu khác như: đau bụng, ớn lạnh, ho, sốt, ợ nóng, buồn nôn hoặc ói mửa, ợ chua, giảm cân, thở khò khè…
Nhưng nếu như bạn có dấu hiệu đau đớn khi nuốt và có máu trong phân hoặc phân của bạn xuất hiện màu đen hoặc như bã cà phê; khó thở hoặc hoa mắt; giảm cân, nên gọi cấp cứu hoặc khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
Điều trị chứng khó nuốt
Khó nuốt gây ra nhiều hậu quả như viêm họng, khàn tiếng, không dám ăn, suy dinh dưỡng, rối loạn nước và chất điện giải. Do sặc thức ăn, nước uống sẽ gây các biến chứng nhiễm trùng tại chỗ, viêm đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi.
Với những trường hợp khó nuốt do dị vật vào phổi gây co thắt thanh quản, suy hô hấp, tỷ lệ tử vong rất cao.Khi triệu chứng khó nuốt lặp lại thường xuyên, bệnh nhân cần đi khám tại khoa tiêu hóa hoặc tai mũi họng để tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh. Việc điều trị rối loạn nuốt tùy thuộc vào nguyên nhân và vị trí gây bệnh.
Nếu khó nuốt do rối loạn vận động ở vùng hầu họng thì sẽ phải thực hiện một số bài tập, học một số kỹ thuật để kích thích phản xạ nuốt, thay đổi chế độ ăn cho phù hợp để không bị sặc.
Với chứng khó nuốt do hẹp thực quản thì nong bằng bóng qua nội soi. Trường hợp polyp, khối u, túi thừa hầu họng thì cần phẫu thuật cắt bỏ. Viêm thực quản, trào ngược dạ dày thực quản, ợ nóng, nhiễm khuẩn thì được điều trị bằng thuốc.
Trường hợp các cơ quan vùng hầu họng không thể phục hồi, khó nuốt nghiêm trọng thì phải cần đến sự hỗ trợ của ống bơm để bơm thức ăn nước uống và dạ dày. Riêng ở trẻ em, nếu nguyên nhân là do vùng hầu họng chưa phát triển hoàn thiện thì có thể kích thích trẻ cười, nói để giúp thực quản mở rộng hơn.
Để dự phòng, khi ăn nên ăn từng miếng nhỏ, ăn chậm, nhai kỹ… để tránh ho, sặc, dị vật rơi vào đường thở. Khi trông nom trẻ, không nên cho trẻ ngậm, mút đồ chơi.
Ở những bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản cần tránh ăn những thức ăn chua, cay, nóng. Ăn uống lành mạnh để phòng bệnh ung thư thực quản.
|
Tham khảo thuốc: Cốm vi sinh Bio-acimin Gold
Kích thích ăn ngon: Cung cấp kẽm, lysin, taurin và các khoáng chất cần thiết kích thích vị giác giúp trẻ có cảm giác thèm ăn và ăn ngon miệng.
|
Tú Liên