Cây
diếp cá còn có tên là cây dấp cá, tên Hán tự là ngư tinh thảo nghĩa là cỏ tanh mùi cá (
Cang mục bản thảo của Lý Thời Trân), hay trấp thái, tử trấp, trấp thảo.
Theo sách Nam dược thần hiệu rau diếp cá vị cay, tanh (có mùi tanh như cá), tính mát, hơi độc, chữa chốc đầu, ghẻ lở, đau răng... Sách Bản thảo cương mục cũng nói tương tự.
Xin giới thiệu một số phương chữa bệnh có dùng diếp cá:
Hỗ trợ điều trị sốt xuất huyết: rau diếp cá, lá rau ngót, lá cỏ mực mỗi thứ 100g, sắc đặc chia uống làm nhiều lần trong ngày.
Chữa bệnh trĩ: rau diếp cá dùng ăn sống hàng ngày, kết hợp lấy diếp cá giã nát và rịt vào nơi bị trĩ, dùng băng dính rịt lại mỗi ngày 1-2 lần rất tốt.
Nếu trĩ đau nhức thì lấy diếp cá nấu sôi đổ ra chậu để xông hậu môn, đến lúc nước còn ấm thì ngâm và rửa sạch vùng hậu môn bằng nước đó, sau lại giã rau diếp cá rịt vào chỗ bị trĩ và băng lại.
Chữa mụn nhọt sưng đỏ: lấy vài lá diếp cá rửa sạch, giã nát, khi đi ngủ rịt vào mụn nhọt băng lại, sáng dậy bỏ ra, làm vài lần sẽ mau khỏi.
Chữa vú sưng tắc sữa: dùng 20g cây diếp cá khô, táo đỏ 10 quả. Đổ vào 600ml nước, sắc còn 200ml, chia đều 3 lần uống trong ngày.
Hoặc rau diếp cá 10 lá, rửa sạch giã nhuyễn, dùng vải mỏng hoặc giấy xốp gói đắp lên mắt sẽ khỏi.
Chữa viêm tuyến sữa: lá diếp cá 30g, lá cải trời 30g (tức hạ khô thảo nam) giã nát, thêm chút nước sôi để nguội vắt lấy nước cốt uống còn bã chưng nóng với giấm rịt vào nơi sưng đau vài lần là khỏi.
Chữa đái buốt đái rắt: rau diếp cá, rau má, rau mã đề mỗi thứ 50g rửa sạch, vò nát lọc lấy nước trong uống nhiều ngày sẽ khỏi.
Chữa trẻ nhỏ lên sởi: rau diếp cá một nắm sao sơ, sắc uống sẽ tiệt nọc không tái phát.
Chữa viêm phổi do sởi: rau diếp cá, rau dền đỏ, lá đậu săng, cam thảo đất mỗi thứ 15 - 20g. Đổ 3 bát sắc còn 1 bát chia 3 lần uống trong ngày.
Lưu ý: trường hợp này chỉ dùng trong điều kiện xa cơ sở y tế hoặc dùng kết hợp với điều trị Tây y.
Chữa kinh nguyệt không đều: lá diếp cá 30-40g sắc uống thường xuyên sẽ khỏi.
Chữa chứng âm thư phát ở lưng: lấy rau diếp cá giã nát vắt lấy nước cốt bôi lên chỗ lưng đau. Hoặc dùng lá chuối tươi gói lại, nướng chín rồi đắp vào chỗ đau. Nhớ chừa một lỗ chính giữa vùng đau để hơi độc tiết ra. Thay đổi nhiều lần trong ngày sẽ kết quả.
BS. HOÀNG XUÂN ĐẠI