Kinh nghiệm của
Nhật Bản trong tổ chức chính quyền địa phương, thực trạng chính
quyền địa phương ở
Việt Nam hiện nay và những khuyến nghị là nội dung được trao
đổi tại Hội thảo khoa học
kinh nghiệm tổ chức chính quyền địa phương ở Nhật Bản
diễn ra trong 2 ngày 22-23/8.
Hội thảo do Văn phòng Quốc hội phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản tại
Việt Nam (JICA Việt Nam) tổ chức.
Hội thảo là cơ hội để Việt Nam lắng nghe những kinh nghiệm của Nhật Bản về tổ
chức chính quyền địa phương, phục vụ cho sửa đổi Hiến pháp năm 1992.
Trưởng đại diện JICA Việt Nam Mori Mutsuya nhận định chính quyền địa phương đóng
vai trò hết sức quan trọng. Ở Nhật Bản có xu hướng chính quyền Trung ương giảm
dần quyền hạn, trao quyền cho chính quyền địa phương.
Tại hội thảo, các chuyên gia đến từ Nhật Bản cho biết nước này thực hiện chế độ
tự trị địa phương và điều đó được Hiến pháp bảo đảm. Chính quyền địa phương có
Hội đồng gồm các ủy viên được bầu công khai, có quyền biểu quyết về ngân sách và
quyền lập pháp trong phạm vi cho phép của pháp luật, việc giải quyết công việc
hành chính do người đứng đầu (được bầu trực tiếp) thực hiện, tỷ lệ đảm trách các
công việc và dự án của chính quyền địa phương là rất cao.
Giáo sư Koda Masaharu đến từ Trường Đại học Chuo cho biết, để đảm bảo tự trị địa
phương, có hai yếu tố quan trọng là tự trị tổ chức và tự trị
người dân. Phải
nâng cao được năng lực các tổ chức chính quyền địa phương và năng lực người dân,
để ý chí, nguyện vọng của người dân được phản ánh vào trong các chính sách và
trong các hoạt động của chính quyền địa phương.
Nhật Bản luôn coi trọng sự tương tác qua lại giữa chính quyền địa phương với
người dân, có sự tiếp xúc trực tiếp giữa lãnh đạo chính quyền địa phương và
người dân để nắm bắt mong muốn của nhân dân; thường xuyên
trao đổi giữa các
thành viên của Hội đồng Nhân dân địa phương với người dân hoặc tổ chức các buổi
trao đổi, nói chuyện giữa người dân thường với các trí thức - những người có học
vị cao,
hiểu biết về luật lệ, quy định để người dân có hiểu biết sâu sắc hơn.
Sự tham gia của người dân trong quản trị địa phương tại thành phố Higashimurayam
là minh chứng rõ rệt cho các ý kiến của giáo sư Koda.
Thị trưởng thành phố, ông
Watanabe Takashi cho biết kinh nghiệm hay của ông là mỗi tháng một lần tiếp xúc,
trao đổi trực tiếp với người dân để có cơ sở thiết thực cân nhắc trong thực hiện
chính sách. Thành phố tổ chức các cuộc trưng cầu ý kiến của người dân liên quan
đến các chính sách đưa ra, tổ chức các cuộc hội thảo và chỉ định ngẫu nhiên một
số cá nhân tham gia vào quá trình hoạt động hành chính. Việc lựa chọn được thực
hiện ngẫu nhiên dựa trên danh sách cư dân của thành phố.
Người dân thành phố
không chỉ được tham gia đóng góp xây dựng chính sách, mà còn được đánh giá kết
quả thực hiện chính sách đó, các dự án, chương trình tạo nên một vòng khép kín
để người dân có thể nhận thấy chính sách do mình quyết định mang lại hiệu quả
như thế nào.
Những nội dung thảo luận chuyên sâu sẽ tiếp tục được thành viên Ban biên tập dự
thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và các chuyên gia Việt Nam, Nhật Bản đề cập tại
buổi tọa đàm sáng 23/8./.