Có nhiều tên gọi: chai chân, mắt cá, dày sừng, mảng cứng...
Tây y gọi Durillon-Cor. Mảng cứng có thể nổi rõ trên mặt da.
Nguyên nhân
Có nhiều. Ở chân: do đi chân không, đi giầy dép chật, ngồi
thiền, giẫm phải gai, sạn lặn sâu trong da thành cục u, tăng sinh lớp sừng có
nhân “mắt cá”... Ở tay: do tì, ép, cọ xát, cầm nắm, va đập nhiều... thành chai
da. Song, cũng còn tại cơ địa ở người có phản ứng đặc biệt với lớp sừng thượng
bì, hoặc cả lớp sâu trung bì, hạ bì.
Tác hại
Nhiều mức độ. Nhẹ nhất: trông “vướng mắt” mất thẩm mĩ. Các
quý ông, quý bà ngồi thiền nhiều, ở mắt cá nhân, mu bàn chân... nổi cục. Thâm
đen từng đám da, coi chừng lâu ngày da... chết, hoại tử... Thật khó chịu với
các mảng chai ở lòng bàn tay, bàn chân, ở các đốt các ngón, cạnh móng... Người
bệnh gan mật thì trong phần thịt ở đốt đầu ngón tay vô danh (đeo nhẫn) nổi cộm
một cục cứng.
Ở chân, nặng thì đi lại khó khăn, không đi được xa, mang vác
nặng... nhỡ dẫm phải sỏi, mô đất cục đá thì đau nhói tận óc. Bị biến chứng như
mưng mủ thì đau phát sốt, nổi hạch trên bẹn... Có khi không biết bệnh gì.
Đi đứng chậm chạp, kém tự tin, mất phong độ và chất lượng
cuộc sống giảm sút.
Cách chữa nguy hiểm
Đừng để “nước đến chân mới nhảy”. Nhiều bà con đi rừng bàn
chân rỗ như tổ ong. Có người ngồi... buồn lấy gai ở cây có gai, với con dao,
cái nhíp-lể, khoét, cậy, bẩy như đánh gốc cây, lấy ra một mắt cá to tròn như
hạt ngô, để lại dưới gót chân một lỗ sâu có chỗ rơm rớm máu. Cực kì nguy hiểm
bởi dễ bị nhiễm trùng máu, phải cưa cắt chân.
Lại có người lớp chai... lộ thiên, trông “ngứa mắt”, lấy dao
sắc lạng gọt dần lớp sừng. Đâu là giới hạn chai sừng và thịt mềm khó biết.
Chẳng may chạm vào mao mạch, mạng thần kinh bao quanh mảng cứng thì thật nguy
hiểm. Nhẹ là nhiễm trùng mưng mủ... Rồi, có người lấy vôi tôi, xà phòng trộn
thành một thứ kem hỗn hợp, dùng kim băng trích, trọc tí chút để bôi lên cho
nhanh tác dụng thế cũng nguy hiểm lắm!
Kinh nghiệm phòng trừ
Từ kinh nghiệm bản thân, chúng tôi khẳng định trái với một
số văn y rằng chai chân không thể giải quyết dứt điểm mà chỉ làm giảm độ dày
sừng... Bằng cớ là chừng hơn năm nay tôi bị một mảng cứng cỡ đốt ngón tay, hình
dẹt, nổi chính giữa rìa ngoài bàn chân phải, ban đầu ở 1/3 gần ngón chân út,
sau chữa, lùi dần xuống gót chân rồi tan.
Mảng thứ hai đáng ngại, phát hiện ra khi đi bộ trên máy,
thấy gợn gợn, tức tức, sờ tay thấy nó dài gấp rưỡi đốt ngón tay, cộm lên dưới
lớp hạ bì, ở giữa - cạnh phần thịt nhô cao dưới gót bàn chân. Nay cả hai đã
biến mất sau nửa năm xử lí.
Trị nhiều cách có lẽ mỗi cách đều ít nhiều có tác dụng. Đi
trên mặt máy độ ráp nhám cao, cố ý chà xát mạnh bàn chân. Dùng con lăn-dụng cụ
mát-xa có gai nhọn lăn sát nhiều lần, ngày ngày, dăm mười phút, kết hợp dùng
ngón tay cái, vật tù đầu, day ấn vào mảng cứng.
Có sách nói ngâm chân có mảng cứng vào nước ấm pha xà phòng,
bồ kết cho mềm chỗ chai, bỏ bớt lớp sừng. Tôi nghiệm: xát nước quả chanh tươi
nhiều lần tốt hơn.
Thuốc dạng kem bôi “bạt sừng” nhiều loại, rẻ như
Ben-zo-sa-ti của Công ty Dược Tra-pha-co chẳng hạn, tốt. Dân gian có ba bài vị:
hạt gấc 10 hạt, xà phòng đóng bánh 100g, vôi bột 50g. Gấc bóc vỏ, sao vàng tán
nhỏ. Vôi cho ít nước. Xà phòng giã nhuyễn. Ba thứ luyện đều, nhuyễn thành khối
thuốc dẻo, đưa vào nhiệt độ chừng 60 độ C cho mềm. Rửa sạch cả vùng chai, bôi
dung dịch thuốc lên mảng chai, tránh vùng da thịt chung quanh kẻo rát bỏng.
Mảng cứng nhẹ chỉ 2-3 lần, thuốc ngấm, chai biến mất.
Nhiều dân tộc trên thế giới thường dùng lớp bẹ củ hành tươi
lấy băng sạch rịt mảng chai một ngày đêm, phần cứng mềm ra, quanh gốc cứng
trắng nhợt, chai tự rụng. Hoặc, trứng gà luộc, bỏ lòng trắng, lòng đỏ bỏ vào
muối kim loại đun nóng chảy thành dầu lỏng, nhỏ giọt lên mảng chai vài ngày.
Chai tự tiêu. Lại có cách đơn giản, hoà nước muối đặc 15-20%, ngâm chỗ chai 30
phút, 20 lần ngâm sẽ hết chai.
Nhất cử lưỡng tiện
Con người - một “vũ trụ nhỏ”, mọi cơ quan bộ phận đều quan hệ
đến nhau. Day, bấm, lăn... mảng chai chỗ này lại chữa bệnh chỗ khác. Như nốt
chai ở ngón tay vô danh (nói trên phần tác hại), mà da thịt mềm nhẵn trở lại
thì gan, mật, trụy, lách cũng giảm hết các triệu chứng đau, có thể khỏi
bệnh-như sách của Mỹ đã công bố.
Cái thứ u chai này-một thứ bệnh “chưa chết ai”, nên xã hội
còn ít quan tâm, vậy mà lại nhiều người bị, thật khó chịu, giảm đi chất lượng
cuộc sống vốn có. Quý vị thử “tự làm bác sĩ”. Chúng tôi quan niệm phòng trị một
bệnh phải chữa toàn thân bằng tập luyện kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt,
lao động, nghỉ ngơi hợp lí, lối sống lành mạnh, khoa học.
Theo Trịnh Tố Long - Người Cao tuổi