Thầy thuốc nam tự chế thuốc trừ sâu... uống được
Sinh ra và lớn lên ở làng thuần nông Hùng Bạch thuộc xã Thành Công (huyện Khoái Châu, Hưng Yên), năm 20 tuổi, Lê Văn Đáo đi thanh niên xung phong trên mạn Đình Lập, Quảng Ninh. Anh lính trẻ Lê Văn Đáo đến với việc chữa bệnh bằng thuốc nam hết sức bất ngờ. Năm 1979, trong trận chiến bảo vệ vùng biên ở bản Chắt, Hà Lầm (trước đây thuộc Quảng Ninh, nay thuộc Lạng Sơn), bản sơ tán hết, chỉ sót hai ông bà già. Thấy cảnh ông ốm nằm bẹp, bà ở lại chăm, lương thực chẳng có gì ngoài nồi cháo sắn, Đáo xin hậu cần cho họ ít gạo, mắm tôm rồi hỏi sao hai cụ không di tản. Ông lão trả lời hai cụ không có con cháu nên sống ở đây, mà chết cũng ở đây rồi bảo bà lấy cái ống đồng ra. Ông lão lấy ra từ ống đồng bé bằng cổ tay một cuốn sách, rồi bảo: "Mày (ông Đáo- PV) cầm quyển sách này phòng khi người nhà bệnh thì biết đường mà chữa. Mày cứ theo dõi ký hiệu, để ý cây quả sẽ dò ra. Nhưng cuốn sách cũ quá nên bị nát vụn hết, chỉ còn sót lại 4 trang ở phần chữa tai mũi họng, nấm, xoang, sâu răng.
"Gã gàn” Lê Văn Đáo rót thuốc trừ sâu tự chế để nếm.
Năm 1982, Lê Văn Đáo về quê, vì kinh tế thời bấy giờ còn khó khăn nên ông phải dốc sức lo cái ăn, chưa có cơ hội để bốc thuốc chữa bệnh cho mọi người. Để tránh cho thảo dược ẩm mốc, ông cất chúng vào thùng gạo trong nhà, đợi có dịp thì mang ra dùng. Thế nhưng chính việc cất thảo dược vào thùng gạo lại là cơ duyên để ông đến với việc chế thuốc trừ sâu. Một lần, khi ông kiểm tra thùng gạo, ông phát hiện thấy một điều lạ xảy ra. Thùng gạo ông cất thảo dược không hề mọt trong khi mở thùng gạo không có thảo dược bên trong thì mọt và bướm đậu đầy. Một ý tưởng chợt lóe lên, ông nghĩ: "Cây cối cũng như con người. Người bị bệnh tổ đỉa, hắc lào cũng giống như lúa bị đạo ôn, khô vằn vậy. Mình có thể chữa bệnh cho người thì tại sao lại không thể trị bệnh được cho cây?!...".
Từ đó, ông mày mò thử nghiệm để chế một loại thuốc sâu sinh học hoàn toàn bằng thảo dược. Ông bảo rằng: "Có những thứ độc cộng hưởng với nhau càng độc nhưng cũng có thứ lành cộng với nhau lại sinh độc như mật ong trộn tỏi, ăn thì thấy ngọt lừ nhưng nuốt vào là phải đi viện cấp cứu". Về công thức của thuốc trừ sâu thảo dược, ông chỉ tiết lộ thành phần chính gồm ấu tầu, mã tiền, bồ kết, hạt cau già, ớt hoặc hạt tiêu, tỏi tía, gừng ta, kết hợp với một số thảo dược bí mật nữa ngâm với cồn hoặc rượu 90 độ trong 6 tháng. Cứ 7 lít dung dịch khi ngâm sẽ chắt lại được 5 lít thuốc sâu đủ phun cho một mẫu ruộng.
Suốt 30 năm nay, ông Đáo đã miệt mài, thử nghiệm để có được công thức chuẩn của thuốc trừ sâu và ông đã khẳng định: "Thuốc trừ sâu thảo dược có thể diệt được các loại sâu hại lúa và hoa màu". Trong quá trình thử nghiệm tác dụng của thuốc, ông Đáo đem mấy con gà, con lợn trong nhà lần lượt làm chuột bạch, thậm chí ông còn nếm để biết nồng độ. Nhưng lạ lùng, thuốc trừ sâu do ông Đáo chế ra không hề gây chết cho động vật. Để chứng minh cho điều mình nói, “lão gàn” rót thuốc trừ sâu ra chén uống trà, sau đó tu một hơi trước sự ngỡ ngàng của chúng tôi. Ông cười, 30 năm nay, tôi nếm thuốc trừ sâu mà có sao đâu. Thuốc trừ sâu chỉ có tác dụng phụ là gây khé cổ, mất giọng trong thời gian ngắn vì thảo dược được ngâm trong rượu, cồn có nồng độ cao.
Sản phẩm chưa có "bà đỡ"
Sản phẩm của ông Đáo đặc biệt là thế, việc ông chế được thuốc trừ sâu từ dược thảo, không độc hại cho con người không chỉ bà con trong vùng mà nhiều nơi biết đến. Tuy nhiên, sản phẩm này lại chỉ sản xuất được ở quy mô rất nhỏ. Ông chỉ dám sử dụng trong việc phun trừ sâu cho gia đình mình vì không có "bà đỡ", không có cơ quan tổ chức nào đứng ra nghiên cứu đầu tư phát triển và nhân rộng. Ông cũng chưa dám tiết lộ những thành phần bí mật còn lại trong bài thuốc trừ sâu tự chế.
Ông Đáo chia sẻ: "Việc tự chế thuốc, phun thuốc ấy mới chỉ áp dụng ở nhà. Tôi không thể giải thích giúp bà con xem nguyên lý chữa bệnh của các nguyên liệu ấy thế nào thì khó thuyết phục lắm. Vả lại, bây giờ người ta vẫn bảo tôi là gàn dở. Lỡ tôi nói ra, người ta làm theo không đúng, chết người thì tôi gây nên tội. Nếu được các nhà khoa học kiểm nghiệm và công nhận loại thuốc trừ sâu của tôi thật sự hiệu nghiệm và không độc hại thì tôi sẽ chia sẻ rộng rãi để bà con cùng áp dụng theo".
Ban đầu, khi thấy ông tự mình thí nghiệm thuốc trừ sâu tự chế, mọi người, kể cả vợ ông cũng cho là ông gàn dở. Nhưng sau 10 vụ lúa dùng thuốc trừ sâu do chính ông chế ra, nhà ông không mất mùa vụ nào nên mọi người cũng hết lời ra tiếng vào. “Cùng cấy 1 giống lúa dùng thuốc hóa học thu 2,4 tạ/sào, còn phun thuốc thảo dược cũng thu 2,2 tạ/sào, nhưng bán 20kg thóc chênh lệch ấy chưa chắc đã đủ mua thuốc trừ sâu hóa học. Thuốc trừ sâu thảo dược còn diệt được cả trứng, sâu non và sâu trưởng thành, đặc biệt diệt trừ rầy nâu hiệu quả. Thuốc không gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước, mỗi vụ cũng giảm được 40- 50% chi phí. Tuy nhiên, tôi chỉ tiếc là sau gần 30 năm mày mò, 10 năm thử nghiệm thì đến nay vẫn chưa có đơn vị, tổ chức nào kiểm nghiệm và công nhận cho loại thuốc của tôi để tôi có thể chia sẻ rộng rãi hơn cho bà con”, ông Đáo chia sẻ.
Ông Lê Văn Thung, Chủ tịch xã Thành Công cho biết: "Ông Đáo là một người chữa bệnh xoang, trĩ, nấm bằng thuốc nam rất tốt. Chính vợ tôi cũng là một bệnh nhân đến nhờ ông Đáo cắt thuốc. Ngoài ra, việc ông Đáo áp dụng thuốc trừ sâu thảo dược có hiệu quả trong việc phun trừ sâu hại cho lúa và hoa màu trong vườn của ông là chính xác. Tuy nhiên ông Đáo không dám phổ biến, cũng như không dám áp dụng phun rộng rãi cho những hộ gia đình khác vì lý do thuốc của ông chưa được kiểm nghiệm. Địa phương mong các cấp, các ngành nghiên cứu, nếu được sẽ sản xuất để thuốc trừ sâu thảo dược của ông Đáo có thể sử dụng đại trà cho bà con Hưng Yên và trên cả nước".