Như trong "Thần nông bản thảo kinh", bộ sách thuốc đầu tiên của Đông y, ghi chép
tác dụng của 365 vị thuốc, trong số đó có đến 49 vị thuốc có tác dụng tăng cường trí óc (thuốc ích
trí). Ví dụ, viễn trí có khả năng làm cho tai thính mắt tinh, mạnh trí, chống quên; nhân sâm có tác
dụng "khai tâm ích trí", "an tinh thần", "định hồn phách" v.v...
Đặc biệt là, trong số 49 vị thuốc ích trí đó, có tới 23 vị thuốc (chiếm 47%) chính
là những thức ăn hàng ngày ! Nay chỉ xin giới thiệu một vài món ăn - bài thuốc tương đối đơn giản,
có thể áp dụng ngay trong điều kiện gia đình.
Các món cá
Cá được khoa học coi như "lương thực của bộ óc". Cá có thể chế biến theo nhiều
cách, nhưng để bổ não tốt nhất nên nấu thành các món canh, món hấp hoặc món hầm.
1. Canh cá chép bí đao
Cá chép 1 con, bí đao 1kg; đường, rượu, gừng, hành, dầu lạc, hồ tiêu, gia vị ...
mỗi thứ một chút.
Bí đao đem rửa sạch, thái lát. Cá cạo bỏ vây, bỏ mang và nội tạng, đem rán trong
dầu lạc cho đến khi chuyển sang màu vàng nhạt. Sau đó cho thêm nước, bí đao, đường, rượu, gừng,
hành vào nấu cho đến khi chín kỹ. Lấy hành và gừng ra, trộn thêm chút hồ tiêu và gia vị là
được.
2. Cá trắm hấp
Cá trắm tươi 1 con (khoảng 500g), gừng, đường, muối iôt, dầu lạc, tỏi, xì dầu ...
mỗi thứ một chút.
Cá bỏ mang và nội tạng, cá cái giữ lại trứng, cá đực giữ lại tinh nang. Rửa sạch
cá, lấy chút muối xát đều, khoảng 5 phút sau rửa sạch muối rồi đặt cá lên một chiếc đĩa to, phủ
gừng thái lát lên trên. Xì dầu, tỏi và đường cho vào một cái bát con đặt lên mình cá. Tất cả cho
vào nồi hấp chín. Chắt lấy nước cốt từ đĩa cá, bỏ gừng và rắc hồ tiêu lên. Trộn nước cốt với xì dầu
trong bát con, thêm chút dầu lạc vào đun sôi, rồi tưới lên thân cá là được.
Các món vừng
Vừng được khoa học xếp vào một trong số 8 loại thức ăn chủ yếu có tác dụng bổ não
và tăng cường trí lực.
1. Bột vừng - ngó sen
Vừng đen 500g, ngó sen, gạo tẻ, sơn dược khô (củ mài) - mỗi thứ 500g.
Tất cả đem sấy khô, sao vàng, tán mịn, trộn đều, cho vào lọ nút kín để dùng dần.
Ngày dùng 2-3 lần, mỗi lần khoảng 30g, hoà với nước sôi, trộn thêm chút đường cho đủ ngọt.
Tác dụng: Bổ não, chữa chứng đầu óc mệt mỏi, hay quên, kém ăn, chân tay ngại cử
động.
2. Cá rán tẩm vừng
Cá nạc 600g, vừng đen 100g, trứng gà 4 quả; bột mì, hành, gừng, hồ tiêu, rượu, dầu
lạc, dầu vừng mỗi thứ một ít.
Cá bỏ da, thái thành miếng nhỏ, vừng đãi sạch để cho khô nước; hành thái thành
đoạn ngắn. Muối, hành, gừng, hồ tiêu, dầu vừng trộn đều với rượu, cho cá đã thái vào ngâm. Khoảng
nửa tiếng sau lấy cá ra, bao một lớp bột mì mỏng, tưới nước trứng đã trộn đều lên trên, sau đó rắc
vừng lên hai mặt. Đổ dầu lạc vào chảo, đun cho dầu chín kỹ rồi cho cá vào rán nhỏ lửa, khi cá chín
thì vớt bầy lên đĩa.
Tác dụng: Đây là món ăn ngon, có tác dụng bổ não, ích trí; Có thể áp dụng cho mọi
độ tuổi.
3. Rượu vừng bổ não
Vừng đen 1000g, ý dĩ 1000g, can địa hoàng (củ sinh địa khô) 250g. Tất cả cho vào
trong túi vải ngâm với 3 lít rượu thấp độ, nút kín, ngâm trong 5-7 ngày là có thể dùng được. Mỗi
ngày uống 2-3 lần, uống lúc đói bụng, mỗi lần 1 chén con.
Tác dụng: Chữa chứng hay quên, mệt mỏi, chân tay không có sức, lưng đau gối
mỏi.
Thịt và trứng chim cút
Theo phân tích của các nhà dinh dưỡng, hàm lượng protein trong thịt chim cút cao
hơn trong thịt gà khoảng 20%; hàm lượng các sinh tố (A, B, C, D, E, K) cũng cao hơn thịt gà. Đặc
biệt là, hàm lượng cholesterol trong trứng chim cút lại thấp hơn trứng gà và trong trứng chim cút
còn chứa cả rutin, cephalin và một số kích thích tố cần thiết cho hoạt động của não.
1. Canh chim cút long nhãn
Chim cút 2 con, bỏ lông và nội tạng, đậu đỏ (xích tiểu đậu) 30g, long nhãn 10g,
gừng 3g; thêm nước nấu chín ăn liên tục trong nhiều ngày.
Tác dụng: tăng cường tiêu hoá, chữa chứng hay quên (kiện vong)
2. Canh đỗ trọng chim cút
Chim cút 2 con, bỏ lông và nội tạng, cho thêm kỷ tử 30g, đỗ trọng 15g; Cho nước
vào đun kỹ, uống nước cốt và ăn thịt chim cút; Nếu có điều kiện, nên thường ăn món này.
Tác dụng: bổ can thận, mạnh gân cốt, ích trí não. Thích hợp với những người lưng
và gối hay đau nhức, thường váng đầu, ngại suy nghĩ, hay quên.
3. Trứng chim cút luộc với hà thủ ô và sinh địa
Trứng chim cút 2-5 quả, hà thủ ô 30g, sinh địa 15g, nước khoảng 600-700ml. Tất cả
cho vào nồi đun đến khi trứng chín; lấy trứng ra bóc bỏ vỏ rồi lại cho vào nồi đun thêm một lát; Ăn
trứng và nước chia ra 2 lần uống. Hàng ngày hoặc cách một ngày ăn và uống một lần.
Tác dụng: Chữa suy giảm trí nhớ, đầu váng, tai ù, tóc bạc sớm, già trước tuổi.
4. Chim cút nấu với hoàng kỳ
Chim cút 2 con, bỏ lông và nội tạng, đẳng sâm 20g, hoàng kỳ 20g, gừng tươi 3g;
Thêm nước vào nấu chín; Ăn thịt chim và uống nước; Có thể thêm hành và gia vị cho vừa khẩu vị.
Tác dụng: Chống chứng hay quên ở người già. Còn có tác dụng chống mệt mỏi, không
muốn ăn uống, đại tiện lỏng và dùng để bồi dưỡng cho phụ nữ mới sinh nở hoặc người mới khỏi bệnh
đang trong thời kỳ hồi phục.
Cháo long nhãn
Cùi nhãn 20-30g; hồng táo (táo tàu) 10 quả; gạo tẻ 50g; đường trắng vừa đủ
ngọt.
Nhãn bóc bỏ vỏ và hạt chỉ lấy cùi; cùng với táo và gạo tẻ đem nấu thành cháo. Ăn
khi cháo còn nóng. Mỗi ngày ăn 1 lần, liên tục trong 2 tuần.
Tác dụng: Dưỡng tâm, an thần, kiện tỳ, bổ huyết, ích trí. Sách Lão lão hằng ngôn
viết: cháo long nhãn có tác dụng bổ tỳ vị, dưỡng tâm ích trí, thông thần minh, yên ngũ tạng, hiệu
quả rất lớn. Thích hợp với chứng tâm tỳ lưỡng hư (tạng Tâm và tạng Tỳ suy yếu), mất ngủ, hay quên,
thiếu máu, tỳ hư tiết tả (ỉa chảy do chức năng tiêu hóa suy giảm), thể chất suy yếu, không thể suy
nghĩ lâu, uống lâu có tác dụng ích trí.
Cháo khiếm thực
Khiếm thực 30g; gạo tẻ 50g.
Khiếm thực bóc bỏ vỏ, cùng với gạo tẻ đem nấu thành cháo. Mỗi ngày ăn 1 lần, liên
tục trong 2 tuần.
Tác dụng: Bồi bổ tinh tủy, dưỡng tâm an thần, mạnh ý chí, thính tai, sáng mắt. Chủ
trị người bẩm sinh yếu ớt hoặc do làm lụng mệt nhọc quá sức dẫn đến chứng hồi hộp, trống ngực, hay
quên, mệt mỏi đuối sức, tai ù đầu choáng, không tập trung được tư tưởng. Danh y Vương Hảo Cổ nói:
cháo gạo tẻ nấu cùng khiếm thực có tác dụng ích tinh cường trí, thính tai, sáng mắt.
AloBacsi.vn
Theo Lương y Huyên Thảo - Tiền Phong