Nấm hương - Loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Ảnh: N. N
Đương nhiên, những loại nấm có lợi cho sức khỏe khi dùng phải là loại không độc. Ở Việt Nam, khí hậu nhiệt đới gió mùa là điều kiện thời tiết rất thuận lợi đối với nhiều loại nấm ăn phát triển. Ngoài việc dùng nấm trong chế biến các món ăn, một số loại nấm còn được dùng để bào chế nhiều loại thuốc quý (như nấm linh chi), góp phần nâng cao sức đề kháng, đẩy lùi, phòng chống nhiều loại bệnh, trong đó có cả những bệnh nan y, ung thư. Không ít loại nấm có giá trị dinh dưỡng cao chẳng kém gì các loại thịt, trứng, cá…
- Nấm hương
Loại nấm này còn được gọi với cái tên nấm đông cô, hương cô, hương tín, hương tẩm; được mệnh danh là “hoàng hậu thực vật”, là “vua của các loại rau” (can thái chi vương). Loại nấm này rất có lợi cho sức khỏe với các tác dụng điều tiết chuyển hóa, tăng cường năng lực miễn dịch của cơ thể, ức chế tế bào ung thư, hạ huyết áp, giảm cholesterol máu, phòng ngừa sỏi mật và sỏi tiết niệu, trợ giúp tiêu hóa... Đây là thức ăn lý tưởng cho những người bị thiếu máu do thiếu sắt, cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, trẻ em suy dinh dưỡng.
- Nấm kim châm
Đây là loại thực phẩm được sử dụng phổ biến. Giống như nấm hương, loại nấm này có mùi vị thơm ngon, cung cấp hàm lượng cao protein, nhiều chất xơ, giúp dạ dày hoạt động hiệu quả hơn, đường ruột nhu động, phòng tránh và ngăn chặn tình trạng táo bón hay béo phì xảy ra.
- Nấm bào ngư
Loại nấm này còn được gọi với cái tên sò. Không giống các loại nấm khác, nấm bào ngư có thể chế biến thành món gỏi hay món mặn, kết hợp được với những thực phẩm khác tạo thành những món ăn ngon, tạo cảm giác ngon miệng. Nấm bào ngư có chứa protid, glucid, một số vitamin B3, PP, B5 (coenzym A), B9 (a xít folat), các khoáng chất magnésium, sodium, calcium potassium, phosphor, sắt, kẽm, đồng, sélénium rất tốt cho việc phòng ngừa và điều trị các bệnh về cao huyết áp, tim mạch, rối loạn tiêu hóa. Có nhiều protein, rất thích hợp cho người béo phì, người đang cần giảm cân.
- Nấm rơm
Loại nấm này rất gần gũi và quen thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt với những người dân quê. Nấm rơm thường có màu xám trắng, xám, xám đen. Ngoài sử dụng vào các bữa và món ăn, nấm rơm còn là nguyên liệu để làm thuốc. Trong nấm có chứa hàm lượng cao protein, tốt cho những người thừa cân, béo phì. Các vitamin A, B1, B2, PP, D, E, C, các khoáng chất và 7 loại a-xít amin mà cơ thể không tự tổng hợp được có trong nấm rơm giúp bồi bổ cơ thể, nâng cao sức đề kháng, chống lão hóa, béo phì,…
Hiện đã có các thực phẩm chức năng chế biến từ nấm rơm, hỗ trợ hiệu quả trong việc phòng chống và điều trị một số bệnh về rối loạn chuyển hóa, rối loạn lipid máu, các bệnh liên quan tới huyết áp cao, tim mạch, tiểu đường và đặc biệt là các căn bệnh ung thư nguy hiểm.
- Mộc nhĩ
Thông thường chẳng ai nghĩ mộc nhĩ là một loại nấm nhưng theo khoa học về Đông y, mộc nhĩ cũng thuộc họ nấm. Các nhà khoa học đã phát hiện, mộc nhĩ có chứa hàm lượng cao protit, cao hơn lượng protit trong sữa 6 lần.
Mộc nhĩ là loại thực phẩm gần gũi và có nhiều dưỡng chất. Ảnh: N. N
Các chất như lipid, glucid, canxi, photpho, sắt, chất xơ và các vitamin cũng được tìm thấy ở trong mộc nhĩ. Các chất này có tác dụng trong phòng chống xơ cứng động mạch hóa, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về huyêt áp cao, tim mạch, gan nhiễm mỡ, sỏi mật, sỏi thận, các bệnh ung thu.
- Nấm tuyết
Loại nấm này còn gọi là mộc nhĩ trắng hay ngân nhĩ. Có thể chế biến thành món ăn mặn hay món ăn ngọt. Nấm tuyết là thực phẩm giàu dinh dưỡng, cung cấp nhiều chất đạm, polysaccharid, giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể hoạt động tốt hơn, bảo vệ cơ thể chống lại tác hại của các tia phóng xạ. Các nghiên cứu cũng cho thấy polysaccharide A, B, C có tác dụng trong việc phòng chống u bướu, ung thư, hạ lipit máu, giảm cholesterol trong máu, bảo vệ gan, …
Nấm tuyết cũng là một dược liệu tốt cho phái đẹp. Polysaccharide, chất béo, sắt, protein có trong nấm tuyết giúp trị nám, tàn nhang, làm cho làn da trở nên sáng mịn và tươi trẻ, ngăn chặn quá trình lão hóa, giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn.
- Nấm tai mèo
Hay còn gọi là mộc nhĩ đen. Đây là một loại nấm ăn được có giá trị bổ dưỡng rất cao, có nhiều hoạt chất có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp giải độc và làm chậm sự lão hoá. Đặc biệt, với tính năng lượng huyết và hoạt huyết, mộc nhỉ đen là một loại thực phẩm làm thuốc rất quý có tác dụng làm giảm cholesterol và cải thiện tuần hoàn huyết.
- Nấm mỡ
Loại thực phẩm này có công dụng bổ tỳ, nhuận phế, hóa đàm, tiêu thực. Thích hợp cho những người chán ăn, mệt mỏi do tỳ vị hư yếu, sản phụ thiếu sữa, người viêm phế quản mạn, viêm gan mạn và mắc hội chứng suy giảm bạch cầu.
Nấm linh xanh còn biết tới như một thảo dược quý hiếm. Ảnh: N. N
Nấm mỡ rất giàu đạm, nguyên tố vi lượng và nhiều loại axit amin quý. Nó có tác dụng ức chế tụ cầu vàng, trực khuẩn thương hàn và trực khuẩn ecoli.
- Nấm mối
Là một loại thực phẩm quý hiếm, hương vị ngọt, thơm đặc trưng không loại nấm nào thay thế được. Nấm mối có hàm lượng dinh dưỡng tự nhiên, giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, chống lão hóa và có khả năng ức chế tối đa sự sinh trưởng của các virus.
- Nấm trâm vàng
Là một trong những loại nấm ăn ngon, được nổi danh từ rất lâu, nấm trâm vàng có mùi vị rất đặc trưng, thịt nấm ngon, mềm, bên trong có chứa tới 8 loại axitamin có tác dụng phòng chống ung thư rất tốt.
- Nấm mỡ gà
Thân cây nấm thuộc chất thịt, màu trắng ngả vàng, ăn có vị ngọt, nhiều chất dinh dưỡng. Đặc biệt nấm mỡ gà có hoạt tính chống ung thư, có tác dụng khống chế các tế bào gây ung thư.
- Nấm hải sản
Có màu trắng sáng, vị như hải sản, chứa nhiều protein và a-xít amin, rất tốt cho sức khoẻ, tăng cường sức đề kháng.
Nấm linh chi - loại thảo dược quý hiếm. Ảnh: N. N
- Nấm vị cua: còn có tên gọi là nấm Ngọc Tẩm. Đây là loại nấm có vị cua độc đáo. Nấm chứa chất lysine, arginine, dextran, có tác dụng phát triển trí óc (nhất là đối với thanh thiếu niên), kháng dịch, chống xơ gan, nâng cao thể lực để phòng bệnh.
- Nấm lim xanh
Loại nấm này nổi tiếng về việc chữa được bệnh ung thư, viêm gan. Đây là loại nấm quý hiếm và công dụng chữa bệnh của nó đã được kiểm nghiệm trên thực tế từ người dân sống gần rừng nguyên sinh ở Quảng Nam.
|
- Nấm Linh chi
Là loại thảo dược rất tốt, bổ sung dưỡng chất cho sức khỏe ở mọi lứa tuổi. Loại nấm này có tác dụng trị đau nhức, chống dị ứng, kháng viêm, kháng khuẩn, chống ung thư, kháng siêu vi, làm giảm huyết áp, trợ tim, làm hạ cholesterol, làm giảm xơ cứng thành động mạch, giúp thư giãn thần kinh, làm thư giãn bắp thịt.
Theo các chuyên gia Hội Đông y Việt Nam, có 6 loại nấm linh chi được nghiên cứu sâu về khả năng trị liệu đó là: nấm linh chi đỏ, đen, xanh da trời, trắng, vàng và tím. Trong đó, loại có tác dụng trị liệu tốt nhất và được dùng phổ biến nhất chính là nấm linh chi đỏ vì nó chứa nhiều dưỡng chất nhất, thúc đẩy sự làm việc của hệ thống miễn dịch, làm tăng sự hoạt động của cơ thể.
Một số hoạt chất tốt cho sức khỏe có trong nấm linh chi không tan trong nước nên cách dùng truyền thống - dùng linh chi thái lát dưới dạng thuốc sắc, canh thuốc… Nếu bỏ bã sẽ vô tình lãng phí những dưỡng chất quý giá là những bào tử nấm phủ trên bề mặt tai nấm. Đông y thường khuyên chế biến bằng cách nghiền nguyên cây nấm linh chi thành bột mịn, hãm với nước sôi và uống luôn cả bã, tuy hơi kỳ công và khó uống nhưng lại là cách dùng hiệu quả.
|
Nguyễn Nam (s/t)