Các Thầy Thuốc của thế hệ đi trước như Phạm
Ngọc Thạch, Đặng Văn Ngữ, Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Chung, Trần Hữu Tước, Đỗ Tất Lợi và thế hệ tiếp
nối như Tôn Thất Bách, Lê Thế Trung, Đặng Thuỳ Trâm vv .... đã để lại tấm gương sáng về y đức, cống
hiến trọn đời cho sự nghiệp y học và y tế của nước nhà.
Làm thế nào để người thầy thuốc trẻ hôm nay
thực hiện được lời dạy của Bác Hồ và xứng đáng với sự tôn trọng của người dân?
Nền kinh tế thị trường và những tác động tiêu
cực của xã hội ảnh hưởng không nhỏ đến người thầy thuốc. Hiện tượng "phong bì" phổ biến tại các
bệnh viện.
Những tác động tiêu cực dù ít, dù nhiều cũng đã làm xói mòn đạo đức, sự vươn lên làm chủ
tay nghề và việc chữa trị, chăm sóc người bệnh của người Thầy Thuốc. Người dân kêu ca nhiều về thái
độ ứng xử của nhân viên y tế tại các bệnh viện hiện nay, về tình trạng thiếu trách nhiệm, thờ ơ với
người bệnh của một bộ phận nhân viên y tế.
Điều này làm đau lòng và tổn hại đến danh dự của bất cứ
ai đã gắn bó cả cuộc đời với nghề nghiệp cao quý này, bởi với họ, không có đức thì không thể làm
nghề y.
Trong bối cảnh ngành y tế đang đẩy mạnh xã hội
hoá hiện nay, nhiều thách thức mới cũng đang đặt ra với những người làm công tác y tế. Hiện tượng
chảy máu chất xám xảy ra ngay chính trong ngành y.
Nhiều bác sĩ được cử đi đào tạo, nâng cao trình
độ, lẽ ra về với các bệnh viện tỉnh, huyện, nơi đã cử mình đi học, thì lại tìm mọi cách chạy về các
khu vực có bệnh viện lớn và thu nhập tốt hơn.
Ở các trường đại học Y, các chuyên khoa lao, tâm
thần, hay cả chuyên khoa nhi là lĩnh vực mà trước đây sinh viên rất thích học, thì nay cũng trong
tình trạng thiếu sinh viên trầm trọng, vì thu nhập ở những chuyên ngành này thấp hơn so với các
chuyên ngành khác.
Không ít sinh viên y khoa đã chấp nhận bỏ nghề, để làm việc bán thuốc cho các
công ty dược nước ngoài vì thu nhập cao hơn. Tình trạng thiếu nhân lực ở tuyến dưới đã đẩy y tế
tuyến trên vào tình trạng quá tải trầm trọng.
Điều đó không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ
người bệnh, không chỉ gây bức xúc cho bệnh nhân, mà còn gây bức xúc cho chính những người thầy
thuốc. .
Đáng mừng và đáng tự hào là dù đời sống còn gặp
khó khăn, trong đội ngũ những người làm công tác y tế vẫn có một số rất lớn những cán bộ y tế cần
mẫn hàng ngày, hàng giờ chăm sóc phục vụ người bệnh, cho dù phải đối mặt với nguy hiểm bởi nguy cơ
lây nhiễm rất cao.
Trong những vụ dịch nguy hiểm như viêm đường hô hấp cấp SARS, dịch cúm A H5N1,
có những y- bác sĩ thức trắng nhiều đêm bên giường bệnh, có những thầy thuốc quên ăn, quên ngủ với
hy vọng sớm tìm ra căn nguyên của những căn bệnh quái ác, giành lại sự sống từ tay tử thần, lại có
những y- bác sĩ hiến máu cứu bệnh nhân.
Mới đây thôi, trong vụ dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm hồi
cuối năm ngoái, các bác sỹ tại Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới, phải đếm từng cái "bỉm" của
bệnh nhân để xác định số lượng bệnh nhân tiêu chảy giảm hay tăng, để có sự điều chỉnh phương án
điều trị.
Nhiều bác sĩ ở lại trực dịch tại bệnh viện hơn 20 ngày không về qua gia đình. Căng thẳng,
vất vả, nhưng tất cả đều tự nguyện. Bởi họ hiểu rằng, sinh mạng của nhiều người đang đặt trong tay
họ.
Đối với đa số những người làm ngành y, thì việc
nâng cao y đức trước tiên là việc nâng cao tay nghề, nâng cao trình độ nghiên cứu, chẩn đoán, làm
chủ trang thiết bị hiện đại để có thể nhanh chóng tìm ra nguyên nhân gây bệnh, biện pháp điều trị
và cách điều trị.
Cùng với đó là việc nâng cao tinh thần trách nhiệm để tận tuỵ với người bệnh. Như
vậy, điều cốt lõi nhất của y đức vẫn là sự xuất phát từ lương tâm và trách nhiệm của những người
Thầy Thuốc. Những người thầy thuốc có y đức thì dù trong môi trường nào họ cũng sẽ hành động vì
tình người.
Cho nên, việc thường xuyên giữ gìn, bảo vệ, trau dồi y đức là điều cần thiết. Bên cạnh
đó, với một cơ chế làm việc khoa học, minh bạch về quyền lợi, nghĩa vụ, chắc chắn sẽ ngăn chặn được
sự suy thoái y đức của một bộ phận y- bác sĩ.
Với những sinh viên y khoa, hành trang đầu tiên khi
bước vào nghề là lời tuyên thệ trước Tượng Hypocrate - Y Tổ của Thế giới và Hải Thượng Lãn Ông - Y
Tổ của Việt Nam, "Coi nghề Thầy Thuốc mà họ đã chọn như một con đường cứu người và giúp
đời".
Người Thầy Thuốc mới ra trường chỉ là mới bắt đầu cho y nghiệp và y đạo của mình, vì vậy
cần phải rèn luyện, phấn đấu, tu dưỡng nhiều hơn nữa để trở thành một người Thầy Thuốc chân chính,
vừa có tài vừa có đức, xứng đáng với lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh "Lương y như Từ mẫu".
Đảng và nhà nước ta đã và đang có những điều
chỉnh về chế độ, chính sách đối với ngành ytế, để đời sống của người Thầy Thuốc được cải thiện tốt
hơn. Mong rằng tiếng thơm về y đức của ngành Y tiếp tục được gìn giữ và phát triển.
Theo Trường ĐH Y Hà Nội