Nguyên nhân của hiện tượng ngất
Theo Dân trí, ngất xỉu là tình trạng mất ý thức thoáng qua, người bệnh thấy hoa mắt, chóng mặt, mắt tối sầm và sau đó không nhận thức được xung quanh. Hiện tường này thường xuất hiện khi dòng máu đến não thấp hơn mức tối thiểu hay do huyết áp giảm đột ngột.
Có nhiều nguyên nhân gây ngất, gồm cả lành tính và bệnh lý tim mạch. Có một số nguyên nhân phổ biến sau:
- Ngất do phản xạ thần kinh tim, thường gặp nhất là do thần kinh phế vị
Trước khi ngất, bệnh nhân có cảm giác buồn nôn và toát mồ hôi, sau khi ngất thường thấy mệt mỏi. Phản xạ này có thể xảy ra khi quay cổ đột ngột, mặc áo cổ chặt hoặc bàng quang rỗng sau khi đi tiểu. Cũng có một số trường hợp hiếm gặp là sau khi ho hoặc cười to.
(Ảnh minh họa)
- Ngất khi thay đổi tư thế là hiện tượng phổ biến, xuất hiện khi thay đổi tư thế từ nằm hoặc ngồi sang đứng. Người già gầy yếu và bệnh nhân đái tháo đường, hoặc những người bị mất nước do thời tiết quá nóng dễ bị ngất khi thay đổi tư thế và chịu hậu quả nặng nề nhất.
- Ngất do rối loạn nhịp: xảy ra khi nhịp tim quá chậm (dưới 30 nhịp/phút) hoặc quá nhanh (180 nhịp/phút). Nếu ngất do rối loạn nhịp tim xảy ra ở bệnh nhân có bệnh tim mạch thì nguy cơ tử vong rất cao.
- Ngất ở bệnh nhân có bệnh tim mạch: Một số bệnh lý của cơ tim, van tim, mạch máu có thể gây ra ngất, nhưng nguyên nhân thường gặp nhất là nhồi máu cơ tim. Cần chú ý tìm nguyên nhân ngất ở bệnh nhân tim mạch bởi đó thường là dấu hiệu báo trước nguy cơ tử vong.
Những xét nghiệm cần làm
Cũng theo Sức khỏe và đời sống, một số tình trạng giống với ngất cần phải chẩn đoán phân biệt như: ngộ độc cấp, co giật, động kinh, hạ đường huyết, tăng thông khí... Tất cả các tình trạng này không có hiện tượng giảm tưới máu não.
Cần chẩn đoán phân biệt với các trường hợp giống ngất, xác định có bệnh tim thực tổn hay không và chẩn đoán nguyên nhân gây ngất giúp cho việc tiên lượng và có biện pháp dự phòng ngất có hiệu quả.
Khai thác tiền sử kỹ lưỡng, khám lâm sàng và ghi điện tâm đồ 12 chuyển đạo có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân trong 38 - 63% các trường hợp ngất. Đặc biệt là việc lượng giá các triệu chứng lâm sàng bằng các bảng điểm Calgary... giúp chẩn đoán phân biệt ngất do rối loạn nhịp tim hay ngất qua trung gian thần kinh.
Siêu âm tim giúp xác định một số bệnh tim thực tổn gây ngất. Nghiệm pháp bàn nghiêng là phương pháp có giá trị trong chẩn đoán ngất qua trung gian thần kinh.
Các phương pháp theo dõi điện tim như Holter điện tim, máy ghi biến cố (Event recorder) hay máy ghi điện tim cấy trong cơ thể rất có ích trong các trường hợp ngất nghi ngờ do rối loạn nhịp tim.
Các nghiên cứu cho thấy giá trị của máy ghi điện tim cấy trong cơ thể với 63 - 88% các trường hợp phát hiện được rối loạn nhịp tim gây ngất.
Thăm dò điện sinh lý tim có thể gây nên các rối loạn nhịp tim hoặc có bằng chứng của suy nút xoang, rối loạn dẫn truyền qua nút nhĩ thất nhưng không thể xác định được mối tương quan thực sự giữa ngất với những bất thường trên.
Phương pháp điều trị
Điều trị dựa vào nguyên nhân gây ngất với mục đích dự phòng ngất tái phát. Ngất do nguyên nhân tim mạch thường là nguy hiểm, có thể gây tử vong nhưng điều trị lại khá hiệu quả với các phương pháp: cấy máy tạo nhịp tim vĩnh viễn, cấy máy phá rung, can thiệp tái thông động mạch vành, phẫu thuật...
Trong khi đó, ngất qua trung gian thần kinh ít nguy hiểm nhưng lại không có phương pháp điều trị đặc hiệu như: chế độ ăn mặn, chế độ tập luyện để tránh tụt huyết áp tư thế, sử dụng một số thuốc như chẹn beta giao cảm, kích thích alpha giao cảm, corticoids...
| Tham khảo thuốc: Vitamin B9 Việc bổ sung acid folic phải được thực hiện dưới sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ trong điều trị thiếu máu ác tính nguyên hồng cầu khổng lồ. Vì triệu chứng thiếu acid folic dễ che lấp triệu chứng thiếu hụt B12 nên thường người ta dùng B12 trước để điều trị thiếu máu ác tính, nếu không hiệu quả sẽ chuyển sang dùng acid folic. |
Tú Liên
Theo GĐVN