Internet ngày một đông đúc, nên các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) bắt đầu tính phí truy cập trên từng GB, giới hạn sử dụng một số dịch vụ và giám sát dữ liệu.
Người dùng Internet ngày càng sử dụng nhiều dịch vụ băng rộng, trong đó có tải phim, game, sao lưu trực tuyến và nghe nhìn trực tiếp từ Internet, làm cho lưu lượng băng rộng ngày càng chật hẹp.
Phe ủng hộ người dùng cho rằng trước sau gì thì các ISP cũng sẽ xử phạt người dùng nào chiếm dụng đường truyền.
Trang SavetheInternet.com cho rằng người dùng Internet có thể sẽ phải trả phí phụ thu nếu dùng các chương trình mà ISP đánh giá là chiếm quá nhiều băng thông hoặc thậm chí sẽ bị cấm sử dụng các ứng dụng đó.
Tại Mỹ, nhu cầu sử dụng Internet tăng gấp đôi qua từng năm. Khi các ISP ngày càng chịu nhiều áp lực khi các ứng dụng như phần mềm chia sẻ tập tin và các nội dung đa phương tiện ngày càng phổ biến nên ISP phải “làm việc” với người dùng chiếm dụng băng thông.
Các ISP lớn phủ nhận hệ thống mạng của họ không thể đáp ứng được nhu cầu sử dụng Internet ngày một gia tăng. Comcast cho rằng mình rất thành công trong việc hỗ trợ các dịch vụ trực tuyến cho khách hàng trong vòng 10 năm nay và điều đó sẽ không thay đổi. Các ISP khác (gồm Charter Communications, Time Warner và Cox Communications) đều cùng chung ý kiến rằng mạng của họ cực kỳ mạnh và không có vấn đề về đường truyền.
Theo ABI Research, các nhà cung cấp dịch vụ không chịu công nhận đường truyền của mình có vấn đề vì không có nhà đầu tư nào thích dự toán tăng chi phí. Còn theo Gartner, ISP không muốn bỏ tiền để nâng cấp đường truyền nên họ phải hạn chế băng thông khách hàng sử dụng.
Dựng rào
Vài nhà cung cấp dịch vụ ở Mỹ đang cố gắng hạn chế người dùng băng thông hoang phí. Một số ISP khác đưa ra kế hoạch thu phí (dạng phân hạng) để đưa ra mức cước riêng cho từng cá nhân.
Chẳng hạn, Comcast chỉnh lại phần mềm chia sẻ tập tin, giảm tốc độ truyền dữ liệu đối với các ứng dụng (như BitTorrent). Bên cạnh đó, hãng cũng “cắt” cả những khách hàng “ngốn” nhiều đường truyền nhất với lý do một vài cá nhân sử dụng lượng đường truyền tương đương với cả một doanh nghiệp.
Comcast giải thích rằng nếu một người chiếm quá nhiều đường truyền sẽ làm chậm tốc độ của tất cả những người còn lại. Người dùng Comcast phản ứng mạnh mẽ khi hãng chỉnh sửa chương trình chia sẻ tập tin và đưa ra hạn mức băng thông cho người dùng cá nhân mà lại không nói rõ.
Trả theo GB
Time Warner Cable đang quản lý đường truyền bằng cách không tính phí khách hàng trên cước thuê bao cố định hàng tháng nhưng tính theo dung lượng người dùng sử dụng. Hãng lên kế hoạch đưa ra hệ thống thử nghiệm tính phí dựa trên mức tiêu thụ tại Texas, Mỹ vào cuối năm nay.
Theo bảng tính cước mới, người dùng nào vượt mức dung lượng quy định hàng tháng có thể sẽ phải trả thêm phí. Hiện kế hoạch tính cước chưa được ấn định nên công ty chưa đưa ra mức phí cụ thể.
Hạn mức sử dụng
Hiện Cox Communications đang áp dụng hạn mức sử dụng hàng tháng cho khách hàng và có quyền “cắt” Internet của người dùng sử dụng quá mức băng thông cho phép. Chính sách này của hãng có ghi rõ trên trang web.
Nếu người dùng Cox liên tục vượt hạn mức sử dụng thì Cox sẽ gửi e-mail hoặc gọi điện trực tiếp yêu cầu họ giảm lượng sử dụng lại hay nâng cấp lên mức dịch vụ cao hơn. Cox không cho biết đã từng “cắt” Internet của người dùng chưa.
AT&T thì xem xét để chặn nội dung ăn cắp qua mạng AT&T. Big Champagne (công ty nghiên cứu thị trường theo dõi các trang web chia sẻ tập tin) ước tính tài khoản peer-to-peer chiếm hơn ½ tổng băng thông Internet.
Vài tháng tới, các vấn đề về đường truyền sẽ được bàn ở quốc hội Mỹ khi quốc hội xem xét một dự luật quân bình Net (Net neutrality) do nghị sỹ Ed Markey đưa ra. (“Net neutrality” liên quan đến các quy tắc đối xử bình đẳng với tất cả truy cập Internet). Trong khi đó, Ủy ban truyền thông liên bang Mỹ (FCC) đã tăng cường điều tra việc khách hàng khiếu nại Comcast bí mật giảm tốc độ chia sẻ tập tin của người dùng.
Tranh luận về vấn đề quân bình Net (giữa phe ủng hộ truy cập Internet tự do và phe ISP quản lý đường truyền Internet) trở nên ồn ào hơn. Các ISP cho rằng đã đến lúc FCC phải kiểm tra lại chính sách lâu dài của Ủy ban về việc không cho ISP khóa chặn một vài ứng dụng cụ thể. FCC chỉ cho phép “quản lý mạng Internet một cách hợp lý”, nhưng ISP diễn dịch một cách, còn những người chủ trương quân bình Net lại theo cách khác.
Cox Communications cho rằng nếu các ISP không quản lý Internet thì sẽ mất tính ổn định. Cũng giống như mọi ISP liên quan đến việc này, Cox nhận thức rõ quản lý lưu lượng dùng Internet có rất nhiều hình thức khác nhau chứ không riêng gì việc khóa sử dụng, ví dụ như định hình lưu lượng (traffic shapping) và ưu tiên băng thông (traffic prioritization).
Ví dụ, Cox ưu tiên các ứng dụng như giao thức VoIP (cần kết nối Internet đảm bảo và ổn định), còn ứng dụng như e-mail thì không nhất thiết phải có kết nối như VoIP.
Phe quân bình Net tán thành việc quản lý mạng của ISP. Tuy nhiên, quản lý quá nghiêm ngặt sẽ đồng nghĩa với vi phạm nguyên tắc quân bình Net.
Còn phe bảo vệ quyền riêng tư lại lo lắng chuyện để lưu lượng Internet hợp lý thì các ISP phải xem xét, phân loại dữ liệu - nội dung trang web, tập tin tải hay giao tiếp VoIP. Cách này không khác gì hành vi “rình mò” vì họ không chỉ xem loại nội dung mà còn phải xem kỹ nội dung nữa. Nếu một ISP có kế hoạch nhận diện gói dữ liệu thuộc về e-mail, tải tập tin nhạc hay VoIP thì cái gì sẽ có thể ngăn họ theo dõi nội dung, đọc e-mail, xác định bài hát hay những gì người khác nói trong VoIP? Điều này giống như một nhân viên bưu điện mở từng lá thư và xem nội dung để xác định đó là thư, hóa đơn, thư tình hay thứ khác!
Những kẻ ngốn băng thông
Theo các ISP, thủ phạm chính chiếm băng thông là các ứng dụng chia sẻ các tập tin đa phương tiện như BitTorrent. Những chương trình này giống như những con robot có thiết kế hoàn hảo được lập trình để “ăn” hết sức và “ăn” tất cả những gì có thể.
Thậm chí ngay cả khi thói quen online của người dùng không thay đổi nhiều trong vòng vài năm trở lại thì những trang web và dịch vụ họ dùng đều khiến nhu cầu dùng mạng tăng nhanh. Càng có nhiều người tận dụng những dịch vụ “đói” đường truyền như vậy (ví dụ Apple TV Take Two, tải phim độ nét cao) thì các ISP càng gặp nhiều thách thức hơn.
Chưa sẵn sàng cho tương lai
Nếu tải phim HD hay xem TV trên những trang như Hulu.com và sao lưu trực tuyến cho PC trở nên phổ biến như nhiều công ty trong thung lũng Silison vẫn hằng mong thì các ISP sẽ gặp rắc rối lớn. Bây giờ, các ISP cần phải bỏ thật nhiều tiền để tăng mức băng thông cho tương lai. Theo Gartner, cả chất lượng dịch vụ và giá trị cho khách hàng sẽ tệ hại hơn nhiều trước khi được cải thiện.
Theo công ty giám sát mạng Keynote System, hiện nay, người dùng băng rộng hiếm khi cảm nhận được tác động của sự nghẽn mạng nếu không có một sự kiện nào đó xảy ra trên Internet hay cơ sở hạ tầng Internet bất ngờ bị tổn hại lớn. Keynote cho rằng người dùng hầu như không thể nhận thấy sự tắc nghẽn này.
Khi được hỏi về vấn đề này, không nhà phân tích nào đưa ra dự đoán khi nào mạng Internet bị chậm lại do nghẽn đường truyền. Và sẽ chẳng có gì ngạc nhiên khi các ISP vì muốn khách hàng nâng sử dụng gói dịch vụ cao hơn mà để mặc gói dịch vụ rẻ hơn tệ đi.
Một chuyên gia dự báo các ISP sẽ có một mức phí cao cấp cho khách hàng muốn dùng hệ thống mạng Internet được quản lý chặt chẽ hơn (không phải mạng có tốc độ cao hơn). Ví dụ, ISP sẽ chào mời dùng loại dịch vụ dành cho ứng dụng mạng ngang hàng không bị làm chậm hoặc loại mạng ưu tiên cho VoIP với một mức giá cụ thể.
Enderle Group nhấn mạnh các ISP vẫn còn rất nhiều băng thông ở mạng trục (back end). Thách thức thật sự đối với các ISP chính là phải cải thiện khả năng truy cập ở đoạn nối đến từng hộ gia đình (last mile) nhưng lợi nhuận của họ lại không nằm ở đó.
Khi phải lựa chọn tăng băng thông đường truyền hay tăng phí truy cập hàng tháng, các ISP sẽ luôn chọn tăng phí.
PC World Mỹ 05/2008