Bệnh từ hải sản
Bên cạnh các loại cua, tôm, cá khỏe mạnh vẫn có những con nhiễm ký sinh. Ký sinh thường trú ẩn
trong mai cua. Những người uống nước cua sống để chữa bệnh hoặc nấu canh cua, ăn cua hấp chưa chín
kỹ rất dễ bị nhiễm. Ký sinh trong tôm, cá thường nằm trong cơ, hệ tiêu hóa của chúng. Những người
thích ăn món gỏi cá sống, tôm sống, hàu sống đều có thể bị nhiễm ký sinh. Sau khi bị nhiễm, trứng
sán phát triển thành ấu trùng xuyên qua cơ hoành tạm trú ở phổi.
Trong khoảng từ 10 - 20 ngày,
người bị nhiễm thấy mệt, sốt nhẹ, ngứa và ho. Ho khạc đờm ra máu, thường xảy ra vào buổi sáng…
ThS-BS Lê Đình Vĩnh Phúc - Phòng khám nhiễm - Trung tâm Chẩn đoán y khoa Medic TP.HCM cho biết:
"Theo Tổ chức Y tế thế giới, có khoảng 22 triệu người mắc bệnh sán lá phổi. Ở nước ta, bệnh gặp
nhiều ở vùng sông hồ phía Bắc (cua ở các vùng này có tỷ lệ nhiễm nang trùng của sán lá phổi
cao)".
Ngoài sán lá phổi, trong các loại hải sản còn có giun lươn. Bệnh giun lươn được nhận biết khi có
những đường ngoằn ngoèo ở da, bầm máu, nổi mề đay. Người nhiễm bị đau bụng, tiêu chảy, ngứa hậu
môn, sụt cân nhẹ. Trường hợp nặng, có thể bị tắc ruột, viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng huyết…
Ký sinh từ heo, bò
Trong thịt heo và thịt bò đôi khi có nang ấu trùng chứa sán, người ta thường gọi là "gạo" vì
trông chúng giống hạt gạo nhưng dài và dẹp hơn, màu trắng đục. Ấu trùng sán khi vào cơ thể có thể
định cư ở ruột non hoặc "đi" khắp cơ thể, cư trú ở bất kỳ đâu. Đã có trường hợp ấu trùng sán nằm
trong não gây ù tai, chóng mặt, nhức đầu ngỡ là khối u, mổ ra mới biết là… sán. Nhẹ hơn thì ấu
trùng nằm dưới da nổi cộm từng hạt.
Sán trong thịt bò khó nhận biết hơn vì dễ nhầm là gân. Nhưng sợi gân thường liên kết với cơ, còn
ấu trùng sán có thể cầm rút ra được. Chúng có màu trắng như gân nhưng hình thù gọn gàng và đều tăm
tắp. Khi người là ký chủ chính - sán sẽ định cư ở ruột non, trưởng thành dài hàng chục mét, sinh
con đàn cháu đống là những dải màu trắng theo phân ra ngoài tìm ký chủ mới.
Có không ít trường hợp
phát hiện ra đốt sán già dài khoảng 1cm màu trắng ngà, dính vào quần. Trường hợp người không phải
là ký chủ chính thì ấu trùng không thể lớn lên được nên xâm nhập vào mạch máu và di chuyển đến bắp
thịt, mô dưới da, não, mắt, gây tổn thương não, động kinh, giảm thị lực hay mù mắt…
Cẩn thận với rau
Khi ăn các loại rau nhiễm ấu trùng, cơ thể người sẽ bị nhiễm ấu trùng sán lá gan lớn. Ấu trùng
sán vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng đến gan, đục thủng bao gan
để xâm nhập vào gây tổn thương gan. Đây là giai đoạn cơ thể xuất hiện kháng thể giúp chúng ta tìm
bệnh tương đối dễ. Dừng ở gan khoảng hai-ba tháng, sán di chuyển vào đường mật rồi lớn lên và đẻ
trứng. Trong quá trình cư trú, sán gây tổn thương biểu mô đường mật, tắc mật, viêm và xơ hóa đường
mật thứ phát, có thể gây ung thư biểu mô đường mật.
Theo ThS-BS Lê Đình Vĩnh Phúc, nước ta nằm trong trong vùng khí hậu nhiệt đới, là vùng dịch tễ
lưu hành của các loại giun, sán, cộng với tập quán ăn uống chưa nấu chín ở một số nơi trong điều
kiện thực phẩm không đảm bảo vệ sinh là điều kiện rất thuận lợi, cho sán khép kín chu trình sống
của nó từ thực phẩm qua người. Đối với các thể bệnh thông thường, việc chẩn đoán và điều trị dễ
dàng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, ký sinh trùng di chuyển đến những cơ quan trọng
yếu như tim, gan, phổi, não, mắt… thì việc chẩn đoán và điều trị gặp nhiều khó khăn.
Cách phòng bệnh ký sinh lây truyền từ thực phẩm qua người hiệu quả nhất là thay đổi tập quán ăn
uống. Không ăn các món tái, sống, cần uống nước đun sôi để nguội… BS Trần Tịnh Hiền - nguyên Phó
Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, hướng dẫn cách phòng giun lươn: "Ấu trùng giun lươn xâm nhập cơ
thể bằng cách chui qua da, theo tĩnh mạch về tim đến phổi, lên khí quản rồi chui xuống ruột, định
cư ở đây đến khi trưởng thành và sinh sản. Đây là bệnh thường gặp, vì thế khi đi vào vùng nuôi gia
súc không đi chân đất, mang găng tay, tạp dề, không cho trẻ em nghịch đất, cát".
AloBacsi.vn
Theo Cát Tường - Phụ nữ online