Báo cáo cho rằng, vấn đề thất nghiệp và thiếu việc làm trong thanh niên đang trở thành một trong những vấn đề bức xúc nhất hiện nay. Đại diện nhóm nghiên cứu, TS Nguyễn Hoàng Lan chỉ rõ, tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm thanh niên từ 16 - 19 tuổi, 20 - 24 tuổi, và 25 - 30 tuổi lần lượt là 5,4%, 6,6% và 2,6%. Trong ba nhóm tuổi trên, nhóm từ 20 - 24 tuổi có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất. Ở khu vực thành thị, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên cao hơn đáng kể so với ở nông thôn và tỷ lệ nữ thanh niên thất nghiệp cao hơn nam thanh niên.
Bà Ritsu Nacken, quyền Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cũng đưa ra cảnh báo, nếu không đầu tư cho giới trẻ ngay từ bây giờ thì sẽ tạo ra một xã hội không có sự tham gia của người trẻ tuổi.
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, TS Trần Văn Miều, người đã nghiên cứu gần 30 năm về thanh niên cho rằng, nguyên nhân dẫn đến thực trạng thiếu việc làm ở thanh niên hiện nay chủ yếu do khâu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng thấp, dẫn tới năng suất lao động gần như thấp nhất trong khu vực. Nếu không tháo gỡ bài toán này, Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự tụt hậu xa hơn so với các nước trong khu vực, thậm chí còn tụt hậu hơn cả những nước đang kém mình.
“Việt Nam đang trong giai đoạn giữa của “dân số vàng”, nhưng nếu không biết phát huy thế mạnh đó thì sẽ trở thành cản trở, vì dân số càng trẻ mà không được đào tạo sẽ lãng phí nguồn nhân lực rất lớn”, TS Miều phân tích.