Những bài học từ Lazada theo tui quan sát & học hỏi được từ những ngày đầu em ý xuất hiện và phát triển ở Việt Nam:
1. Giải quyết bài toán Con gà & Quả trứng như thế nào?
– Ai cũng biết làm B2C hay bất cứ cái quái gì trên đời đều hay bị mắc kẹt giữa bài toán con gà & quả trứng. Không có nhiều người mua hàng thì nhà cung cấp õng eo, ép giá, ép chiết khấu, ép thời gian công nợ. Không có nhiều sản phẩm được bày bán thì người mua hàng chẳng thèm vào xem để mua.
– Thay cho việc xây dựng một hệ thống vô cùng chuẩn mực, chuyên nghiệp đến từng chi tiết để rồi một ngày nào đó nhận ra không phù hợp, đập ra làm lại mất thời gian, bạn Lazada.vn chọn cách cứ ra mắt (launch) và vận hành (operation) trước. Cụ thể là nếu ngày xưa bạn muốn mua thẻ cào ở Lazada.vn thì bạn ý sẽ cho người chạy xuống bên dưới mua và giao cho bạn. Hàng hóa thì cứ bày bán đầy ra, có hợp tác hay không hợp tác với nhà cung cấp thì không biết, làm cho người dùng cảm thấy ở Lazada có nhiều mặt hàng để xem và chọn lựa. Có khi vào chỉ để xem chẳng mua gì. Còn nếu mua? Quá tốt, Lazada có thể biết được mặt hàng nào bán chạy để làm chương trình và mang qua nhà cung cấp để có cuộc nói chuyện giữa hai người lớn (18+) với nhau.
– Tại sao đẩy Zalora ra trước, Lazada lẽo đẽo theo sau? Đơn giản thôi, lợi nhuận hàng hóa bán ra từ Zalora cao hơn, dùng chính sách tặng voucher hay coupon mua sắm cũng không suy tính quá dữ dội so với Lazada. Thừa hưởng nền tảng người dùng từ Zalora, Lazada phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng hơn nhiều.
– Chạy quảng cáo rợp trời nhưng vô cùng khôn ngoan là chọn kênh rất phù hợp: Google Adnetwork. Thói quen người tiêu dùng thường có:
+ Tìm kiếm thông tin món hàng mình yêu thích.
+ Xem/tham khảo những món hàng mình đang có nhu cầu.
Với khả năng phủ rộng như Google hiện nay, kênh này quả là quá chuẩn nếu muốn nhét vào đầu người ta ý định mua hàng nào đó. Ví dụ như tui từng xem vài cái điện thoại trên Lazada, thế là tui bị các bạn ấy ám ảnh mải miết bởi các quảng cáo từ Google Adnetwork.
Rốt cuộc cũng phải mua thôi. Mua là vì… bỗng dưng nhận được thông tin khuyến mãi của loại điện thoại mà tui hay để ý.
Đấy. Rõ ràng là con gà & quả trứng, phải chọn lấy một thứ làm trọng tâm. Ở đây có vẻ như bạn Lazada chọn người mua hàng & tập trung giải quyết một phần trong bài toán lòng vòng muôn đời này. Đừng tham lam phát triển cả hai cái để rồi ì à ì ạch. Đánh đổi & chấp nhận. Cái giá phải trả xứng đáng thì phải nên như thế thôi!
2. Luôn luôn hoạt động. Luôn luôn hành động. Đứng yên là chết.
Okie, một bài toán tiếp theo nữa cũng khó nhằn chẳng thua gì bài toán con gà và quả trứng: Hàng hóa cần phải được bán ra, càng nhiều càng tốt.
Lý do: Trữ nhiều hàng hóa trong kho sẽ phát sinh một mớ các chi phí như phí kho bãi, quản lý, khấu hao thiết bị, lỗ theo thời giá,…
Vì vậy, hàng hóa cần được luân chuyển liên tục để đảm bảo nguồn tiền thu về, doanh số bán ra, đáp ứng nhu cầu xu hướng mua hàng của thị trường. Luôn luôn hoạt động. Luôn luôn hành động. Đứng yên là chết.
Hiện nay các website B2C khác cũng có nhiều khuyến mãi, à không phải nhiều mà là QUÁ NHIỀU. Nhưng hãy xem cách Lazada làm, rất thông minh, từng bước đều có tính toán chứ không phải chỉ là một hành động giảm giá, tặng kèm quà đơn giản để tăng doanh số.
Mới đây nhất, Lazada vừa cho ra chương trình giao hàng trong 24 tiếng. Vừa thấy vụ này, Sâu tui vừa nhẩm tính tới bộ máy vận hành quá sức dữ dội của Lazada, xong rồi lại cười khì khì, thằng này khôn thiệt.
Khôn ở đây có vài lý do:
1. Khách hàng mua hàng xong, chọn COD mà thời gian giao hàng từ 3 – 4 ngày thì khả năng họ lần lựa, suy nghĩ và hủy kèo khá cao. Mua thôi mà, giờ nhân viên gọi lại xác nhận, tui chán rồi tui hủy, làm gì tui?
2. 1 ngày thấy ớn ăn trong khâu vận hành, nhưng nó được hợp tác với bên giao nhận khác (FYI: hợp tác với Giaohangnhanh.vn) thì hoàn toàn có thể cùng làm được. Vậy là Lazada thu tiền tươi mỗi ngày, đẩy hàng hóa đi càng sớm càng tốt, vô tình “ép” người dùng khó thay đổi quyết định và làm người mua hàng hài lòng hơn. Tui mua dầu gội đầu, sữa tắm,.. mà đợi 3 – 4 ngày thì thôi, tui ra siêu thị mua cho rồi.
3. Hãy đọc kỹ thể lệ chương trình Lazada Promise để hiểu thêm về cái sự khôn được đề cập ở note này 😉
3. KPI cao, môi trường áp lực, lương cao, tính đào thải cao
Không khó khăn mấy để vào Lazada nếu bạn có chút thực lực, chút kinh nghiệm trong TMĐT, chút máu me và nhiều hơn một chút về tiếng Anh. Nhưng bám trụ lại là một bài toán khác. Môi trường áp lực khắc nghiệt, tính đào thải cao, buồn buồn có vài chú bị đuổi, lại khóc lóc với tui hoài chứ gì :)) Nhưng đó lại là một điều đáng học hỏi ở một startup.
Có lần nói chuyện với anh Quốc Anh – founder của Hula.vn, ảnh có nói về việc “dám từ bỏ”. Nhiều lúc tuyển người vào rồi, họ làm sai nhưng mình không dám sa thải, vì sa thải rồi lấy ai thay thế vị trí đó? Tâm lý này là tâm lý rất chung, ngay cả với bản thân tui đây. Để rồi nỗi đau cứ thêm dài, ngày một dài, kéo cả team xuống, làm trì trệ nhiều kế hoạch.
Nếu tính toán mọi thứ sòng phẳng và công bằng, điều này thiệt đơn thiệt kép hơn rất nhiều lần so với việc tuyển nhanh – cho thử tài – chấp nhận sai – sa thải nhanh. Chia tay sớm, bớt đau khổ.
Kỉ luật thép – Biết mình đang đi đâu và muốn trở thành gì tại thị trường này giúp cho Lazada ngày càng khẳng định vị thế ông lớn. Tiền không thiếu, nhiều không có nhưng tiền được xài đúng chỗ, đúng thời điểm, đúng việc.
Chia sẻ cá nhân từ Facebook Ngân Sâu