|
Tiêm vắc-xin phòng lao cho trẻ sơ sinh. |
Tiêm chủng BCG được thực hiện rộng rãi trong Chương trình tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam từ năm 1981. Bản chất BCG là chủng vi khuẩn lao bò giảm độc lực, như vậy sẽ gây được đáp ứng miễn dịch chéo với vi khuẩn lao người do có cùng chung một số kháng nguyên.
Vắc-xin BCG chống chỉ định trong các trường hợp sau: đang bị nhiễm khuẩn cấp, đang sốt cao, có bệnh ngoài da trên diện rộng, bị suy giảm miễn dịch nặng, suy dinh dưỡng nặng, trẻ thiếu cân.
Ở nhiều nước phát triển, việc tiêm phòng bệnh lao bằng vắc-xin BCG thường được thực hiện trước khi trẻ bước vào đời sống tập thể. Ở nước ta, việc này cần tiến hành ngay khi trẻ mới sinh. Việc tiêm muộn sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
Có thể đánh giá đáp ứng miễn dịch của trẻ đối với việc tiêm phòng dựa vào các phản ứng sau khi tiêm. Nếu trẻ sốt nhẹ, sưng hạch ở hõm nách bên cánh tay được tiêm thuốc, có quầng đỏ ở vị trí tiêm, loét nhẹ và để lại sẹo thì có nghĩa là trẻ đã đáp ứng miễn dịch.
Cũng như các loại thuốc và vắc-xin khác, vaccin tiêm phòng lao có thể gây ra một số tác dụng phụ còn gọi là những phản ứng sau tiêm chủng. Các bà mẹ đừng quá lo lắng vì đây là liều bình thường, chứng tỏ trẻ có đáp ứng với vắc-xin và trẻ sẽ tự khỏi trong vòng 1 vài ngày.
|
Trong trường hợp sau đây phải đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị thích hợp: Các phản ứng sau tiêm trở nên trầm trọng hơn như: sốt cao, bỏ bú,… kéo dài 1-2 ngày; Vết tiêm sưng to, hạch sưng to, hạch kéo dài hơn 6 tuần; Cấp cứu ngay những những trường hợp: Sốt cao, khóc nhiều không dứt, mệt nhiều, da tím tái, co giật, liệt, hôn mê… |
Những phản ứng này thường nhẹ như: sưng, đỏ, đau tại chỗ tiêm hoặc sốt nhẹ trẻ quấy khóc, chán ăn, mệt, nổi ban và nổi nốt sần. Các nốt sần nhỏ như da cam ở chỗ tiêm, thường mất đi trong vòng 30 phút. Khoảng 2 tuần sau, tại chỗ tiêm xuất hiện một vết loét khoảng 10mm. Vết loét này tồn tại khoảng 2 tuần rồi tự khỏi để lại sẹo đường kính khoảng 5mm. Ðây là dấu hiệu cho thấy việc tiêm vắc-xin đã có hiệu quả đối với trẻ. Viêm hạch, sưng hạch cũng thường xuất hiện sau khi tiêm vaccin phòng lao từ 3 đến 5 tuần và sẽ tự biến mất khoảng 1 tháng sau mà không để lại bất kỳ di chứng nào.
Sau khi tiêm chủng, trẻ sẽ có một số biểu hiện không bình thường, nhưng không đáng ngại. Trường hợp nếu trẻ sốt nhẹ: lau mát cho trẻ bằng nước ấm và cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế. Nếu có sưng đau tại chỗ tiêm có thể chườm lạnh tại nơi tiêm bằng cách dùng khăn thấm nước lạnh sạch chườm vào chỗ tiêm. Cho trẻ bú mẹ, ăn uống bình thường, uống nước nhiều hơn. Tránh chạm vào chỗ tiêm khi bế hoặc ôm trẻ.
Tiêm vắc-xin BCG là một biện pháp phòng lao hiệu quả, nhưng không tuyệt đối. Trẻ đã tiêm phòng lao vẫn có thể mắc lao nếu tiếp xúc lâu dài và thường xuyên với nguồn bệnh.
Nếu bạn không nhớ con mình đã tiêm phòng lao chưa thì có thể kiểm tra bằng cách làm phản ứng da tuberculin cho cháu. Đối với trẻ em đã được tiêm BCG, phản ứng này là dương tính. Vì vậy, khi có kết quả âm tính, bạn cần đi tiêm phòng cho cháu, nhất là khi trong gia đình có người bị bệnh. Nếu phản ứng dương tính quá mạnh (đường kính của quầng đỏ trên 15mm) thì phải đưa trẻ đi kiểm tra xem đã nhiễm lao hay chưa.
CTCLQG