Con trai tôi 5 tuổi, nhưng hè này cháu ở nhà, không đi nhà trẻ. Vợ chồng tôi đi làm suốt, có người giúp việc nhà, nhưng tôi sợ không thể giữ con tôi được vì rất hiếu động. Xin cho hỏi, ở lứa tuổi này trẻ hay bị loại tai nạn nào? Tôi làm thế nào để phòng tránh? Giả sử có tai nạn cho cháu, như té ngã gãy tay, tôi phải làm sao? (thanhnga@....)
BS Đinh Tấn Phương: Có rất nhiều tai nạn có thể xảy ra cho trẻ trong mùa hè. Đầu tiên là dị vật đường thở. Trẻ dưới 2 tuổi rất hay gặp tai nạn này do người lớn bất cẩn, ví dụ như cho trẻ uống sữa hoặc đút ăn.
Khi trẻ biếng ăn, muốn đút cho trẻ ăn cha mẹ thường dụ trẻ để đút. Nhiều bà mẹ lại làm cho trẻ khóc để đút thức ăn. Nhưng khi khóc vòm họng trẻ mở ra, lúc này thức ăn có thể rớt vào đường thở, gây co thắt đường thở, trẻ ho sặc sụa, tím tái và nếu không kịp sẽ tử vong ngay.
Dị vật đường thở còn do trẻ ngậm đồ vật trong miệng. Cách đây không lâu chúng tôi cấp cứu một trường hợp trẻ ngậm đầu cây viết, sau đó đầu viết rơi vào đường thở. Rất may là trẻ đưa đến viện kịp thời và cứu thoát.
Những trường hợp này, người nhà phải biết cách xử lý là vỗ lưng, ấn ngực trẻ (để bé nằm sấp, để cánh tay mình tựa lên đùi hoặc bàn, rồi dùng hai bàn tay vỗ lưng, phần giữa hai xương bả vai để tăng áp lực đẩy dị vật ra ngoài. Nếu vẫn chưa hết, mình để bé nằm ngửa rồi ấn ngực. Dùng ngón tay ấn giữa đường nối liên vú, ấn mạnh và sâu trong 5 lần. Làm đi làm lại mấy lần cho đến khi bé trở lại bình thường thì thôi.
Nếu trẻ tím tái, ngưng thở, bắt buộc phải hà hơi thổi ngạt. Cho bé nằm ngửa, bịt mũi trẻ lại rồi hà hơi vào miệng bệnh nhân. Làm sao cho lồng ngực nhô lên mới được. Khi đó dị vật có thể lọt qua một bên thì bệnh nhân có thể được cứu sống rồi đưa đến bệnh viện để bác sĩ xử lý.
Tai nạn thứ hai là điện giật. Trong nhà phải đảm bảo tất cả những phích cắm điện ngoài tầm tay trẻ em, thường xuyên kiểm tra đường điện để tránh rò rỉ. Ở nhiều nhà Việt Nam thường có bàn thờ để dưới đất. Trẻ lui tới đó nghịch ngợm và chỉ cần điện hở là trẻ bị giật, có thể bị ngưng tim, ngưng thở.
Ngay lúc này, phải dùng vật khô và cách điện để tách trẻ ra khỏi nguồn điện. Nếu khi bị điện giật trẻ vẫn hồng hào thì không sao, nhưng nếu tím tái thì phải đưa đến bệnh viện. Nếu bị ngưng tim, ngưng thở phải ấn tim và hà hơi thổi ngạt cho trẻ.
Tai nạn thứ ba là chết đuối. Chúng tôi gặp nhiều trường hợp bệnh nhi chết đuối trong nhà. Chỉ với một xô, thau hay lu nước không sâu, nhưng trẻ té úp mặt vào đó là trẻ có thể chết đuối ngay do thiếu oxy não.
Để phòng tránh, phải đậy thau, lu, đừng để trẻ đến gần. Nếu xảy ra sự việc, vớt đứa trẻ ra, đánh giá sự việc. Nếu trẻ vẫn hồng hào, cho trẻ nằm nghiêng qua một bên để tránh hít sặc. Nếu trẻ tím tái, tiến hành hà hơi thổi ngạt.
Gặp trường hợp này, có phụ huynh chổng ngược trẻ lên để lắc. Tuyệt đối tránh điều này. Vì như vậy sẽ lãng phí thời gian vàng. Trẻ ngạt trên 4 phút, nếu cứu được, vẫn để lại di chứng cho trẻ sau này.
Tai nạn thứ tư là phỏng. Ở Bệnh viện Nhi đồng 1 rất nhiều phỏng do bất cẩn của người lớn là chính. Ở dưới quê rất nhiều nguy cơ gây phỏng cho bé, như châm dầu, châm đèn gây cháy nhà và đặc biệt là phỏng nước sôi, không nên cho trẻ đến nơi chế biến thức ăn rất dễ gây phỏng. Trẻ bị phỏng cũng có thể do bô xe máy.
Khi trẻ bị phỏng, dân gian thường xức kem đánh răng để làm mát cho trẻ, khi đó trẻ có vẻ dễ chịu, hoặc người ta dùng con giấm đắp lên. Với những cách này, lúc đầu rất mát nhưng khi tới bệnh viện bác sĩ sẽ rửa ra và khi đó sẽ rất đau, vết bỏng bị nhiễm trùng, buộc bác sĩ phải dùng thuốc kháng sinh mạnh. Khi trẻ bị phỏng, nên rửa nước sạch, sau đó đưa đến cơ quan y tế gần nhất để xử lý. Nên cho trẻ uống nước nhiều vì lúc này trẻ bị mất nước nên dễ gây sốc.
Tai nạn thứ năm là té ngã. Trong nhà có cầu thang, bàn ghế không nên cho trẻ leo trèo. Nếu gãy tay, chân thì chỉ cần cố định chỗ gãy bằng nẹp, băng lại, không cho cử động rồi đưa đến bác sĩ xử lý.
|
BS Trương Hữu Khanh (ngoài cùng bên trái) và BS Đinh Tấn Phương (thứ 2 từ trái qua) tại buổi giao lưu. Ảnh: Đoàn Quý |
Con tôi bị ho, sổ mũi, bác sĩ kê toa uống, cháu khỏi ngay. Xin cho hỏi lần sau bé cũng bị như thế, vậy tôi có nên dùng toa cũ cho cháu không? (Bạn đọc tại chỗ)