Run đôi khi là bệnh

Run là cử động không chủ ý do co giật cơ ở một bộ phận nào đó của cơ thể, thường gặp nhất ở bàn tay nhưng cũng có thể xảy ra ở cánh tay, mắt, mặt, đầu, dây thanh đới, thân mình và cẳng chân.

 

Nếu là run tay thì chúng ta sẽ khó cầm nắm vật dụng, khó viết hay vẽ; nếu run ở thanh đới thì gây ra nói lắp; run ở thân mình thì cơ thể vặn vẹo liên hồi…

 

Trong một số trường hợp, hiện tượng run có thể xảy ra hay nặng hơn khi có những cảm xúc mạnh hoặc quá mỏi mệt về thể chất, trong một số tư thế và động tác nào đó.

Run có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phần lớn từ 52 - 62, thường gặp nhất là ở những người trung niên và cao tuổi. Run có thể xảy ra ngẫu nhiên hay từng đợt và cả hai giới đều có thể gặp như nhau. Khi run xảy ra không kèm với những thay đổi về trạng thái cảm xúc thì có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn và cần phải được xem xét kỹ.

 

Bản thân cử động run không phải là một bệnh mà là triệu chứng đi kèm với bệnh ở bộ não kiểm soát các cơ trên toàn cơ thể hoặc ở những khu vực đặc biệt như bàn tay.

 

Bệnh thần kinh gây run bao gồm các loại như xơ cứng rải rác (run hai bàn tay xảy ra lúc hoạt động đồng thời có giật nhãn cầu...), đột quỵ, chấn thương não, viêm thận mãn tính và một số bệnh thoái hóa thần kinh gây ra những tổn thương hay phá hủy một bộ phận của thân não hoặc tiểu não. Bệnh Parkinson là một trong số những bệnh hay đi kèm với run.

 

Những nguyên nhân khác gây run tay còn do dùng một số thuốc như amphetamin, cafein, corticosteroid…, nghiện rượu hay khi cai thuốc lá, ngộ độc thủy ngân (cũng gặp ở trẻ bị bệnh tiểu ra chất phenyl xêtôn), cường năng tuyến giáp (bệnh Basedow) hay suy gan.

 

Run tay là dấu hiệu của tình trạng giảm đường huyết kèm với tim đập nhanh, vã mồ hôi và cảm giác sợ hãi. Thiếu ngủ, thiếu vitamin hay stress, thiếu chất khoáng như magiê cũng đều có thể là nguyên nhân gây run hay run giật. Một số thể run tay có tính chất di truyền và lưu hành trong gia đình nhưng nhiều thể khác không rõ nguyên nhân.

 

Run có thể hoàn toàn bình thường nhưng quan trọng là phải loại trừ được các nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn. Run không rõ nguyên nhân thường gặp ở người cao tuổi, ít diễn ra khi không sử dụng đến tay mà biểu lộ rõ khi người bệnh gắng làm một việc gì đó.

 

Với các loại run do stress thì nên tập các động tác thiền, thư giãn sâu, yoga hoặc các bài tập về hít thở. Run do bất kỳ nguyên nhân nào cũng nên tránh dùng cà phê và phải ngủ đầy đủ. Run do thuốc thì nên hỏi ý kiến BS điều trị về việc ngưng, giảm liều hoặc đổi thuốc.