Người cao tuổi không nên lạm dụng thuốc bổ
Báo điện tử VnMedia cho biết, theo các chuyên gia về chăm sóc sức khỏe, phần lớn người cao tuổi đều bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng do khả năng hấp thụ dưỡng chất giảm. Chính vì vậy, nhiều người có xu hướng sử dụng thuốc bổ nhằm bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cho cơ thể.
Chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp – Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM cho biết, tuổi càng cao việc hấp thu vitamin trở nên khó khăn hơn, kể cả khi chế độ ăn uống đầy đủ cũng không thể cung cấp đủ các loại vitamin cần thiết cho nhu cầu của cơ thể. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc người cao tuổi có thể uống thuốc bổ một cách tùy tiện.
Bác sĩ Diệp còn cho biết thêm, việc sử dụng thuốc bổ vào thời điểm nào, bệnh lý nào cũng cần phải có sự tư vấn của thầy thuốc chuyên khoa. Chúng ta nghĩ đó là thuốc bổ nhưng thuốc bổ vẫn có những tác động xấu đến sức khỏe nhất là khi người cao tuổi tự ý mua thuốc bổ để sử dụng.
Ví dụ những người cao tuổi mà bị mắc bệnh đái tháo đường mà lựa chọn loại thuốc bổ có nhiều thành phần đường hoặc những viên bao bọc đường, hay các loại dung dịch, siro chứa nhiều đường thì chắc chắn sẽ làm cho tình trạng đường huyết tăng cao.
Trong trường hợp chúng sử dụng loại thuốc bổ có nhiều vitamin tan trong dầu, ví dụ như vitamin D hoặc vitamin A, nếu không không biết hàm lượng như thế nào là phù hợp với sức khỏe của mình mà lạm dụng quá mức cũng có thể gây tác hại không hay cho cơ thể.
Một ví dụ nữa trong việc sử dụng vitamin A với liều rất cao cũng có thể làm tăng áp lực nội sọ khiến cho người cao tuổi bị đau đầu và những người nào bị tăng huyết áp thì có thể bị rối loạn huyết áp. Điều này có nghĩa để có thể lựa chọn đúng thuốc bổ cần cho mình thì chắc người cao tuổi cần phải đến gặp bác sĩ và được bác sĩ tư vấn cũng như chỉ định các loại thuốc bổ cho phù hợp với sức khỏe của mình.
Rõ ràng, việc sử dụng thuốc bổ “tùy tiện”, không tuân theo chỉ dẫn của thầy thuốc sẽ gây tác hại cho cơ thể. Vì vậy, tìm một liều lượng vitamin hợp lý để cân bằng chế độ dinh dưỡng là rất quan trọng. Ngoài ra, việc bổ sung các dưỡng chất giúp cơ thể khỏe mạnh phải được ưu tiên song song với việc chăm chỉ luyện tập thể dục thể thao.
Sử dụng thuốc ở người cao tuổi
Theo Báo điện tử Đài truyền hình Việt Nam, các cơ quan trong cơ thể của người già đã suy giảm chức năng đáng kể, dễ dẫn đến hiện tượng chậm đáp ứng rồi lại đáp ứng quá mạnh. Như vậy có nghĩa khi sử dụng thuốc ở người già, liều điều trị sẽ rất gần với liều độc.
Người già thường mắc nhiều bệnh trong cùng một thời gian, do đó việc sử dụng thuốc điều trị bệnh này, có thể làm nặng thêm bệnh kia. Bên cạnh đó, việc điều trị nhiều loại bệnh sẽ dễ dẫn đến tương tác thuốc có hại.
Bộ máy tiêu hóa của người cao tuổi có nhiều thay đổi do giảm số lượng các tế bào hấp thu kèm theo giảm nhu động ruột, giảm lượng máu tuần hoàn đến ruột… do đó, việc hấp thu trở nên khó khăn và chậm chạp hơn, trong khi thuốc lưu lại trên đường tiêu hóa lâu hơn dễ gây nên biến chứng.
Ở người cao tuổi, khối lượng các mô giảm, do vậy khối lượng nước giảm, khối lượng mỡ tăng lên. Điều này làm các thuốc tan trong nước sẽ bị tăng nồng độ còn các thuốc tan trong mỡ sẽ bị chậm khởi đầu, nhưng lại tăng thời gian tác dụng, dễ dẫn đến tích lũy gây độc.
Chuyển hóa và thải trừ thuốc được thực hiện qua gan và thận là chủ yếu, nhưng ở người già, khối lượng gan và thận đều giảm; lượng máu đến cũng giảm, dễ ảnh hưởng tới chuyển hóa của thuốc dẫn đến tích lũy và gây độc cho 2 cơ quan này.
Nguyên tắc dùng thuốc ở người cao tuổi
- Hạn chế tối đa việc dùng thuốc cho người cao tuổi; tránh lạm dụng thuốc, nhất là các thuốc được cho là “thuốc bổ”.
- Nếu phải dùng thuốc cần dùng càng ít loại càng tốt, chọn loại thuốc ít độc và hiệu quả cao.
- Liều dùng phải thích hợp với từng loại bệnh và luôn xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi và hại, chú ý tương tác giữa các loại thuốc, hoạt động của chức năng gan, thận. Không để tình trạng chữa được bệnh này lại nặng thêm bệnh khác.
- Theo dõi, kiểm tra, đánh giá thường xuyên về hiệu quả cũng như tác dụng phụ của thuốc. Với loại thuốc phải dùng kéo dài, nên có thời gian nghỉ thuốc xen kẽ để tránh hiện tượng tích lũy thuốc.
| Thuốc tham khảo: Điều trị loãng xương có nguồn gốc khác nhau (mãn kinh, người lớn tuổi, điều trị bằng Corticosteroid, cắt dạ dày hoặc bất động). |
Thùy Linh