Việc uống thuốc là cần thiết, ai trong đời chả có lần phải dùng thuốc. Song nếu uống thuốc không theo chỉ dẫn của thầy thuốc thì lợi bất cập hại. Một trong những bất lợi này có thể kể đến là bổ sung quá nhiều canxi có thể dẫn đến sỏi thận.
Canxi - Chất cần thiết cho cơ thể
Canxi là một trong 5 nguyên tố vi lượng quan trọng cần thiết cho cơ thể. Trước đây, mọi người thường cho rằng canxi chỉ ảnh hưởng đến xương mà thôi, ví dụ như bệnh lùn ở trẻ em, bệnh loãng xương ở người lớn. Ngày nay, chúng ta đã nhận thức được tầm quan trọng của canxi, vì canxi ảnh hưởng đến mọi chức năng của các cơ quan trong cơ thể.
Các vị trí thường gặp sỏi ở hệ tiết niệu.
Canxi là nguyên tố hoạt động tích cực nhất trong cơ thể con người. Canxi chiếm 1,5-2% trọng lượng cơ thể, trong đó 99% tồn tại trong xương, răng, móng chân, móng tay, chỉ có 1% tồn tại trong máu, trong tổ chức tế bào và dịch ngoài tế bào.
Nếu hàm lượng canxi trong cơ thể có biến đổi thì sự cân bằng canxi bị phá vỡ, lúc đó cơ thể sẽ cảm thấy khó chịu và sinh ra nhiều bệnh tật. Nồng độ canxi trong máu của người lớn có sức khỏe bình thường là 9-11mg/dl, nếu tụt xuống còn 7mg/dl sẽ bị chuột rút, chân tay co giật... Nếu nồng độ canxi trong máu >13mg/dl sẽ bị loạn nhịp tim, hơn nữa còn có thể bị đe dọa đến tính mạng. Nồng độ canxi trong máu luôn duy trì mức ổn định là điều cần thiết cho cơ thể con người.
Canxi tham gia vào quá trình làm đông máu, giảm thiểu máu thấm ra ngoài thành mạch. Canxi có tác dụng bổ trợ điều trị đối với một số chứng bệnh xuất huyết và những bệnh dị ứng.
Canxi có tác dụng kích hoạt enzym nên có tác dụng giảm mỡ máu và giảm béo đối với chứng béo phì và hỗ trợ enzym phân giải protit.
Canxi làm cho các tế bào kết dính với nhau. Hàng tỷ tế bào trong cơ thể kết dính với nhau mà cấu trúc nên tim, gan, tỳ, phổi, thận... đó là tác dụng của ion canxi hỗ trợ quá trình kết dính đó.
Bổ sung canxi như thế nào?
Do ăn uống không thể đáp ứng đủ lượng canxi cho nhu cầu cơ thể, cho nên cần phải bổ sung cho đủ lượng canxi mà cơ thể cần. Thông thường mỗi ngày cơ thể cần lượng canxi từ 800-1.000mg. Bổ sung canxi không phải là càng nhiều càng tốt, lượng canxi bổ sung cho cơ thể không nên quá 2.000mg/ngày, nếu không sẽ dễ dẫn đến tác dụng phụ như: sỏi thận, canxi các mô mềm, giảm bớt khả năng hấp thu sắt, kẽm, magie... Vì vậy, các chuyên gia luôn kêu gọi mọi người nên bổ sung canxi một cách có khoa học.
Sỏi thận do thuốc
Trường hợp một phụ nữ sau khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ bác sĩ cho biết chị bị thiếu canxi cần bổ sung. Thế là chị tức tốc dùng cấp tập các loại thuốc, thực phẩm có bổ sung canxi. Sau một thời gian tích cực nhồi nhét canxi vào người chị tưởng mình sẽ không bị thiếu canxi nữa, nào ngờ lại bị đau quặn lưng, đi khám thì mắc thêm bệnh sỏi thận. Sau đợt nằm điều trị bệnh sỏi thận tại bệnh viện chị mới thấm thía không dám tự ý dùng thuốc nữa, cũng như không nên dùng quá nhiều các loại thực phẩm có chứa canxi. Trường hợp này không phải là hiếm.
Sỏi thận có thể hình thành khi nước tiểu của bạn trở nên quá cô đặc với các chất nào đó. Những chất này có thể tạo ra các tinh thể nhỏ và hình thành sỏi thận. Sỏi thận có thể không tạo ra các triệu chứng cho tới khi chúng di chuyển xuống niệu quản, gây đau. Cơn đau thường là nặng và thường bắt đầu ở vùng sườn, sau đó di chuyển xuống bẹn bìu.
Thừa canxi có thể làm ức chế việc hấp thu các chất khác như sắt và kẽm, từ đó sẽ làm cho cơ thể có nguy cơ thiếu hai chất này. Mặt khác, thừa canxi còn gây quá tải cho thận, nếu vẫn tiếp tục bổ sung canxi quá lượng nhu cầu của cơ thể trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ sỏi niệu quản, sỏi thận.
Nếu dùng canxi liều cao có thể làm ảnh hưởng đến nồng độ canxi trong máu gây rối loạn canxi máu và rối loạn nhịp tim. Thừa canxi gây ra tình trạng sỏi thận mạn tính, vôi hóa khớp vai, vôi hóa động mạch...
Như vậy, để phòng ngừa bệnh sỏi thận, người bệnh không nên tự ý bổ sung canxi, cần uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ cũng như cần uống nhiều nước. Hiện nay trên thị trường các nhà sản xuất đánh vào tâm lý của người dân luôn lo mình bị thiếu canxi nên hay bổ sung canxi vào như sữa có hàm lượng canxi cao, các loại ngũ cốc có bổ sung canxi, các loại bánh... vì vậy cần thận trọng khi vừa đồng thời uống thuốc canxi vừa dùng các loại thực phẩm giàu canxi dẫn đến tình trạng thừa canxi gây bệnh sỏi thận, cặn thận, cốt hóa xương sớm...
DS. Quang Huy