Con tôi bị xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, đã điều trị 3 tháng nay, trong đó có thuốc chứa prednisolon liều cao. Tôi tìm hiểu thì biết đây chính là loại corticoid có rất nhiều tác dụng phụ, trong đó thuốc gây lùn, loãng xương, giòn xương… Xin quý báo giúp tôi hiểu rõ hơn về tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là tác dụng phụ trên xương. Tôi xin cảm ơn!
Đỗ Thị Liên (Việt Trì)
Corticoid là một nội tiết tố do hai tuyến thượng thận bài tiết vào trong máu. Corticoid có tác dụng kháng viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch, do đó nó được sử dụng để điều trị rất nhiều loại bệnh, trong đó có bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn như trường hợp của con chị.
|
Ảnh minh họa (nguồn Internet) |
Khi dùng corticoid lâu dài, thuốc gây suy tuyến thượng thận; tăng cân do giữ muối nước, mặt to, chân tay teo lại, da mỏng; tăng huyết áp; đái tháo đường; hạ kali trong máu; loét dạ dày tá tràng; làm giảm sức đề kháng của cơ thể; mọc nhiều trứng cá, rậm lông; teo cơ; đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp; ảnh hưởng đến thần kinh; loãng xương, làm trẻ chậm phát triển chiều cao…
Về tác dụng phụ trên xương: do sử dụng corticoid liều cao trong thời gian dài sẽ ức chế sự phát triển xương và sụn, do đó làm chậm phát triển chiều cao, gây lùn ở trẻ. Đối với người trưởng thành, ở liều sinh lý corticoid có tác dụng tích cực trên chuyển hóa calci và xương, nhưng ở liều điều trị và dùng kéo dài sẽ gây mất xương. Có đến 30-50% bệnh nhân bị gãy xương không có chấn thương khi sử dụng corticoid liều cao và kéo dài. Đó là do corticoid làm tăng tiêu xương (tăng chức năng hủy cốt bào) là tác dụng phức tạp và có liên quan đến liều dùng. Sự hoại tử xương không do nhiễm khuẩn và teo cơ là tác dụng phụ nguy hiểm nhất của corticoid, thường xảy ra ở đầu xương cánh tay hay đầu xương đùi, gây đau dữ dội và giảm cử động.
Tuy corticoid có nhiều tác dụng phụ gây hại như vậy, nhưng vì tác dụng có lợi trong điều trị cao hơn nên thuốc vẫn được chỉ định điều trị trong nhiều bệnh. Do đó, chị hãy yên tâm cho con dùng thuốc, quan trọng là phải dùng đúng liều theo chỉ định của bác sĩ. Khi chỉ định cho con chị uống thuốc này, bác sĩ đã cân nhắc lợi - hại của thuốc và có những thuốc hỗ trợ làm giảm thiểu các tác dụng phụ của corticoid. Chị chớ nên thấy các tác hại của thuốc mà không cho cháu dùng, sẽ gây cản trở trong điều trị bệnh.
ThS.Nguyễn Thu Hiền