“Đừng ép trẻ ăn bằng roi, bằng la mắng, khi đó là bé đang ăn cháo cùng cortisol, một loại ‘hooc môn stress’ làm trẻ kém tăng trưởng, vôi hóa khớp, trầm cảm, hung dữ, bạo lực…”
 |
| Đừng bao giờ ép trẻ ăn bằng roi, bằng la mắng. |
Câu chuyện về đứa con còi của một bà mẹ tuyệt vọng làm mình ít nhiều thay đổi cách suy nghĩ. “Có đứa con gái gầy trơ xương, ăn vào ‘nhỏ giọt’, ói như máy bơm, tôi tuyệt vọng đến mức lên một diễn đàn, làm một cái topic: ‘Tôi nuôi con sai rồi. Cứu mẹ con tôi với!’”. Mình nghĩ rằng, tất cả các mẹ nên đọc bài này, đọc và cảm nhận, các mẹ nhé!
Trước tiên, hãy học cách tôn trọng bao tử của con. Đây là câu chuyện thật của tôi, khi “chiến đấu” với một đứa con, mà dân gian nói đơn giản là “còi”. Tôi không “phù phép” để thay đổi thể trạng của con mà tôi đã thay đổi chính cách nuôi con của mình. Nhiều mẹ vào topic “kêu cứu” của tôi để an ủi. Có mẹ còn cho số điện thoại riêng và nhắn: “Tớ phải nói chuyện với cậu mới được vì không đủ thời gian để gõ trên mạng”. Hai bà mẹ chưa từng quen, không biết mặt, vừa ôm điện thoại vừa khóc.
Rồi các bà mẹ trên mạng chỉ cho tôi một bác sĩ. Ông là bác sĩ nhi duy nhất ân cần cầm tay con tôi, hỏi han bé, cười nựng với bé, khen ngợi bé và kiên nhẫn ngồi nghe tôi kể lể cả mấy chục phút. Ông in các tài liệu cho tôi về xem. Ông cho tôi xem hình con ông ngày nhỏ, cũng gầy gần như con tôi. Bác sĩ nói:
- Con chị hoàn toàn khỏe mạnh. Nếu trong phòng này có người bệnh, chắc đó là tôi hoặc là chị. Nuôi con, chị hãy nhìn con mình, không nhìn con hàng xóm. Chị phải tôn trọng thể tích dạ dày của bé. Chị chỉ được quyết định cho bé ăn gì và khi nào, còn bé sẽ quyết định ăn bao nhiêu. Nuôi con phải dân chủ! Chị hãy nhìn biểu đồ tăng trưởng của con chị, đường biểu đồ đang đi lên, vậy là tăng trưởng tốt. Không cân bé hàng tháng nữa, chỉ cân 3 tháng một lần”.
Tôi vẫn bồn chồn hỏi:
- Nhưng cân nặng của bé nằm sát đáy kênh A rồi, sắp suy dinh dưỡng rồi?
Bác sĩ giải thích cho tôi:
- Chị đừng hiểu theo cách đó. Con chị ở đây, nghĩa là bé nằm trong số 5% trẻ em trên thế giới có cân nặng thế này. Cả thế giới đang đau đầu phòng chống bệnh béo phì, lẽ ra chị phải thấy mình may mắn. Chị quá stress tức là con chị bị sống trong bầu không khí “ô nhiễm”.
Vài tháng sau, có một biến cố lớn xảy ra. Bạn thân của tôi, một người xinh đẹp, giỏi giang và thành đạt đã tự tử. Tôi choáng váng tới mức buộc phải đi học các khóa học tâm lý, bình ổn tâm hồn. Tôi nhận ra rằng sức ép tinh thần có thể giết chết người ta như thế nào, sự khỏe mạnh về tinh thần nhiều khi còn quan trọng hơn chỉ số chiều cao, cân nặng.
Tôi bắt đầu kiên nhẫn và bình tĩnh với việc cho bé ăn. Bé ăn không hết thì tôi dẹp. Bé ốm thì đi khám. Tôi không tự kết tội mình nữa. Tôi cho bé học hai năm lớp lá, 7 tuổi mới vào lớp một. Tôi chỉ nhìn vào bé và không so sánh với các bé khác.
Tôi đã gặp những mẹ cho con đi ăn rong, những mẹ sẵn sàng múa may làm chó, làm mèo hòng cho con nuốt một miếng cháo… Tôi đã gặp một mẹ dùng súng bắn nước bắn sữa vào miệng con, một mẹ bóp mũi con để con nuốt, mỗi miếng cơm là một roi… Tôi hiểu nỗi lòng của các bạn. Tôi cũng đã ép con ăn làm con tới tận bây giờ vẫn chưa tìm ra niềm hạnh phúc trong ăn uống. Tôi đã la mắng khi con ói làm cho bé sợ ói, giờ có khi ói ra tới miệng lại gắng nuốt ngược vào. Tôi cố sửa cho bé tật ngủ mút tay thành ra làm bé ngủ chập chờn, không tròn giấc. Có những việc làm mà hậu quả của nó tôi không lường hết được.
Thạc sĩ Trần Thị Ái Liên nói: “Đừng ép trẻ ăn bằng roi, bằng la mắng, khi đó là bé đang ăn cháo cùng cortisol, một loại ‘hooc môn stress’ làm trẻ kém tăng trưởng, vôi hóa khớp, trầm cảm, hung dữ, bạo lực…”. Ép con ăn (giả sử là ép thành công) thì con của bạn có thể tăng nhanh lên 1 kg, 2 kg nhưng làm sao có thể đong đếm những tổn thương tinh thần bên trong bé được. Tôi rất giận khi Bộ Y tế “lạnh lùng” chỉ đưa ra chuẩn cân nặng và chiều cao, làm các bà mẹ trẻ bấn loạn. Các bà mẹ, hãy nhớ rằng sức khỏe phải là trạng thái thoải mái cả về thể chất và tinh thần, như định nghĩa của WHO.
Hãy tôn trọng con và thư giãn! Tôi nhìn xung quanh ngay cơ quan, người ngồi bên trái nặng hơn tôi 12 kg, bạn ngồi bên phải nhẹ hơn tôi 10 kg. Cả ba chúng tôi đều làm việc tốt, đều sống bình thường, cớ sao con tôi chỉ kém bạn bè có 2 kg mà phải “xoắn” chứ!
Cao to vượt trội, thông minh vượt trội, hẳn là rất có ưu thế nhưng giữ được cuộc sống vui vẻ và thoát khỏi những xiềng xích mình tự trói buộc mới thật là hạnh phúc. Hãy tuân thủ sự đa dạng của cuộc sống, nếu mai này con bạn không đủ cao để làm người mẫu hay tiếp viên hàng không, con hoàn toàn có thể trở thành một nhà quản lý, một nhà thiết kế, thậm chí là một nhà khoa học tài năng.
18 mẹo hay để chăm con nhàn
1. Nếu bạn nghĩ con bị sốt, hãy hôn lên trán bé thay vì lấy tay sờ. Với cách này, bạn sẽ ngay lập tức biết con có thực sự sốt hay không.
2. Hãy cho bé cả quả trứng luộc còn nguyên vỏ. Cảm giác thật thú vị khi cầm một quả trứng, bé thường thích thú khi tự đập rồi bóc dần vỏ quả trứng và có thể ăn hết cả quả. Thay vì làm vậy, nếu bạn bóc vỏ, cắt trứng thành từng miếng nhỏ, bé có thể chỉ ăn vài miếng và thấy chán.
3. Nếu đang đi dạo mà bé mới chập chững biết đi bỗng mè nheo, đòi bế, bạn có thể cùng con thử các kiểu đi bộ khác để làm bé hứng thú: Bước mốt hai mốt, đi lạch bạch như chim cánh cụt, bật nhảy như con ếch...
4. Nên cân nhắc việc mời số khách đến dự tiệc sinh nhật bằng số tuổi của con (để không làm bé cảm thấy choáng ngợp và át cả con). Vì vậy, nếu con bạn mới lên một, chỉ mời một bạn nhỏ. Nếu con lên 4, hãy mời 4 người bạn của bé.
5. Nếu bạn muốn dành cho bản thân 20 phút để chăm sóc cơ thể trong phòng tắm mà không có ai trông bé giúp? Đặt con ngồi lên một chiếc ghế nhỏ bên cạnh, đưa cho con vài chiếc cốc nhựa và mở vòi nước.
6. Trẻ có thể giúp các việc vặt trong nhà rất tốt và bé thích làm những việc đó. Hãy giao cho trẻ các việc nhỏ như: bóc vỏ hạt, mang quần áo ra giỏ đồ bẩn, ghép các đôi tất. Nếu bạn không có việc thực sự nào cho con, hãy tự chế ra một việc mà cảm giác rất quan trọng.
Chẳng hạn "Mẹ cần lấy tất cả số hạt đậu từ túi này ra và cho vào bát". Điều này sẽ tạo cho bé bận rộn mà không luẩn quẩn khi bạn phải nấu bữa tối hay gấp quần áo.
7. Học cách vẽ vài loài động vật đơn giản. Trẻ nào cũng sẽ có lần muốn mẹ "trổ tài hội họa" và bạn có thể khiến trẻ có thêm trò tiêu khiển khi di chuyển trên ôtô, máy bay hay khiến bé cảm thấy "bố/mẹ giỏi quá".
8. Đọc một câu chuyện ngay tại bàn sau khi con ăn xong nếu bạn muốn con ngồi lại lâu hơn thay vì chạy nhảy và vận động mạnh lúc vừa ăn no.
9. Khi đưa con đến sân chơi, hãy mang ít nhất hai món đồ chơi nhỏ - để giúp bé kết bạn. Hầu hết các em bé dưới 2 tuổi đều chơi bên cạnh trẻ khác trước khi biết chơi cùng bạn.
10. Luôn nhớ là bạn có thể nhờ các bà mẹ khác giúp khi bạn cần, chẳng hạn, cho con đi chơi mà quên kem chống nắng vào ngày nắng nhất hay vô ý không mang giấy ướt mà cần thay bỉm cho con... Điều quan trọng là thái độ lịch sự, nhã nhặn. Làm mẹ là sự chia sẻ.
11. Nếu con bị ngã, hãy hỏi bé "Con bị đau hay con sợ" (thường bé sẽ nói con sợ), sau đó thêm thắt một câu chuyện về bạn (hay bố bé, anh, bác...) bị ngã lúc còn nhỏ. Những câu chuyện này sẽ là các mẩu chuyện được các bé yêu thích nhất.
12. Nếu bạn muốn con tập trung ở bàn ăn hay bất cứ chỗ nào khác, hãy bắt đầu câu với cụm từ "Mẹ đã kể cho con nghe chuyện về... chưa nhỉ?".
13. Để tránh cuộc chiến với trẻ khi mặc đồ lúc ra khỏi nhà, thay vì nói "Mặc áo vào nào", hãy nói "Đưa tay con ra" và mặc áo thật nhanh cho con.
14. Tạo ra một tuần một lần "Ngày bánh ngọt" hay "Ngày kẹo ngon", thay vì luôn phải nói "Không, hôm nay con không được ăn kẹo", bạn chỉ cần nói "Chúng ta sẽ được ăn kẹo vào ngày thứ 4 mà" và đó sẽ là ngày đặc biệt. Trẻ sẽ rất hứng thú đợi ngày này và không mè nheo đòi vào những ngày khác.
15. Đừng để ý đến những lời chỉ trích của mẹ chồng về cách bạn dạy con.
 |
| Đừng để ý đến những lời chỉ trích của mẹ chồng về cách bạn dạy con. |
16. Có mặt bên con là một phần quan trọng khi làm cha mẹ nhưng đó không chỉ là sự hiện diện của thể chất mà cả tâm trí nữa. Khi bạn đi làm về, nếu có thể, đừng đụng tới điện thoại trong khoảng thời gian nhất định khi mới về (10 phút, một tiếng... tùy bạn). Cho dù bạn có mệt mỏi thế nào vì công việc hay chuyện gì khác, hãy dẹp qua một bên và dành thời gian chất lượng cho con, trước khi bước vào bữa tối hay giờ làm bài tập hoặc lúc đi ngủ.
17. Mỗi lần đi siêu thị cùng hai con, hãy bảo "Mỗi con được lựa hai loại rau" và để trẻ tự ý chọn. Khi về nhà, bạn sẽ có nhiều loại rau khác nhau và khi ăn, mỗi trẻ sẽ thích thú nói "Đây là món rau con chọn đấy", đó là một cách hay để trẻ thử những điều mới.
18. Luôn nói cho con biết trước sẽ đi đâu và làm gì khi ra ngoài. Nhiều bố mẹ thường tự làm theo kế hoạch của mình và không giải thích gì cho bé. Khi bạn giải thích trước, mọi việc sẽ rất khác biệt. Bé sẽ cảm thấy mình như một phần "kế hoạch gia đình" và chuẩn bị trước tâm lý. Chẳng hạn, bạn nói: "Hôm nay, nhà mình sẽ đến một bữa tiệc mà ở đó có rất nhiều em bé còn nhỏ hơn con và con có lẽ cần phải kiên nhẫn với các em một chút" thì con sẽ bớt cáu kỉnh hay khó chịu khi luôn bị làm phiền hay cần phải nhường nhịn em bé.