Là tình trạng cử động theo nhịp xảy ra không tự ý ở các cơ, thường nhất là ở tay, chân, hàm, lưỡi hoặc đầu. Run xảy ra do tình trạng co thắt xen kẽ nhanh với giãn cơ.
Nguyên nhân
Những cơn run run tạm thời xảy ra hầu như ở tất cả mọi người, vào những lúc xúc động mạnh, do sự gia tăng nội tiết tố epinephrin (adrenalin) của tuyến thượng thận.
Run nhẹ và kéo dài thường xuất hiện ở người lớn tuổi hoặc đôi khi không rõ nguyên nhân.
Run cũng có thể là tình trạng có liên quan đến yếu tố di truyền, thường gặp trong cùng một gia đình, với tính chất cơn run hơi mạnh và nhanh hơn (6 - 10 lần/giây).
Run kéo dài có liên quan đến bệnh lý, run giật (4-5 cơ cùng vận động trong một giây) có thể là do hội chứng Parkinson.
Run cũng là triệu chứng xuất hiện trong các bệnh xơ cứng rải rác, bệnh Wilson, cường giáp, ngộ độc thủy ngân, bệnh não do gan ở người nghiện rượu.
Một số thuốc điều trị có tác dụng phụ gây run, như amphetamin, thuốc chống trầm cảm, lithi, caffein, salbutamol...
Chẩn đoán
Chẩn đoán tùy theo nguyên nhân, loại trừ các trường hợp bệnh lý dựa vào những triệu chứng kèm theo.
Run theo tư thế, chủ yếu là run nhẹ, nhanh, đặc biệt là ở hai bàn tay và run nhiều hơn khi duỗi cánh tay ra, thường là do xúc động mạnh hoặc do cường giáp. Các nguyên nhân bệnh lý tuy hiếm gặp nhưng cần được chẩn đoán loại trừ qua xét nghiệm máu, kiểm tra chức năng tuyến giáp, đo lượng cồn trong máu, ngộ độc carbon monoxid. Cần tìm hiểu về các loại thuốc mà bệnh nhân đang dùng, chẳng hạn như salbutamol...
Run khi nghỉ ngơi và giảm khi vận động thường là dấu hiệu của hội chứng Parkinson.
Điều trị
Các trường hợp không có nguyên nhân bệnh lý không cần điều trị. Để giảm cơn run tạm thời, có thể cho bệnh nhân uống một ít rượu hoặc thuốc chẹn beta.
Run nhẹ được điều trị chủ yếu bằng thuốc chẹn beta propranolol (Inderal, Obsidan...) 40mg, mỗi ngày 2 lần, tăng liều mỗi tuần tùy theo đáp ứng của bệnh nhân, cho đến 80 – 160mg một ngày.
Chuyển chuyên khoa nếu như triệu chứng ngày càng trầm trọng hơn mặc dù đã sử dụng đủ liều thuốc chẹn beta như trên.