Tác dụng phụ thường
gặp
Tuy nhiên khi dùng thuốc này cần
lưu ý, qua thử nghiệm trên động vật, các nhà khoa học thấy ketoconazol gây quái thai (dính ngón và
thiếu ngón) ở chuột. Thuốc qua được nhau thai, nhưng còn chưa có những nghiên cứu đầy đủ ở người.
Vì vậy, chỉ dùng thuốc cho người mang thai khi lợi ích điều trị xác đáng hơn các nguy cơ có thể gây
ra cho thai nhi. Thuốc có thể tiết vào sữa, do đó người mẹ đang điều trị với ketoconazol không nên
cho con bú.
Một số tác dụng phụ không mong
muốn có thể xảy ra khi dùng thuốc, thường gặp trên đường tiêu hóa là buồn nôn, nôn, đau bụng, táo
bón, đầy hơi, chảy máu đường tiêu hóa, tiêu chảy. Các tác dụng này có liên quan đến liều dùng và có
thể giảm thiểu nếu dùng thuốc cùng với thức ăn (có thể uống ketoconazol trong hoặc sau khi ăn nhằm
làm giảm buồn nôn và nôn). Ở da người bệnh có thể thấy
ngứa hoặc ngoại ban… Ngoài ra, một số người dùng thuốc
này có thể thấy đau đầu, chóng mặt, kích động, ngủ gà hoặc sốt; kích ứng, cảm giác rát bỏng ở nơi
bôi thuốc.
Những tác dụng phụ
nguy hại
Viêm gan thường biểu hiện rõ trong
vòng vài tháng điều trị đầu tiên nhưng đôi khi cũng xuất hiện trong tuần điều trị đầu tiên. Hầu hết
các trường hợp độc với gan đã được ghi nhận là ở các người bệnh dùng thuốc trị nấm móng và ở nhiều
người khác dùng thuốc trị các bệnh nấm da mạn tính dai dẳng.
Mặc dù tác dụng độc do ketoconazol
gây ra với gan thường có thể hồi phục sau khi ngừng thuốc vài tháng nhưng cũng đã xảy ra một số
hiếm trường hợp xấu (như hoại tử gan cấp, biến đổi mỡ ở gan hoặc tử vong). Biến chứng ở gan thường
gặp nhiều hơn ở người cao tuổi, phụ nữ, người nghiện rượu hoặc bị suy chức năng gan do những nguyên
nhân khác.
Để hạn chế các tác dụng không mong
muốn nặng của thuốc, trường hợp phải điều trị kéo dài
thì trước khi dùng thuốc, cần xét nghiệm chức năng gan và suốt thời gian điều trị cứ 1 hoặc 2 tháng
lại kiểm tra ít nhất một lần, đặc biệt là những người bệnh đang dùng các thuốc khác có độc tính
mạnh với gan. Khi kết quả xét nghiệm chức năng gan tăng đáng kể, hay thay đổi không bình thường kéo
dài, hoặc xấu đi, hoặc kèm theo những biểu hiện rối loạn chức năng gan khác, cần ngừng thuốc.
Để hạn chế tác dụng phụ của
thuốc cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ. Ảnh: TL
|
Mặc dù đã có biện pháp khắc phục trên, song thực tế lâm sàng người ta thấy ketoconazol (dạng viên
nén) không chỉ gây tổn thương gan nghiêm trọng mà còn gây suy tuyến thượng thận và dẫn đến các
tương tác thuốc có hại khi dùng đồng thời với các thuốc điều trị khác.
Tháng 7/2013, cơ quan Quản lý
Thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) đã có thông báo cảnh báo đối với loại viên nén này với các tác dụng phụ
nghiêm trọng trên. Cụ thể:
Về tổn thương gan (nhiễm độc gan)
Viên nén ketoconazol có thể gây tổn thương gan, dẫn đến phải
ghép gan hoặc tử vong. Vì vậy, FDA đã yêu cầu thêm cảnh báo chống chỉ định ở những bệnh nhân có
bệnh gan. Tổn thương gan nghiêm trọng đã xảy ra ở bệnh nhân dùng liều cao của ketoconazol trong
thời gian ngắn, hoặc dùng liều thấp trong thời gian dài. Các tổn thương gan này có thể hồi phục khi
ngừng sử dụng thuốc, nhưng cũng có thể không hồi phục.
Về ảnh hưởng trên
tuyến thượng thận (gây suy thượng thận)
Viên nén ketoconazol có thể gây
suy thượng thận bằng cách làm giảm sản xuất corticosteroid của cơ thể. Corticosteroid được sản xuất bởi tuyến thượng thận, ảnh
hưởng đến sự cân bằng của cơ thể giữa nước, muối khoáng và chất điện giải. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên theo dõi chức năng
tuyến thượng thận ở những bệnh nhân dùng thuốc nizoral, người có vấn đề về tuyến thượng thận, người
bị stress…
Về tương tác
thuốc
Ketoconazol viên có thể tương tác với các thuốc khác dẫn đến
các hậu quả nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng, ví dụ như rối loạn nhịp tim... Vì vậy, tất cả các thuốc mà bệnh nhân hiện đang dùng nên
được đánh giá về vấn đề tương tác thuốc.
Do có những tác dụng phụ nguy hại
trên, FDA cảnh báo như sau: Hạn chế việc sử dụng thuốc
viên ketoconazol (nizoral). Viên nén ketoconazol được
chỉ định chỉ để điều trị các bệnh nhiễm trùng nấm sau đây: blastomycosis, coccidioidomycosis,
histoplasmosis, và paracoccidioidomycosis trong những
bệnh nhân mà phương pháp điều trị khác đã thất bại hoặc những người không dung nạp với phương pháp
điều trị khác; Không được chỉ định để điều trị các bệnh
nhiễm trùng do nấm ở da và móng tay; Không được sử dụng thuốc ở bệnh nhân có bệnh gan cấp tính hoặc
mạn tính.
Như vậy, viên nén uống ketoconazol
không phải là một điều trị đầu tay cho bất kỳ nhiễm trùng nấm nào mà chỉ được sử dụng để điều trị
nhiễm một số nấm nhất định, và chỉ khi liệu pháp kháng nấm thay thế không có sẵn hoặc không dung
nạp. Hiện FDA vẫn đang tiếp tục đánh giá sự an toàn của
thuốc này.
AloBacsi.vn
Theo DS. Hoàng Thu Thủy - Sức khỏe & Đời sống