Đau là một triệu chứng thường gặp. Nó là một trong những dấu hiệu đầu tiên giúp người bệnh nhận thấy có điều gì bất ổn của cơ thể, là cơ sở để thầy thuốc có thể chẩn đoán bệnh. Song đau cũng gây nhiều phiền toái, khó chịu cho bệnh nhân, nhất là khi đau kéo dài. Để giảm đau ngoài các thuốc dùng để uống, tiêm còn có loại thuốc giảm đau dùng ngoài.
Trong những trường hợp bị đau nhức ở phần nông của cơ thể như đau xương khớp, đau bắp thịt, bong gân, các sưng tấy va đạp khác ở phần mềm... Kinh nghiệm dân gian đã có nhiều loại thuốc cao, thuốc xoa, thuốc dịt lên chỗ đau rất có hiệu quả. Hiện nay do kế thừa y học cổ truyền của dân tộc và áp dụng các tiến bộ của khoa học hiện đại người ta đã sản xuất ra khá nhiều chủng loại thuốc giảm đau dùng ngoài. Đây là những loại thuốc được dùng khá rộng rãi.
Thuốc giảm đau dùng ngoài có thể được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau như thuốc dạng gel, dạng thuốc mỡ dùng để xoa lên chỗ đau, thuốc dạng dung dịch để bôi lên bề mặt nơi sưng tấy, thuốc dạng phun mù và phổ biến nhất là thốc dạng tấm dán.
Thuốc dán: Salonpas có tác dụng tại chỗ, "đau đâu dán đấy", không có tác dụng toàn thân được dùng để giảm đau trong các trường hợp đau đầu, đau khớp, đau cơ... Thành phần gồm 2 dược chất chính là melthyl salisilat 15%, menthol 7% và một số tá dược giúp cho thuốc thấm tốt và thấm sâu qua da. Sau khi các hoạt chất đã thấm được qua da sẽ phát huy tác dụng ngay, gây cảm giác nóng rát và làm tê đi, hiệu quả giảm đau thật nhanh chóng và hữu hiệu.
Durogesic là loại tấm dán chống đau rất mạnh thuộc nhóm opioid, giảm cảm giác đau kéo dài 72 giờ, được dùng giảm đau cải thiện cuộc sống cho bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư) giai đoạn cuối.
Thuốc dùng để bôi, xoa: Các thuốc này được bào chế dưới dạng gel, thuốc mỡ dùng để xoa lên chỗ đau thường chứa các chất giảm đau, chống viêm không steroid như diclofenac, ketoprofen, ibuprofen... Thuốc dùng giảm đau, giảm sưng, chống viêm trong các trường hợp chấn thương do luyện tập thể thao, đau cơ, đau khớp xương, đau lưng, bong gân, tê thấp...
Tuỳ theo từng loại thuốc có thể thoa thuốc lên vùng bị đau 2 lần/ngày hoặc 3-4 lần/ngày. Xoa nhẹ để thuốc thấm qua da được tốt. Chú ý đối với các thuốc này nếu bôi trên diện rộng cũng có tác dụng toàn thân.
Thuốc xịt: Phần lớn được dùng để gây tê trong thăm khám các bệnh về tai mũi họng làm giảm đau cho bệnh nhân và giảm các phản xạ ho, hắt hơi. Còn một dạng thuốc xịt được sử dụng trong thể thao như kelen. Khi cầu thủ bóng đá bị va đụng mạnh gây đau đớn các thầy thuốc thường đến ngay và xịt thuốc vào chỗ đau, chỉ sau vài phút đau đỡ ngay. Đây là các thuốc có tác dụng bốc hơi cực nhanh và tạo thành tuyết tại nơi phun làm tê dại vùng bị đau nhức khiến không còn có cảm giác đau nữa.
Mật gấu: Mật gấu có thể hoà vào nước hoặc rượu để xoa lên vết thương có tác dụng tiêu sưng, tiêu huyết tụ và giảm đau.
Ngoài ra khi đau nhức do viêm người ta còn có thể dùng đá hay nước đá chườm lên chỗ đau cũng có tác dụng giảm đau rõ rệt.
BS. Đinh Ngọc San