Tại sao phải cần kháng histamine?
Hoạt động chính của chất histamin liên quan đến miễn dịch. Nó được chế tiết ra khi cơ thể tiếp xúc với các dị nguyên. Các dị nguyên là những chất mà lúc bình thường không gây hại, chẳng hạn như phấn hoa, nhưng nó có thể gây ra các phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch ở một số người. Histamin cũng có các tác dụng khác ở khắp cơ thể, chẳng hạn như làm co và dãn các mạch máu và co cơ ở đường thở và hệ tiêu hóa.
Khi được tiết ra, histamine sẽ làm tăng lượng máu đến khu vực bị ảnh hưởng. Các dịch len lỏi ra khỏi các mạch máu làm cho những niêm mạc bao phủ mũi và họng bị sưng lên và kích thích các tuyến gần đó tiết nhầy và gây ra những triệu chứng như ngứa ngáy, sưng hoặc đỏ. Histamin cũng gây ra hắt xì, chảy nước mũi, ngứa hoặc chảy nước mắt, và ở một số người nó còn gây thở khó.
Có một loại tế bào đặc biệt được gọi là những thụ thể của histamin phân bố trên các mô của cơ thể. Khi histamin được phóng thích vào máu, nó liên kết với những thụ thể này và làm dãn các mạch máu gây tăng lượng máu đến những khu vực có các thụ thể trên chẳng hạn như mũi, làm cho nó bị phù nề lên và sản xuất ra chất nhầy, gây ngứa và những triệu chứng khác.
Thuốc kháng histamin hoạt động bằng cách ngăn chặn không cho histamin gắn vào những thụ thể trên. Điều này ngăn không cho các mạch máu dãn ra và ngăn chặn những triệu chứng dị ứng. Kháng histamine cũng đi vào máu và theo máu đến não. Tùy thuộc vào loại thuốc, nó có thể gây tác dụng lên não tạo ra những hiệu ứng khác như buồn ngủ và ngăn chặn phản xạ nôn hoặc ho.
Chọn đúng thuốc, chữa đúng bệnh
Kháng histamin có nhiều dạng, từ thuốc viên (dùng để uống) đến dạng kem thoa, dạng tiêm... Một vài loại kháng histamin như kem bôi lên vết côn trùng cắn, một vài loại thuốc dùng cho bệnh sốt cỏ khô, có thể được bán tự do ở các hiệu thuốc. Một số loại khác lại phải cần toa của bác sĩ.
Kháng histamin được dùng nhiều nhất trong việc điều trị những triệu chứng dị ứng, đặc biệt là sốt cỏ khô, và những phản ứng do bị cắn hay bị đốt.
Khi được uống dưới dạng viên đối với sốt cỏ khô hay những dạng dị ứng khác, kháng histamin có thể giảm ngứa ở mũi và mắt, giảm chảy nước mũi, nước mắt và hắt xì. Nó không có hiệu quả tốt cho lắm trong điều trị nghẹt mũi, nhưng nó có thể phối hợp với một loại thuốc thông mũi (loại thuốc làm giảm phù nề niêm mạc và ngăn sản xuất dịch) để điều trị nghẹt mũi. Kết hợp kiểu này, đôi khi nó còn dùng để điều trị những triệu chứng ở mũi trong cảm lạnh thông thường.
Kháng histamin đường uống còn được dùng để điều trị những dạng dị ứng với thuốc (như aspirin), ngăn ngừa và điều trị triệu chứng nhức đầu migraine, giảm bớt triệu chứng mệt mỏi vào buổi sáng, hay những trường hợp bị phát ban mãn tính.
Ngoài ra, thuốc kháng histamin dạng viên có chứa những loại thuốc như cyclizine hoặc cinnarizine cũng cho tác dụng tốt nếu muốn ngăn ngừa bệnh lúc đi du lịch hay di chuyển nhiều.
Kháng histamin dạng dầu hay kem có tác dụng cục bộ dùng để thoa trên da. Kháng histamin dạng kem và viên đều có tác dụng làm giảm nổi mề đay, vết sưng màu trắng gây ngứa ngáy trên da thường gây ra bởi côn trùng cắn hoặc đốt.
Thuốc nhỏ mắt có chứa kháng histamin như antazoline có thể được nhỏ vào mắt để điều trị viêm kết mạc dị ứng (sưng và kích thích một bộ phận của mắt).
Thuốc kháng histamin dạng tiêm như chlorphenamine được dùng sau khi tiêm adrenaline trong cấp cứu để điều trị những phản ứng dị ứng nghiêm trọng như shock quá mẫn và phù mạch máu.
Những loại kháng histamin khác bao gồm diphenhydramine đôi khi được dùng để làm dịu căng thẳng và giảm run ở những người bị Parkinson, và hydroxyzine được dùng để điều trị lo âu và căng thẳng. Một số loại kháng histamin có tên là kháng H2, có thể được dùng để điều trị loét đường tiêu hóa.
Thận trọng khi dùng
Những loại kháng histamin cũ như chlorphenamine và cinnarizine có thể gây buồn ngủ. Bạn không nên dùng nếu phải lái xe, sửa chữa máy móc hoặc làm những công việc nguy hiểm. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn không biết chắc thuốc có gây buồn ngủ hay không và để tìm ra những hoạt động nào được xem là an toàn sau khi uống.
Nhiều loại kháng histamin an toàn khi dùng đối với trẻ em, tuy nhiên bạn nên kiểm tra lại với dược sĩ và bác sĩ trước khi cho trẻ uống và luôn đọc thông tin về liều lượng một cách cẩn thận.
Phụ nữ nên tránh tất cả những loại thuốc không cần thiết nếu đang có thai - nếu bạn có những triệu chứng nặng, hãy xin lời khuyên của các bác sĩ. Thay vì uống thuốc, hãy cố thử tránh những thứ có thể gây ra triệu chứng cho bạn như lông súc vật hoặc len.
Kháng histamin có thể làm một số tình trạng trở nên nặng hơn, chẳng hạn như glaucoma và phì đại tiền liệt tuyến. Bạn nên tránh sử dụng kháng histamin hoặc giảm liều xuống nếu bạn có bệnh gan hoặc thận.
Bạn không nên dùng terfenadine cùng lúc với thuốc kháng nấm đường uống, nước ép nho, hoặc một số loại kháng sinh khác - hãy hỏi ý kiến bác sĩ do những sự kết hợp trên có thể gây tổn thương đến tim.
Khiết Nhi
loading...