Dùng thuốc khẩn cấp nhiều như… ăn kẹo
Bác sĩ Nguyễn Thị Huệ (Trung tâm DS - KHHGĐ thị xã Hà Đông, Hà Nội) kể, chị đã từng tiếp xúc với những vị thành niên trót “quan hệ” khi cảm xúc đến bất chợt và chưa kịp chuẩn bị gì... Nghe những lời khuyên lỗ mỗ từ bạn bè, các cô vội ra hiệu thuốc mua thuốc tránh thai khẩn cấp (TTTKC) uống. Các lần sau, dù ý thức được sự việc nên đã dùng bao cao su. Tuy nhiên, thấy bất tiện nên bỏ. Để rồi, cứ mỗi lần trót quan hệ lại uống TTTKC. Chỉ đến khi thấy chậm kinh, có những cảm giác khác lạ mới tá hỏa đi khám thì mới biết đã có thai.
Theo ông Vũ Xuân Đốc, giảng viên Viện Dân số (Trường ĐH Kinh tế Quốc dân): “Dùng TTTKC hầu hết là các cô gái mới lớn, hiểu biết ít về sức khỏe sinh sản và quan hệ tình dục. Tình trạng nhiều bạn trẻ quan hệ tình dục thường xuyên, nhưng ngại dùng bao cao su nên cứ “nhỡ” là dùng TTTKC. Tai hại nhất là TTTKC mua quá dễ, không cần đơn bác sĩ, không cần tư vấn, lại ngừa thai được trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ, nên giới trẻ coi đó là “thần dược” cứu cánh mỗi lần nhỡ, có cô dùng nhiều như ăn kẹo”.
|
Giới trẻ nên tìm hiểu kỹ các biện pháp tránh thai, kể cả cách sử dụng các loại thuốc uống tránh thai khẩn cấp. Năm 2002 WHO khuyến cáo 3 công thức thuốc uống tránh thai khẩn cấp: Một liều duy nhất Levonorgestrel 1,5mg. Hai liều Levonorgestrel loại 0,75mg cách nhau 12h. Hai liều viên tránh thai tổng hợp có chứa 100mg Ethinyl estradiol và 0,5mg Levonorgestrel uống cách nhau 12h.
Ông Vũ Xuân Đốc - Giảng viên Viện Dân số - Trường ĐH KTQD |
Ông Đốc cho rằng, trường hợp uống TTTKC mà vẫn có thai là do dùng không đúng cách. Vì TTTKC chỉ tránh được 74 - 75%, nếu uống thuốc sau 2h mà thấy nhức đầu, chóng mặt, nôn nên bỏ thuốc, không uống tiếp liều thứ 2 thì không có
tác dụng. Nếu dùng cùng một số thuốc như điều trị bệnh động kinh, thuốc chống lao Rifamycin, thuốc trị nấm Griseofulvin... sẽ làm giảm tác dụng của thuốc.
Phần lớn giới trẻ nhầm tưởng TTTKC dùng cho mọi trường hợp nên đã quá lạm dụng. Sự tiện dụng, hiểu lầm về thuốc và dùng thuốc truyền khẩu đã khiến giới trẻ cứ “trót” là “khẩn cấp”, thậm chí sợ “dính” thai nên dùng nhiều hơn cho chắc ăn.
Có người uống hàng chục viên, có người còn không nhớ nổi đã dùng bao nhiêu viên trong tháng. Họ không biết rằng, TTTKC chỉ dùng 2 lần/tháng, tác dụng tránh thai 74 - 75% trong 2 lần đó (tốt nhất là dùng ngay sau khi quan hệ tình dục) và không thể dùng thường xuyên vì hiệu quả sẽ giảm hẳn nếu dùng nhiều lần.
Đừng coi là thần dược
Theo ông Vũ Xuân Đốc, dùng TTTKC quá nhiều về lâu dài sẽ hạn chế sự phát triển và rụng trứng. Nếu quá liều sẽ ảnh hưởng tới nồng độ nội tiết tố sinh dục trong máu, gây rối loạn kinh nguyệt, ra máu bất thường giữa kỳ, kinh nguyệt lúc không có, lúc lại rong kinh. Việc điều trị rối loạn nội tiết trở lên khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng sức khỏe sinh sản sau này.
Thực tế, các bạn trẻ ít để ý tới cách sử dụng thuốc. Khi có chuyện mới hỏi bạn bè để xử lý, chứ không dám trực tiếp hỏi cán bộ y tế hay tư vấn. Ở lớp học, khi nghe giảng về vấn đề này các em thích nghe, hay hỏi xem dùng TTTKC như thế nào, tránh thai khi quan hệ thì thuốc nào tốt, thuốc nào ít tác dụng, mua ở đâu... Hỏi nhiều, nghe tư vấn, nhưng thực hành vẫn lúng túng và sợ.
Postinor 2 là một loại thuốc tránh thai khẩn cấp, thành phần chính là Levonorgestrel hàm lượng 0.75 mg/viên, 1 vỉ có 2 viên, có tác dụng ức chế sự rụng trứng và ức chế trứng bám vào
niêm mạc tử cung để ngăn chặn quá trình thụ thai. Nhưng dùng quá nhiều sẽ hạn chế sự phát triển và rụng trứng, khi ngừng thuốc thì buồng trứng cần một khoảng thời gian tương đối dài để hồi phục. Dùng quá liều cũng làm niêm mạc tử cung bị teo lại hoặc mỏng đi, trứng không làm tổ được.
Ông Đốc cho biết thêm, thị trường thuốc tránh thai Việt Nam có nhiều loại. Vấn đề là dùng đúng để tránh có thai. Tuy nhiên, quan trọng nhất là phải chủ động “chuyện ấy”, đừng coi TTTKC là “thần dược”. Cán bộ
dân số, tư vấn viên và cả những người lớn cần hướng dẫn cho các em biết mua thuốc ở hiệu thuốc và các cơ sở y tế để được tư vấn sử dụng thuốc. Mặt khác, nên có sẵn bao cao su để dùng khi quan hệ đột xuất.
|
TTTKC Postinor 2 là “cứu cánh” cho những cặp xa nhau lâu ngày, hoặc bị trục trặc đột xuất (như bao cao su bị rách, quên uống thuốc tránh thai mà không kịp bù, bị cưỡng ép quan hệ...). 1 vỉ có 2 viên, uống 1 viên sau quan hệ, viên thứ 2 cách 12 giờ, tránh được 75%. Thuốc New choice uống 4 viên màu vàng sau quan hệ, 12 giờ sau uống tiếp 4 viên, tác dụng 74,6%.
Thuốc viên ngừa thai kết hợp uống hàng ngày. Uống viên đầu tiên vào ngày đầu tiên thấy kinh. Mỗi ngày sau uống 1 viên vào đúng giờ nhất định trong 21 ngày liên tiếp. Nghỉ 7 ngày không dùng thuốc rồi uống sang vỉ khác (có loại có thêm 7 viên màu nâu là viên sắt để uống chống quên). Lưu ý không được quên uống thuốc hàng ngày! |
Hà Dương